СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ
Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно
Скидки до 50 % на комплекты
только до 18.06.2025
Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой
Организационный момент
Проверка знаний
Объяснение материала
Закрепление изученного
Итоги урока
Тақырыбы: Су - тіршілік көзі.
Мақсаты: Адам өміріндегі қажетті жағдайлардың бірі су екенін, сусыз тіршілік жоқ екенін ұғындыру
« Бурабай » республикалық оңалту орталығының орта мектебі
Дайындаған : химия пәнінің мұғалімі – Лепесбаева Сандугаш Кайратовна
Саба қ жоспары
26.02.18
Н 2 О + физика
Судың молекуласы бір атом оттек және екі атом сутектен тұрады.
26.02.18
Н 2 О + физика
26.02.18
Н 2 О + физика
Судың ерекшеліктері
26.02.18
Н 2 О + физика
Судың ерекшеліктері
Су қатқан кезде
көлемін көбейтеді .
26.02.18
Н 2 О + физика
Судың ерекшеліктері
Неге мұз судың бетінде қалқып жүреді?
Мұз судың бетінде қалқып жүреді, өйткені мұздың
=0,92 г/см 3 .
26.02.18
Н 2 О + физика
Судың ерекшеліктері
Мұздың қалың қабаты суда тіршілік ететін тірі организмдерді сақтайды .
26.02.18
Н 2 О + физика
Судың ерекшеліктері
Су неғұрлым таза болса, электр тогын соғұрлым нашар өткізеді. Дистилденген су электр то ғ ын өткізе ме?
Бейнеролик: Судың электрөткізгіштігі
26.02.18
Н 2 О + физика
Суды ң с ипаттамасы
Агрегаттық күйі
Дәмі
Түсі
Иісі
=
T 0 қату=
T 0 қайнау =
Электрөткізгіштігі
26.02.18
Н 2 О + география
Судың жер қыртысындағы мөлшері:
71% - су 29% - жер
Жер шарының ¾ бөлігін су құрайды.
.
26.02.18
Н 2 О + география
ГИДРОСФЕРА
Дүние жүзілік мұхит
Атмосферадағы су
Жер бетіндегі су
өзендер
көлдер
мұздықтар
жер астындағы сулар
26.02.18
Н 2 О + география
ГИДРОСФЕРА
97% - т ұзды су
3 % - тұщы су
Атмосферадағы су
өзендер, көлдер
1%
Мұздықтар
79 %
Жер астындағы сулар
20 %
26.02.18
Н 2 О + география
26.02.18
Н 2 О + география
26.02.18
Н 2 О + география
- Емдік сулардың шығып жатқан жерін арасан деп атайды.Қазақстанда Сарыағаш, Алмаарасан, Қапаларасан, Барлықарасан, Жаркентарасан, т.б. емдік-санаторийлі кешендері орналасқан.
26.02.18
Н 2 О + география
А) 71% Ә) 59% Б) 61% В) 29%
А) өзен Ә) көл Б) қар В) мұздық
А) 97% Ә) 57% Б) 67% В) 87%
4. 79 % тұщы суды не құрайды?
А) өзен Ә) көл Б) қар В) мұздық
26.02.18
Н 2 О + филология
aqua - лат ы н тілі;
agua -испан;
а p - румын — Ап n ερό - грек — B еро eau - француз;
wasser - неміс;
voda - чеш ; vatten - швед ; vesi - фин, эстон ; 水 - жа пон — Миза 水 - қы тай — Ши да - المياه ( - араб — Амэр su - турік, азербайджан पानी - хинди — Пани
26.02.18
Н 2 О + филология
«Су» сөзі славян тілінен пайда болған. Әлемнің барлық халықтарының мәдениетінде су барлық бастамалардың бастамалары болып саалады. Ежелгі Грекияның данасы - Фалес Милесский айтқан: «Әлемнің барлық элементтері судан жаратылған».
Француз ғалымы Рене Декарт өзінің трактатында су туралы бөлімінде жазған - «Судың табиғаты, неге су ауаға немесе мұзға айналады».
Ағылшын философы Роберт Бойль жазған: «… Ғаламның материалдық негізі – су болған».
26.02.18
Н 2 О + филология
Ақындар мен жазушылар суға арнап өз шығармаларын жазады. Пушкиннің су туралы өлеңдері: «Фонтану Бахчисарайского дворца», « К морю ».
Паустовскийдің «Мещорская сторона» хикаятында Солотче және Пре – орман өзендер туралы жазған. Эрнест Хемингуэй – «Старик и море», Жюль Верн – «20 тысяч лье под водой», Умберто Эко – «Остров накануне», Алессандро Барикко -"Море-океан«, Айрис Мердок - «Море, море» ж ә не т.б
26.02.18
Н 2 О + филология
Су туралы мақал-мәтелдер
Таулы жер бұлақсыз болмас, Сулы жер құрақсыз болмас. *** Су жүрген жер береке, Ел жүрген жер мереке.
***
Судың да сұрауы бар. *** Суға кеткен тал қармайды.
***
Су патшасы – мұрап, Түн патшасы – шырақ. *** Су - ырыстың көзі, Еңбек кірістің көзі.
Алпыс күн тасыған су, Алты күнде қайтар. *** Таумен тасты су бұзар, Ел арасын қу бұзар.
26.02.18
Н 2 О + биология
Өсімдіктер үшін судың маңызы
26.02.18
Н 2 О + биология
Тірі организмдер үшін судың маңызы
1. Күшті еріткіш.
2. Тасымалдау функциясы.
3. Сумен әрекеттеспейтін заттарды, су ығыстырады. Осы принцип бойынша биологиялық жарғақшалар жұмыс істейді.
4. Жылу сыйымдылығы жоғары, сол үшін жасушаны температураның ауысуынан сақтайды.
5. Сығылмайтын сұйықтық, жасушалардың (тугор) ж әне бүкіл организмдердің тірегі (гидроқаңқа).
6. Химиялық реакциядағы реагент (гидролиз реакциялары, фотосинтез және т.б.).
26.02.18
Н 2 О + биология
Адам организмдегі судың мөлшері – 65-70 %
Көздің шыны тәріздес денесі - 99%
Қанның плазмасы - 92%
Ми – сұр заты - 83%, ақ заты - 70%;
Бүйрек - 82%
Жүрек - 79%
Өкпе - 79%
Бұлшық ет - 75%
Жұлын - 74,8%
Тері - 72%
Бауыр -70%
Қаңқа - 46%
Тіс эмалі - 0,2%
26.02.18
Н 2 О + биология
Адам организмдегі судың мөлшері
Егер организмде су жетпесе, сусыздандыру пайда болады.
26.02.18
Н 2 О + биология
тістің эмалінде ме?
7. Судың адам организмдегі төменгі мөлшері
тістің эмалінде ме?
26.02.18
Н 2 О + химия
Химиялық қасиеттері
Суды алғаш ағылшын ғалымы Г.Кавендиш зерттеді ,
ал француз ғалымы А.Лавуазье сутек жанғанда
су түзілетінін дәлелдеді.
2H 2 O + 2 К = 2 К OH + H 2 ↑
H 2 O + Mg = MgO + H 2 ↑
H 2 O + C = CO 2 + H 2 ↑
3. Металл оксидтерімен:
H 2 O + Li 2 O = 2LiOH
4. Бейм еталл оксидтерімен:
3H 2 O + P 2 O 5 = 2H 3 PO 4
5. Электр тоғы әсерінен айырылуы:
2 H 2 O = O 2 ↑+ 2 H 2 ↑
26.02.18
Н 2 О + химия
Химиялық қасиеттері
Белсенді металдар: Na, K, Ca, Li, Ba → СІЛТІ
2Na + 2 Н 2 О = 2NaOH + H 2
натрий гидроксиді
Белсенділігі орташа металдар: Mg, Cr, Zn, Pb, Sn, Mn
→ ОКСИД
Zn+ Н 2 О → ZnO + H 2
мырыш оксиді
26.02.18
Н 2 О + химия
Химиялық қасиеттері
+ бейметалл оксиді = қышқыл
Су
+ металл оксиді = сілті
3H 2 O + P 2 O 5 = 2H 3 PO 4
H 2 O + Li 2 O = 2LiOH
26.02.18
Н 2 О + химия
Химиялық қасиеттері
... + P 2 O 5 = H 3 PO 4
H 2 O + К 2 O = ...
H 2 O + … = ZnO + …
H 2 O + Li = … + H 2 ↑
… + Mg = MgO + H 2 ↑
26.02.18
Н 2 О + өндіріс
26.02.18
Н 2 О + өнер
26.02.18
Н 2 О + өнер
И. Айвазовский «Девятый вал»
26.02.18
Н 2 О + өнер
А. Рылов «В голубом простое»
26.02.18
Н 2 О + өнер
К. Крыжицкий «Озеро»
26.02.18
Н 2 О + өнер
П. Брюллов «Пейзаж с рекой»
26.02.18
Н 2 О + өнер
П. Брюллов «Пейзаж с рекой»
26.02.18
Н 2 О + өнер
26.02.18
Бағалау
«5» - 24-21 балл
«4» - 20-17 балл
«3» - 16-16 т ө мен
26.02.18
Бұл қызық…
Масару Эмото «судың ақпараттық сақтау қабілеті» идеясын құрастырған. Жапон зерттеушісі әлі де судың ақпараттық қасиеттері бар екендігін дәлел деп жүр.
26.02.18
Бұл қызық…
ауыр рок
классикалық музыка
26.02.18
Бұл қызық…
«Рахмет»:
«Тереза ана»:
Махаббат:
«Гитлер»:
«Сен маған желкеніштісің»:
«сен – дүрекісін»:
Қорытынды
Су жүргізер тіршіліктің тамырын
Су жоқ болса, тіршілік бітер бауырым.
Судың біздер біле тұра маңызын,
Көп болған соң ұмытармыз қадірін ”.
26.02.18
© 2018, Лепесбаева Сандугаш Кайратовна 3036 6