Тик бурчтуу уч бурчтуктун тар буручунун синусу жана косинусу

Геометрия

8-класс

Тема: Тик бурчтуу үч бурчтуктун тар бурчунун синусу, косинусу

Сабактын максаты:

А) Тик бурчтуу үч бурчтук жана анын тар бурчу, тар бурчунун синусу, косинусу жөнүндө билимге жана билгичтикке ээ болот.

Б) Ар кандай көнүгүүлөрдү иштөө менен билимдерин өнүктүрүшөт жана көндүмгө ээ болушат.

Үч бурчтук

Бир түз сызыкта жатпаган үч чекиттен

B

жана аларды туташтыруучу үч кесиндиден

турган фигура үч бурчтук деп аталат.

c

b

A,B,C- чокулары

A

AB =b, BC =c, CA =a - жактары

C

a

P= a+ b+ c

Үч бурчтуктун түрлөрү

а) жактарына карата

б) бурчтарына карата

Жактарына карата түрлөрү

1. Эгерде үч бурчтуктун бардык жактары бири-бирине барабар болушпаса, анда ал түрдүү жактуу үч бурчтук деп аталат.

2. Эгерде үч бурчтуктун эки жагы барабар болсо, анда ал тең капталдуу үч бурчтук деп аталат. Барабар жактары анын каптал жактары, ал эми үчүнчү жагы- негизи болот.

3. Эгерде үч бурчтуктун бардык жактары барабар болсо, анда ал тең жактуу үч бурчтук деп аталат.

3)

2)

1)

Бурчтарына карата түрлөрү

1. Эгерде үч бурчтуктун бардык бурчтары тар бурчтар болушса, анда ал тар бурчтуу үч бурчтук деп аталат.

2. Эгерде үч бурчтуктун бир бурчу тик болсо, анда ал тик бурчтуу үч бурчтук деп аталат.

3. Эгерде үч бурчтуктун бир бурчу кең бурч болсо, анда ал кең бурчтуу үч бурчтук деп аталат.

Тик бурчтуу үч бурчтук

Тик бурчтуу үч бурчтук

Тик бурчтуу үч бурчтук

В

AB=c= Тик бурчтуу үч бурчтуктун гипотенузасы

BC=a= Тик бурчтуу үч бурчтуктун карама – каршы катети

AС=b= Тик бурчтуу үч бурчтуктун жанаша жаткан катети

с

а

С

А

b

Аныктама: Тик бурчтуу үч бурчтуктун тар бурчуна жанаша жаткан катеттин гипотенузага болгон катышы ал бурчтун косинусу деп аталат.

Косинус – лат. Сөзү, «синусту толуктагыч» же «синус менен бирге» деген мааниде.

В

cos

с

а

С

А

b

Аныктама: Тик бурчтуу үч бурчтуктун тар бурчунун каршысында жаткан катеттин гипотенузага болгон катышы ал бурчтун синусу деп аталат.

Синус – лат. сөзү, «ийрилик, ийүү» дегенди билдирет.

В

sin

с

а

С

А

b

Көнүгүүлөр

1. Чиймеде берилгендер боюнча ВС жагынын узундугун тапкыла.

sin , а=ВС

sin=

2a=20

a=

ЖООБУ: ВС=

В

20

а

С

А

b

Көнүгүүлөр

2.

Чыгаруу:

cos

cos

=

2ВС=16

ВС=

ВС=8

В

А

С

Үй тапшырма

Чиймеде берилгендер боюнча АВС үч бурчтугунун аянтын тапкыла?

В

А

С

6

S=

Көңүл бурганыңыздар үчүн

чоң рахмат!