Տիֆլոմանկավարժություն

Խ.ԱԲՈՎՅԱՆԻ ԱՆՎԱՆ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆ

Պ Ր Ա Կ Տ Ի Կ Ա

Անուն Ազգանուն- Թամար Օհանյան

Ֆակուլտետ-Հատուկ կրթություն

Մասնագիտություն- Տիֆլոմանկավարժություն

Պրակտիկայի ղեկավար- Մարինե Մարության

Կուրս- 4րդ

Թեմա-Մանկավարժական գիտամեթոդական գրականության,արխիվային նյութերի ուսումնասիրման մեթոդ

Մասնագիտություն- Տիֆլոմանկավարժություն

.

Մանկավարժական գիտամեթոդական գրականության, ձեռագրերի,արխիվային նյութերի, մագնիսական և այլ կրիչների վրա զետեղված այն նյութերի ուսումնասիրումը,որոնք բովանդակում են ուսումնասիրվող օբյեկտի պատմությունն ու արդի վիճակը,հետազոտության առարկայի վերաբերյալ նախնական պատկերացումների և ելակետային հայեցակարգերի, կապերի ու հարաբերությունների սահմանման,հիմնախնդիրների ուսումնասիրման ու մշակման միջոց է:

• .

Գիտամեթոդական գրականության հանգամանալից ուսումնասիրումն օգնում է համակարգել և իմաստավորել կատարված մանկավարժական փորձը, ընգծել և որոշակիացնել հետազոտվող առարկայի սահմանները:

• .

Մասնագիտական գրականության շուրջ աշխատանքն սկսվում է ուսումնասիրման ենթակա սկզբնաղբյուրների ընտրությունից և գիտական նկարագրություներից:

• .

Օգտագործվող գրականության ցանկը ներառում է մեթոդական և մասնագիտական գրքեր, դասագրքեր, ուսումնամեթոդական ձեռնարկներ, ամսագրեր,հոդվածներ գիտամեթոդական ժողովածուներից, զեկուցումներ տարբեր մակարդակի կոնֆերանսներում ու գիտաժողովներում, մենագրություններ, ատենախոսությունների սեղմագրեր և այլն:

Հետազոտության թեմային վերաբերող գրականությունը հիմնականում ընտրվում է գրադարանում :

Առկա են երկու տեսակի կատալոգներ՝

• համակարգված
• այբբենայան կարգով

• Համակարգված կատալոգներում գրականությունը զետեղված է ըստ գիտաճյուղերի կամ հիմնախնդիրների :

• Այբբենական կարգով զետեղված է ըստ մենագրության , դասագրքի , ձեռնարկի հեղինակի կամ հեղինակային խմբի առաջին հեղինակի ազգանունների այբբենական կարգի:

• Հետազոտողն օգտվում է նաև տեղեկատու այլ գրականություից (այդ թվում էլեկտրոնային), ինչպես նաև հրատարակված գրականության վերաբերյալ գրախոսություններից :

Գրականության վերաբերյալ տվյալները հստակ, ճիշտ և ընթեռնելի գրանցվում են հատուկ քարտերի վրա կամ առանձին տեղքերում (ֆայլերում) պահվում համակարգչի հիշողության մեջ:

• Պետք է ճշգրիտ նշել գրքի , հոդվածի , բրոշյուրի հեղինակի կամ խմբագրի ազգանունը ,անվան և հայրանվան սկզբնատառերը,գրքի անվանումը , հրատարակման վայրը, հրատարակչությունը, հատորը, թվականը, էջերի քանակը ,ամսագրի համարը : Եթե հեղինակը կատարում է մեջբերումներ, ապա նշվում է նաև այն էջերը , որոնցից հղումներ են կատարել :

• Նախնական ծանոթությունը պետք է պատկերացում տա սկզբնաղբյուրի հիմնական բովանդակության և նրանում դիտարկված հիմնահարցերի մասին : Դրա համար նախընտրելի է նախ ծանոթանալ ներածությանը , աննոտացիային , օգտագործված գրականության ցանկին , գլուխների և ենթագլուխների վերնագրերին , եզրակացություններին, ապա միայն որոշել ուսումնասիրման միջոցը ՝ մանրամասն ուսումնասիրում և համառոտագրում, ընտրողաբար ուսումնասիրում , որն ուղեկցվում է մեջբերում քաղերով, ընդհանուր ծանոթություն և այլն :

Գրականության վերլուծության ժամանակ հետազոտողը հետաքրքրող դրույթնորը, գաղափարները, հետազոտության թեմային վերաբերող հիմնահարցերը և լուծումները գրանցում է առանձին թերթիկների վրա , որոնք պարունակում է սկզբնաղբյուրի անվանումը, հիմնական հասկացությունները,հիմնախնդիրները , մեջբերվող դրույթները կամ սահմանումները ՝համապատասխան էջերի նշումով, դրանց վերաբերյալ հեղինակի մեկնաբանությունները և այլն:

Աշխատանքի արդյունքները համակարգվում են ըստ գիտական հետազոտության կառուցվածքի:

Գրականության ուսումնասիրման ժամանակ պետք է կարևորել հետազոտության մեջ օգտագործվող՝

• Հիմնական հասկացությունները
• Եզրույթները
• Գիտաբառերը

Աշխատանքի արդյունքները ցանկալի է ձևակերպել թեմատիկ մշակման , ռեֆերատի, գիտական հոդվածի, ռեցենզիայի ձևով, որոնցում շարադրվում են հետազոտության հիմնական դրույթներն ու առանցքային գաղափարները:

Պետք է բացահայտել հետազոտվող հիմնախնդրի վերաբերյալ առկա մոտեցումներում էական հակասությունները, տեսակետները, բանավիճային և վիճելի հարցերը:

Հետևողականորեն պարզել, թե ինչ նոր մոտեցում ունի հեղինակը հիմնախնդրի հետազոտության մեջ, գիտատեսական և գործնական ինչ նշանակություն ունի այն , հիմնավորել արդիականությունը:

Այս փուլում հետազոտողը պետք է սեփական վերաբերմունք ձևավորի հեղինակի դիրքորոշումների , եզրակացությունների, գիտական կանխատեսումների վերաբերյալ:

• Ուսումնասիրվող հիմնախնդիրների վերլուծության ժամանակ հաճախ հարկ է լինում տպագիր և էլեկտրոնային նյութերի հետ ուսումնասիրել նաև ձեռագիր նյութերը՝ ատենախոսությունները, որոնցում բովանդակությունն ամփոփված է սեղմագրերում, ինչպես նաև գիտահետազոտական աշխատանքի վերաբերյալ աշխատություններում:

Ուսումնասիրվող հիմնախնդիրների վերլուծության ժամանակ հաճախ հարկ է լինում տպագիր և էլեկտրոնային նյութերի հետ ուսումնասիրել նաև ձեռագիր նյութերը՝ ատենախոսությունները, որոնց բովանդակությունն ամփոփված է սեղմագրերում, ինչպես նաև գիտահետազոտական աշխատանքի վերաբերյալ հաշվետվություններում։

• Ուսումնասիրման ենթակա են նաև պատմական և ընթացիկ արխիվային նյութերը, որոնք բովանդակում են հաշվետվություններ, արձանագրություններ, ելույթների սղագրություններ, զեկուցումներ, կառավարության որոշումներ, կրթության ոլորտին վերաբերեղ օրենսդրական և նորմատիվային փաստաթղթեր, կրթական համակարքի զարգացման որոշակի փուլում հետազոտվող հիմնախնդրի վերաբերյալ տարաբնույթ փաստաթղթեր։

Փաստական նյութի աղբյուր են նաև ուսումնական հաստատությունների ընթացիկ բազմաբնույթ փաստաթղթերը՝ ուսումնական ծրագրերը, տարբեր ենթակառուցվածքների աշխատանքային պլանները, հաշվետու փաստաթղթերը, հրամանները, վերահսկողության իրականցնող կառույցների փաստաթղթերը, դասամատյանները, աշակերտների գրավոր աշխատանքները և այլն։

Ցանկացած նյութի ուսումնասիրման

ժամանակ կարևոր է հստակ որոշել աշխատանքի նպատակը և դրան համապատասխան առանձնացնել տվյալները, ընտրել ձևակերպման միջոցները՝ աղյուսակներ, գրաֆիկներ, թեմատիկ ամփոփումներ և քաղվածքներ։

Տարաբնույթ սկզբնաղբյուրների ուսումնասիրումը շարունակվում է հետազոտության ամբողջ ընթացքում։ Անընդհատ ստացվող փաստերն ու տվյալները հետազոտեղին մղում են նորովի գնահատելու արդեն իսկ ուսումնասիրված գրականության և փաստաթղթերի բովանդակությունը, թույլ են տալիս անդրադարձ կատարել արված վերլուծություններին և գիտական բացահայտնումներին։

Գիտական հետազոտության փաստագրական բազան նրա արժանահավատության և հիմնավորվածության երաշխիքն է։

Շնորհակալություն