Сырдык соз слайд

Кыргыз тили

4-класс

Тамашаева Гүлзия

Сырдык сөз

Сабактын максаты:

• Сырдык сөз менен таанышышат. Сүйлөм арасынан сырдык сөздөрдү табышат.
• Сырдык сөздөрдү катыштырып сүйлөм түзүшөт.
• Табияттын кооздугун сезе билип шыктанышат.

Адамдын ички сезимдерин (сүйүнгөнүн, кейигенин, өкүнгөнүн, коркконун, кубаттоосун) билдирген жана жаныбарларга карата айдоо-чакыруу иретинде айтылуучу сөздөр сырдык сөздөр деп аталат.

Мисалы: бах, эх, пай-пай, кап, кыруу-кыруу, өш, кош, чип-чип ж.б.

Адамдын

атаӊдын көрү,

Мындай сырдык сөздөр кубанганда , сүйүнгөндө, өкүнгөндө, таӊ калганда, корккондо, чоочуганда, кайгырганда колдонулат.

М:Ак чүч, каап, таӊ, атаӊдын көрү, апей Ботом, атаганат

атти

Пай-пай

ботом

чиркин

Ак

Айбанат-тарга

Кыруу-кыруу

Мындай сырдык сөздөр айбанаттарды жана канаттууларды айдоого, чакырууга карата айтылат.

М: чү-чү, өш, чойт-чойт, ж.б

чу

Чип-чип

кош

пош

өш

Сырдык сөздөрдүн тыныш белгилери

Сырдык сөздөр сүйлөмдүн башында келсе, өзүнөн кийин үтүр, айрым учурда илеп белгиси коюлат.

М: Бали,бали, оп бали!

Сырдык сөздөр күчтүү сезим менен айтылып, сүйлөмдүн тутумунан бөлүнсө, сырдык сөздөрдөн кийин илеп белгиси коюлат да, кийинки сүйлөм баш тамга менен жазылат.

М: Бах! Аба кандай таптаза!

Сырдык сөз сүйл ө мдүн ортосунан орун алса, эки жагына үтүр коюлат.

М:Кой, кокуй, ал эмнеӊ?

Чын курандын 20сы

Сырдык сөздөр

Мисалы: бах, эх, пай-пай, кап, кыруу-кыруу, өш, кош, чип-чип ж.б.

2-көнүгүү 132-бет

Көӊүлүм көтөрүлүп, эшикке көӊүлдүү чыктым. Бах ! Аба кандай таптаза! Пай-пай, канаттуулар кооздукту коштоп чурулдашат.

Аӊгыча каркыралардын кыйкуулаган үнү угулуп калды. Дароо асманга көз жибердим. Баракелде , каркыралар асманга кол менен тизгендей кырка тартып, чыгышка беттеп баратышыптыр. Чиркин , жаандан соӊ асман бир башкача тунук! Бир ба шкач а көгүлтүр!

Кыруу-кыруу

Айбанат-тарга

Сырдык сөздөр боюнча кластерди түзгүлө

атти

чу

бал

Пай-пай

Чип-чип

кош

пош

эх

Адамдын

өш

чиркин

бах

Жыйынтыктоо:

• Сырдык сөздөр деп кандай сөздөрдү айтабыз?
• Адамдын ички сезимин билдирүүчү сырдык сөздөргө мисал келтиргилечи.
• Айбанаттарга карата айтылуучу сырдык сөздөргө мисал келтиргилечи.

Үйгө тапшырма

5- көнүгүү 132-бет

Сырдык сөздөрдү катыштырып, 3 сүйлөм түзгүлө

Саламатта калгыла!