Tema : "Nicӓ taa meraklı geçirmaa literaturanın uroklarını gimnaziya klaslarında . "

Nicӓ düzmӓӓ, yapmaa,

geçirmӓӓ literaturanın

uroklarını taa meraklı

gimnaziya klaslarında

Hazırladı:

üüredici gagauz dilindä hem literaturasında

Koltuklu Tatyana

• Bizim, gagauz dilindӓ üüredicilerin önündӓ durêr büük dava – meraklandırmaa uşakları, da büük havezlӓn üürensinnӓr gagauz dilini, bilsinnӓr gramatikayı hem literaturayı.

• Gagauz dilinin hem literaturasının üüretm ӓk/üürenmӓk proţesinin baş neeti, ki etişmӓӓ Moldovadakı hem Evropadakı üüretmӓk/üürenmӓk uurlarına, tamannamaa gagauz dilinin konţepţiyasında isteniler, ki ana dili diil sade orfografiya kurallarını bilmӓk için , ama taa çok sözleşmӓk icin.

• Artistik literatura üürenicileri üüreder annamaa, ilerleder onnarın duygularını, sözünü, fikirini, zenginneder insanın oluşturmasını. Ama, eer, üürenicilerdӓ yoksaydı havez üürenmӓӓ, belli, ani üürenmӓk proţesi olêr zor, zeetli, fikirsiz, faydasız hem paasız. Sade üürenicilerin meraklandırması üüretmӓk proţestӓ , yardım eder üürenicilerin kolaylıklarını ilerletmӓӓ. Bu sebep için, üürediciya koyulêr büük daava- uyandırmaa üürenicilerin meraklıını okumak derslerdӓ.

• Literatura uroo o ölӓ bir üüretmӓk proţesin forması, neredӓ bir belli vakıtta olêr önderci bir klası üüretmektӓ, ilerletmektӓ hem terbietmektӓ, alarak esaba herbir üüreniciyi ayırı hem kullanarak

kendi işindӓ türlü kolaylıkları, metodları,

angılar olêr yardımcı üürediciya üüretmektӓ.

Nicӓ geçirmӓӓ?

• Üüredici geçirer okumak urokları çetin kurulmuş programaya gör ӓ .

Bu programa yazılı kurikulumda. Alarak esaba genel, speţifika kompetenţiyaları, subkompetenţiyaları (bilgilӓr, becermeklӓr hem yaşamak paalılıklar ), standartlar.

• Lӓӓzım esap almaa uroon temasını, temaya görӓ subkompetenţiyaları açıklamaa. Üüreniciya yardım ederlӓr meraklı düzmӓӓ didaktika proekti genel metodlar, aaraştırmak metodu, eni ,aktivlendirmӓk , interaktiv, türlü formalarda uroklar h.b.

Üüretmӓk metodları hem onnarın klasifikaţiyası .

Büünkü gündӓ uroklarda üüredicilӓr kullanêrlar bu üüretmӓk metodlarnı:

1.Söz metodları –annamak, lekţiya, konuşmak h.b.

2.Okumak metodları

3. Gözletmӓk metodları- ilüstraţiya, demonstraţiya.

4.Praktika metodları-sınışlar, yaratıcı işlӓr,iş kiyatlan h.b.

5.İndukţiya hem dedukţiya metodları (papatya).

6. Aaraştırıcı metodları-dialog; Vien, Braynstorming

7.İrteraktiv metodları – tombarlak masa, dialog, kub, iş oyunu.

• Üüretmӓk metodları – o ölӓ kolaylıklar, angıların yardımınnan üüredici –üürenici, arasında çözüler daavallar üüretmӓk hem terbietmӓk proţesindӓ. Derstӓ hepsi lӓӓzım eterli olsun (bir derstӓ deyni çok kompetenţiya tamannamak için neetlenildisӓ , üürenicileri var nasıl zorladalım), çünkü kompetenţiyaların sayısı real lӓӓzım olsun, nekadar var nasıl tamannansın bir dersin zamanında.

• İnovaţiya metodların kullanması gagauz literaturasının uroklarında yardım eder oluşturmaa üürenicilerin kompetenţiyalarını, olêr başarılı, meraklı, ilerleder üürenicileri:

-aktiv yapêrlar analiz yaratmalara, personajlara, problemalara.

-üürenerlӓr üstelemӓӓ zorlukları, ilerlederlӓr kendibaşına kritika yapmak becermekleri

-bilerlӓr kantarlamaa kendinin hem başkasının çalışmasını.

- yapêrlar işleri, sınışları zorluk uurlarına görӓ, kendi becermeklerınӓ görӓ. Urokların türlü diil tradiţional formaları –rollü oyun, seminar, tombarlak masa, gezi, konţert –yardım ederlӓr genişletmӓӓ üürenicilerin dünnӓ görüşünü, taa derindӓn açıklamaa kendi yaradıcılıı becermeklerini, yapêrlar uşakların davranmaklarını biri-birinӓ taa ii, aktiv, üürederlӓr götürmӓӓ kendini dooru yoldan. Kullanarak türlü inovaţiyalı tehnologiyaları,var nica vermӓӓ çiftlerdӓ iş, grupalarda iş, rollü oyunnara, didiktika oyunnara, konkurslara, viktorinalara.

• Aaraștɪrmak iși o űűrenicilerin kendibașɪna yaratɪcɪlɪk çalɪșmasɪ, neredӓ ȍndercisi – űűredici. Nekadar taa tez çekedilecek kullanɪlmaa aaraștɪrmak iși literatura uroklarɪnda, okadar taa hɪzlɪ onnar űűrenecek gȍrmӓӓ problemalarɪ , çȍzdűrűp geçirmӓӓ onnarɪ kendi yașamak uuruna.
• Aaraștɪrmak iși literatura uroklarɪnda yardɪm eder űűrenicilerӓ ișletmӓӓ kolaylıkları yaratıcılık işindӓ b işleder becermeyi kuşku okumaa teksti hem derindӓn annamaa onu, yapmaa analiz ,açıklamaa kendi düşünmeklerini , yapmaa çıkış. Aaraştırmak işi üüreder görmӓӓ literatura yaratmanın gözeliini hem lӓӓzımnıını derindӓn, annamaa avtorun durumunu.
• Ne girer bu aaraştırmak işinӓ, hem ne lӓӓzım yapsın üürenici bu uurda? Tamannamaa deyni bu işi, üüredici kendi çalışmasında lӓӓzım kullansın ölӓ uroklar, angıları ayırlanêr hergünkü uroklardan hem dooru dolu eni metodlara .

• Buruda var nicӓ kulanmaa bölӓ iş çeşitleri:

Analiz teksttӓ

Analiz şiirӓ

Yaratıcı işi tekstӓ görӓ

Referat yazması

Eni metodlar:

Çekettiynӓn üürenmӓӓ yazıcının biografiyasını hem yaratmalarını, kullanmaa var nic ӓ «Paasız tozçaaz» metodu liţey klaslarda. Üürenicilӓr edinerlӓr kendilerinӓ birӓr teftercik, angılarında damnacık-damnacık, toplêêrlar meraklı informaţiyaları –“altın tozçaaz” bu yazıcı için. 3-4 dersin sonunda bu “paasız tozçaaz” döner “Altın kiyada”.

Metod “6 paraliya”.

Pek uygun , analiz yaparkan yaratmaya, kullanmaa metodu- 6 paraliyacık-iş grupalarda.

Eşil,mor, kara, kırmızı, sarı, biyaz.

Kırmızı- üürenicilӓr annadêrlar kendi emoţiyalarını personaj için.

Kara-personajların negativ taraflarını açıklêêr.

Sarı- savaşêr bulmaa negativ personajların ii, pozitiv taraflarını.

Biyaz- bulmaa tekstin problemasını, temesını.

Eşil- eni ideyalar , vardı nicӓ...

Mor-lider, yapêr çıkışları.

Analiz yaratmaya yaparkan, kullanêrız “Kub metodu”.

Kubta var altı taraf. Herbir tarafın var kendi soruşları:

1-yazdır

2-yaraştır

3-asoţiaţaya

4-yap analiz

5-argumentla

6-kullan.

“ Kompoziţiya” metodu –bu metodu kullanêrım dinnenmӓk vakıdında, düşer güzün bitki yapracıı, dönerӓk havanın avasına görӓ. Ne için düşüner bu yapracık? Kurun tekst bu melodiyaya. Koşulêr enikunu muzika.

Metod “Yıldız düşmesi” . Bu metod efektiv çikêr herbir klasta. Üüürenicilӓr taftadan alêrlar yıldızçik ,angılarının ardlarında yazılı soruşlar:

• Angı vakıtlar için sölener annatmada?
• Kim baş personajlar annatmada?
• Neredӓ olêr işlӓr?

Eni laflarlan işlӓrkӓn , uroklarda kullanılêr metod “Söz Sandıcıı”. Bu sınış yardım eder annamaa, nesoy asoţiaţiyalar peydalanêr üürenicilerdӓ verili lafa görӓ, gösterer, nicӓ onnar becererlӓr kullanmaa sözlükleri.Örnek: dersin çeketmesindӓ üürenicilӓr kolvererlӓr sandıcaa yapracıkları laflarlan, angılarından duydular evdӓ köstek.Sora hepsimiz birliktӓ aciklêêrız onnarın maanasını.

.“ Asoţiaţiya” tehnologiyası .

Bu tehnologiyayı var nasıl kullanmaa bir eni temanın başında. Temaya görӓ veriler bir laf,üürenicilӓr lӓӓzım sölesin kendi asoţiaţiyaları. Örnek: Alalım Todur Marinoglunun yaratmasını: “Uursuz Dokӓna”. Eni temanın başında var nasıl vermӓӓ lafı: aaçlɪk. Üűrenicilӓr yazêrlar kendi dűsűnmeklerini aaçlɪk için.

Metod “Dil bitirilmiş cümlelӓr”.

Bu metodu kullunabiliriz annatmanın sonunda, ki annamaa,nicӓ üürenicilӓr annadılar bu temayı. Te bu soruşlara üürenicilӓr verӓbilir cuvap :

1.En önemli te bu soruş, angısı koyuldu üürenӓrkӓn annatmayı....

2.En zor annadım bu annatmada te bu payı.....

3.Bu annatmayı okuduktan sora bӓn annadım ......yada benim bakışım diişti.....

Portfolio-üürenicilerin calışması.

O ölӓ bir papka, nereyi üürenicilӓr üürenmӓk proţesindӓ yıl ba yıl toplêêr bilgileri, angıları yardımcı olêr onnara akıllarına getirmӓӓ üürenilmişi. Bu portfolio toplaması üüreder üürenicileri olmaa taa açıkgöz, kendibaşına koymaa neetleri, düzmӓӓ eni kolaylıkları üürenmektӓ.Portfolio düzӓbilerlӓr 5-ci klastan, da o olêr üürenicilerin yardımcısı bitki klaslara kadar. Her yıl üürenӓrkӓn hep o yazıcıyı , yazêrlar , ayırêrlar salt o bölümneri , angıları eni onnara deyni, genӓ tekrarlayarak geçmiş yılın programasını. Bu olêr bir kolaylık

diil sade üürenicilerӓ, ama üüredici dӓ zorlatmêêr

kendisini literatura uroklarında.

Üürenicilerin olêr annamaları, kimin için

sölener urokta, neredӓ duudu, ne yazdı,

doldurup eni bilgilӓrlӓn portfolioyu.

Tradiţional metodlarınnan bilӓ uroklarda lӓӓzım olsun eni informaţiya tehnologiyaları da:

• Elektron kiyatlar, programalar,
• Prezentaţiyalar,
• Elektron bilim tedaarikleri.

Kompyuteri var nicӓ kullanmaa uroon herbir etapında:

• Eni temanın annatmasında,
• Bilgileri kaaviletmӓk etapında,
• Bilgilerӓ kontrol yapmakta,
• Tekrarlamakta.

Ne verer üüretmӓk proţesinӓ kompyuter kullanması?

• Üüretmӓk kalitesi taa üüsek uura kaldırêr,
• Taa hızlı hem taa derindӓn eni temayı annatmaa yardım eder, var nicӓ taa çok informaţiya kullanmaa.
• Üürenicileri meraklandırêr, havezlendirer üürenmektӓ , üürenicilӓr taa dikat siireder gözӓl, renkli resimneri, tabliţaları, tanışêr eni bilgilӓrlӓn.
• Üürenicilerin üürenmӓk aktivliini üüselder , taa ilin , hızlı aklında tutêrlar üürenmiş temayı,
• Üürenicilerin görünüş aklında tutmasını ilerleder.

İnteraktiv taftanın kolaylıı:

1.İnteraktiv taftada işleriz maasuz elektronnu markerlan.Bu rijimda markerlan diişiler resimnӓr, yazılar,shemalar.

2.Dersi uşaklar var nicӓ geçersinnӓr kendi ,urok-konferenţiya.

3.Üüredici resimner boş shemeları, türlü metodlara görӓ, uşaklar da taftada çizer, yazêr, doldurêr sora çikêr dooru variant da uşaklar kendileri yapêr control biri-birinӓ.

Üürediciya çok kolay bölӓ urokları vermӓӓ, uşaklar

meraklı hazırlanêr hem hepsi olêr aktiv derstӓ.

Saa olun!