Сын атооч 5-класс

К.Иманалиев атындагы жалпы орто билим берүү мектеби Касымбаева Роза Шаршеевна 5-класс ТЕМА: СЫН АТООЧТУН СӨЗ ТҮРКҮМҮ КАТАРЫ МҮНӨЗДӨМӨСҮ: МОРФОЛОГИЯЛЫК ЖАНА СИНТАКСИСТИК БЕЛГИЛЕРИ.

Жагымдуу маанай:

Мен силерге сабагымды арнайын,

Анан дагы жакшы маанай каалайын.

Адегенде саламдашып алалы,

Угуп, көрүп анан оюңарды баалайын.

САБАКТЫН ТЕМАСЫ:

СЫН АТООЧТУН СӨЗ ТҮРКҮМҮ КАТАРЫ МҮНӨЗДӨМӨСҮ: МОРФОЛОГИЯЛЫК, СИНТАКСИСТИК БЕЛГИЛЕРИ .

САБАКТЫН МАКСАТЫ:

Биздин бүгүнкү сабактагы максатыбыз, балдар, сын атоочтун сөз түркүмү катары мүнөздөмөсүн, морфологиялык, синтаксистик белгилерин кандай болоорун түшүнүп, билебиз. Сын атоочтор боюнча берилген тапшырмаларды өз алдыбызча иштей алабыз жана морфологиялык, синтаксистик талдоолорду жүргүзө алабыз .

Сын атоочтун сөз түркүмү катары мүнөздөмөсү:

Сын атооч сөз түркүмү катары заттын өңүн, түсүн, сынын,сыпатын, даамын, формасын, көлөмүн жана башка түрдүү белгилерин көрсөтүп, кандай? кайсы? деген суроолорго жооп берет.

Мисалы: кызыл, таттуу, тоголок, жумшак, кызыктуу, күчтүү жана башка.

КАТУУ КАРА ООР

Алма

ЖУМШАК

КЫЗЫЛ

ТАТТУУ

Асман ачык болуп турат. Көлдүн үстүндө аппак ак куулар сүзүп жүрүшөт. Көл тунук жана терең . Алыстан бийик тоолор көрүнүп турат.

Сын атоочтун морфологиялык белгиси:

Сын атоочтор даражалар боюнча өзгөрөт башкача айтканда заттын белгисин ар түрдүү даражада көрсөтөт.

Мисалы: кызыл, кызылыраак, кыпкызыл, кызгылт.

СЫН АТООЧТУН ДАРАЖАЛАРЫ:

• Жай даража:
• Салыштырма:
• Күчөтмө:
• Басаңдатма:

• Көк
• Көгүрөөк
• Көпкөк
• Көгүш

Сын атоочтун синтаксистик белгиси:

• Сын атоочтор сүйлөмдө көбүнчө баяндоочтук, аныктоочтук жана бышыктоочтук милдет аткарышат:
• Мисалы: Эненин мээрими күндөн жылуу (жылуу-баяндооч). Жакшы адам белгиси эл камы үчүн жүгүрөт, жаман адам белгиси өз камы үчүн күйүнөт(жакшы, жаман-аныктооч). Бали, азаматтар, жакшы иштедиңер (жакшы-бышыктооч).

Көнүгүү иштөө

391-көнүгүү

Ак, сулуу, кооз, арык, таттуу, бийик...

Көнүгүү иштөө

3 93-көнүгүү

• Токой
• Үй
• Бычак
• Шакек
• Туз
• Топ

• Түнт токой
• Чоң үй
• Курч бычак
• Баалуу шакек
• Ачуу уз
• Толок топ

Көнүгүү иштөө

394-көнүгүү

Таттуу

кычкыл

Кызыл

алма

даамдуу

жумшак

көк

тоголок

кычкыл

ҮЙ ТАПШЫРМА:

395-көнүгүү

Сүйлөмдөрдү көчүрүп жазып, синтаксистик талдоо жүргүзөбүз.