Сын атооч презинтаця

Кыргыз Республикасынын Билим берүү жана илим министрлиги  Ош шаары №16-мектеп-гимназиясы

Ачык сабактын иштелмеси

Темасы: Сын атооч

Мугалим: Абдырахманова Д.У.

• Сабактын темасы:  Сын атооч
•  
• Сабактын максаты: а) Сын атооч боюнча алган билимдерин бышыкташат.
• Кепте колдонулушу боюнча маалыматтарын кеңейтишет. б) Ойлоо жөндөмдүүлүгүн, кругозорун, сүйлөө речин
• өстүрөт. в) Адамдык мыкты сапаттарын ачуу менен бири-бирине
• кайрымдуу, сабырдуу болууга тарбияланышат. Сабактын усулу:  Жарыш сабак. Топтор менен иштөө.
• Сабактын тиби:  Бышыктоо сабагы.
• Сабактын жабдылышы:   интерактивдуу доска,ватман, маркер, түстүү сүрөттөр
• Предмет аралык байланыш:  кыргыз адабияты, адеп, география

• Сабактын жүрүшү:  а) уюштуруу 1. Саламдашуу 2. Катышуу жана жетишүү 3. Жагымдуу маанай түзүү үчүн оюн менен сабак башталат.
• «Жакшы сапаттар» оюну:
• Класстагы жалпы окуучулар төрт топко бөлүнөт.
• Сабак жарыш болгондуктан командадагы 5 окуучу бири-биринин жакшы
• сапаттарынан бирден айтышышат. 
• Топ башчысы жооп берет.

• Алтын эреже С – сабакка активдүү катышуу. Ы – ынтымак менен жооп берүү.  Н – намыска тик туруу (топтун намысын коргоо).  А – айтылган ойлорду сыйлоо. Т – тапшырмаларды аткаруу.  О – окуучулардын пикирин угуу.  О – Оюн топтоп жооп берүү.  Ч – чыгармачылык менен катышуу. 

• Сын атооч боюнча терминдерди (түшүнгөнүн) суроо: 1. Сын атооч деген эмне? Кандай суроолорго жооп берет? 2. Сын атооч канчага бөлүнөт? 3. Сыпаттык сын атоочко мүнөздөмө бер. 4. Катыштык сын атоочту кандай түшүнөсүң?

• 5. - Заттагы белгилердин ар түрдүү даражаларын көрсөткөн сөздөр – даража деп аталат. 6. Даражанын канча түрү бар? 7. - Жай даража. 8. Салыштырма даража. 9. Күчөтмө даража. 10. Басаңдатма даража. 11. Сын атоочтун түзүлүшүнө карай бөлүнүшү Жөнөкөй, татаал сын атоочтор. 12. Сын атоочтун заттык мааниде колдонулушу.

• 13. Мисалдар келтиргиле: 14. Сын атоочтун жасалышы канча жол менен жасалат? 15. Сын атоочтун морфологиялык жол менен жасалышы.негизинен зат атоочтон
• сын атооч, этиштен сын атооч болуп экиге бөлүнөт. 16. (Этиштен сын атооч) Синтаксистик жол менен жасалышы: 17. Кош сын атоочтор канчага бөлүнөт? 18. Карама каршы маанидеги кош сын атоочтор. 19. Кошмок сын атоочтор. 20. Эки сөзү тең маани берүүчү сын атоочтор. 21. 1-сын атооч,2-сөзү зат атоочтон турган сын атооч:
• кара каш, ак пейил, ак ниет, кара көз. 22. Эки сөзү тең зат атоочтун айкалышынан түзүлөт, эр жүрөк, жакшы мүнөз.

• Топтор өз ара суроолорго жооп берип, таймашышат.
• Туура жооп берген окуучуларга 1 упай берилет.

• Айтылгандарды бышыктоо үчүн оюн менен улантуу: оюмду улагыла: 
• Эрежеси:  Мугалим топту карап, сын атооч сөздү айтып ыргытат.
• Окуучу акыркы тыбышынан башталган сөздү айтып, улантат. 
• М: жакшы – ыймандуу, улуу, ууз, зирек, кир, ж.б.

• Мааниси окшош сөздөрдү бири-бири менен жолугуштуруу 4 топко берилет.
• 1. 1. жоош- сонун 2. 1. жалган-ыраак 2. жакшы-долу 2. жашык –төгүн 3. өжөр –момун 3. алыс-ыйлаак 3. 1. кыраан – жалганчы 4. 1. таттуу –начар
• 2. калпычы –урматтуу 2. жаман- түстүү
• 3. ардактуу –алгыр 3. өңдүү- даамдуу

• Эң биринчи бүткөн командага 1 упай берилет.

• АДАБИЯТТАН КӨРКӨМ ЧЫГАРМАЛАРДЫ ОКУШАТ,
• СЫН АТООЧТУ САНАП, КАЙСЫ ЧЫГАРМА ЭКЕНИН АНЫКТАШАТ.
• 1. “Эр Төштүктөн” Көк дөөнүн көрүнүшү Тоодой тулпар ат минген Карагайдай камчы алган Кынсыз бычак байланган Кышкы шамал бороондой  Каары бетине айланган. 2. Тайлакка намыс түштү. Кокон күчтүү Адилеттик болбойт деп үмүт үздү Уялаш Атантайдан айрылган соң. Бөрү тил найза аштады эки миздүү

• 3. Ак куржун толо ыр калды  Алган жарым тул калды. Көк куржун толо ыр калды, Кошулган жарым тул калды. 4 . Бирөөнүн тону жеңил деп Кийбегиле ,балдар ай, Бирөөнүн аты семиз деп Минбегиле , балдар ай.

• 5. Кырчаңгы, арык, ачка эшек кетти Кыбырап, сылтый басып, боз да келди. Кубанып Толубай тура калып,  Падышам анык талпар ушул деди. 6. Бири айтты асыл таштан койгун деди Бири айтты ак боз бээни сойгун деди Асыл таш, алтын менен койсо дагы Токтобой дубал көчүп кулай берди.

• Сөз жыйноо көнүгүүсү:
• Макалдар жазылып, кыркылып берилет.
• Топтоп макал чыгаруу керек.
• Макалдардан сын атоочту табуу керек.
• Суу боюнча сын атоочторду катыштырып текст түзүшөт.

• Жеңген команданы аныктоо:  упайларды саноо аркылуу.
• Үй тапшырмасын берүү:   Сын атоочту кайталоо, ыр , макалдарды жаттоо.
• Баалоо: