Тендемелерди чыгаруу

Тендемелерди чыгаруу

Тузгон:

Рахман кызы Чолпон Эргеш Мейманов атындагы орто мектебинин математика мугалими

Сабактын максаты:

• Тендеменин тамырын табууну билишет.
• Эрежелерге таянуу менен мисалдарды оз алдынча аткара алышат.
• Топто, жупта иштей алышат. бири-бирине комоктош болушат.

Сабактын урааны: «Кыбыраган кыр ашат».

Балдар бугун биз тендемелерди чыгаруу, тамырын табуу тууралуу отулгон темабызды бышыктайбыз

Берилген мисалдарды маанисине карата болуштургуло

(316 – 18) – 116;

(274+323):3;

(х+184) – 63;

(х + 25) – 13=49

( m + 42): n ;

275- у=14

m :3+ n :3;

(742+856)+ (134+144);

638+ х = 806;

(4789 + d ) – 1789;

Сандуу туюнтма

Тамгалуу туюнтма

Тендеме

Демек кандай туюнтмалар сандуу, ал эми кандай туюнтма тамгалуу деп аталат?

Азаматтар!

Тендеменин тамырын оозеки табабыз

с + 10= 90; а-5 =45; 40+у =80;

24 – а =12;

а+15 = 100; х- 10= 10; 30+с=70;

40 – х = 30;

у + 8 =12; b – 9=9; 6+ а =14;

с -7 =13;

120 – у =20; b + 25 = 100; m – 78=0.

Тендемени чыгаруу

(у+64 ) – 38 = 48

кемитуучу

кемуучу

айырма

у+64 = 48 +38,

у+64 = 86,

у = 86– 64,

у = 22.

жообу: 22 – тендеменин тамыры

2 жолу.

(у+ 64) – 38= 48;

у +(64 – 38) =48;

у + 26 = 48;

у = 48 - 26;

у = 22.

жообу: 22 – тендеменин тамыры.

Класстан иштоо:

а) (х+98)+14=169

х=169-98-14

х=57

жообу: 57 – тендеменин тамыры.

б) ( 35 + у) – 15 = 31

у=31+15-35

у=11

жообу : 11 – тендеменин тамыры

Себетте бир нече алма болгон. Ага дагы 27 алма салгандан кийин, себетте 75 алма болуп калды. Себетте канча алма болгон?

Чыгаруу: Себетте х алма болгон. Ага 27 алманы кошуп, 75 алманы алдык

х + 27 = 75,

х = 75 – 27,

х = 48.

жообу: Себетте 48 алма болгон.

• Чыгаруу: Себетте х алма болгон. Ага 27 алманы кошуп, 75 алманы алдык

• х + 27 = 75,
• х = 75 – 27,
• х = 48.
• жообу: Себетте 48 алма болгон.

Оз алдынча иштегиле:

1 вариант

2 вариант

№ 1. тендемени чыгаргыла:

а ) ( а + 25) + 34 = 152,

б) 67 +( m – 24 ) = 235.

№ 2. маселени тендеме тузуп чыгаргыла:

а) капчыкта 157 сом болгон. Анын бир азын короткондон кийин 69 сом калган. Канча акча коротулган?

б) класста бир нече окуучу болгон. 7 окуучу кирип, 9 окуучу чыккандан кийин класста 31 окуучу калды. Башында класста канча окуучу болгон?

№ 1. тендемени чыгаргыла:

а) ( х + 34) – 18 = 68,

б) 89+ (15 + к ) = 219.

№ 2. маселени тендеме тузуп чыгаргыла:

а) баштыкта бир нече конфет болгон. Асан 12син жегенден кийин 45конфет калды. Баштыкта канча конфет болгон?

б) дукондо бир нече куурчак болгон. Алгач 35 куурчак келип жана 12 куурчак сатылгандан кийин 93 куурчак калды. Башында дукондо канча куурчак болгон?

Жообунду текшер:

1 вариант

2 вариант

№ 1.

а) 93 – тендеменин тамыры;

б) 192 – тендеменин тамыры;

№ 2.

а) жообу: 88 сом коротулган.

б) жообу: класста 33 окуучу болгон

№ 1.

а) 52 – тендеменин тамыры;

б) 115 – тендеменин тамыры;

№ 2 .

а) жообу: баштыкта 57 конфет болгон

б) жообу: дукондо 70 куурчак болгон

Сабакты жыйынтыктоо

Суйломду толуктагыла:

Сабактан мен билдим. . .

Сабактан мен уйрондум. . .

Каалоо:

Эгер сенин колунан келсе, башкага комоктош. Жанындагыдан жардамынды аяба!

Колдонулган ресурстар:

http://nsportal.ru/shkola/algebra/library/razrabotka-otkrytogo-uroka-matematiki-po-teme-uravneniya-5-klass

http://omnopol.ru/kliparty-vektornye/filmy-i-multfilmy-vektor/5944-kartinki-personazhi-multfilma-po-doroge-s-oblakami.html