Тап-тап табышмактар

Табышмактар

Каны аз го дешип адамдан,

Кубарган онун байкашат.

Курамы болот канындын

Бул затты кандай аташат.

Орточо сыйымдуулугу барабар

Барабар 2 литрге

Аралашып жыйналып

Тамак келет бул жерге

Кондойунун тушунда

Бел тушунда кысылган

Буурчакка окшош формасы

Бул дагы болот жуп орган

Иштелип чыккан иштеги

Заттарын болуп чыгарган.

Таанып, билип, акты кокту караны

Бул аркылуу окуп билим алабыз

Ак чел, кок чел, карек жана башканы

Карап коруп бул органдан табабыз

Дем алуу органдары

1. Дем алуунун мааниси кандай?

2. Дем алуу системасынын түзүлүшү жана дем алуу органдардын кызматы кандай? (депдериңдеги сүрөттү жана таблицаны толтур).

3. Эмну үчүн дем алуу системасы бири бири менен байланышкан көңдөйлөрдөн жана түтүктөрдөн түзүлгүн?

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Эмне үчүн коко жапкыч бар, ал эми кекиртек жапкыч жок?

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5. Чүчкүрүк рефлекси жөтөл рефлексинен эмнеси менен айырмаланат?

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

§ 41. Дем алуу кыймылдары жана аларды жөнгө салуу

1. Дем алуу кыймылдары кантип ишке ащыщат?

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Эмне үчүн бийик тоодо жашаган кишилердин дем алуу кыймылдарынын жыштыгы тегиздикте жашагандарга караганда жогоруу?

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Өпкөнүн тиричилик көлөмү деген эмне?

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Эмне үчүн бийик тоодо жашаган кишилердин өпкөнүн көлөмү тегиздикте жашагандарга караганда чоң?

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5. Эмне себептен дем алуу процессине көптөгөн нерселер таасир этишет?

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

§ 42. өпкөдөгү жана ткандардагы газ алмашуу

1. Өпкөдө газ алмашуу кандай жүрөт?

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Эмне үчүн көбүкчөнү курчап турган капиллярдан кан тез өтүп турса да, ал дээрлик кычкылтекке каныгат жана көмүр кычкыл газынан арылаат?

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Эмне себептен дем алгандагы жана дем чыгаргандагы абанын курамында газдардын өлчөмү айырмаланат?

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Ткандарда газ алмашуу кантип жүрөт?

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5. Эмне үчүн өпкөдөгү газ алмашуу сырткы дем алуу, ал эми ткандардагы газ алмашуу ички дем алуу деп аталышат?

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________