СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

"Тогтомол холбуулал ба тэдэнэй гол шэнжэнүүд тухай"

Нажмите, чтобы узнать подробности

Хэшээлдэ хэрэглэхэ презентаци

Просмотр содержимого документа
«"Тогтомол холбуулал ба тэдэнэй гол шэнжэнүүд тухай"»

СЭДЭБ:  ФРАЗЕОЛОГИ

СЭДЭБ: ФРАЗЕОЛОГИ

 Нэгэ удхые хамтаараа тэмдэглэдэг хэдэн үгын хабсаралые тогтомол холбуулалнууд гү, али фразеологизмууд гэдэг.    Тогтомол холбуулалнуудые шэнжэлдэг эрдэмые фразеологи гэдэг.   Жэшээнь:  шонын зуурамаар – ехэ хүйтэн  долоон уулын саагуур – холо  хушуугаа холбохо – хоб жэб хөөрэлдэхэ  уһан дээрэ үрмэ тогтоохо- худалаар хэлэхэ

Нэгэ удхые хамтаараа тэмдэглэдэг хэдэн үгын хабсаралые тогтомол холбуулалнууд гү, али фразеологизмууд гэдэг. Тогтомол холбуулалнуудые шэнжэлдэг эрдэмые фразеологи гэдэг. Жэшээнь: шонын зуурамаарехэ хүйтэн долоон уулын саагуурхоло хушуугаа холбохо – хоб жэб хөөрэлдэхэ уһан дээрэ үрмэ тогтоохо- худалаар хэлэхэ

Хамсыгаа шамаха - Рукава засучить. Усердно,

Хамсыгаа шамаха - Рукава засучить. Усердно,

   Ном соо үгтэһэн тогтомол холбуулалнуудай толи:  Амалдаха — нюуса, хэлэжэ болохогүй юумэ хэлэжэрхихэ  Ама бардам — томо томоор шашаха  Амандаа уһа балгаха — дуугарангуй байха  Амаа татаха — багаар дуугарха.  Ама уран — гоёор хэлэхэ  Аман дээрээ — хэлэхэдээ бэрхэ  Амандаа золтой — халуун эдеэн дээрэ ороһон хун  Ама хүрэхэ — 1. Эдеэнһээ багаханаар хуртэхэ. 2. Сохюулха, нюдарга эдихэ  Амаа тоһодохо — олзотой байха. Ажал хэхэ, ама тоһодохо; эдилгэ үгэхэ  Ама һайтай — һайн юумэ хэлэдэг хун  Муу аматай — муу юумэ хэлэдэг хун  Амыень татаха — 1. Мориной ама татаха. 2. Дуу гаргахыень болюулха  Амыень таглаха — дуу гарахыень хорихо  Нюдэ аманда харуулхагүй — нюуса  Хэлэ амаа бүлюудэхэ — хэруул хэхэ, хэлэ ама гаргаха  Хүнэй ама хараха — хүнэй хэлэһээр ябаха  Бахын һанаан далайда — дээгүүр һанаатай  Буруу шүрэбтэй — муу зантай  Бүдүүн хүзүүтэй – баян  Дүрбэн тэгшэ — тубһэндэ бэрхэ, юушье хэжэ шадаха  Яһаа хаяха, яһаа хадагалха — үхэхэ, наһа бараха  Эльгэ нимгэтэй — хайрладаг

Ном соо үгтэһэн тогтомол холбуулалнуудай толи: Амалдаха — нюуса, хэлэжэ болохогүй юумэ хэлэжэрхихэ Ама бардам — томо томоор шашаха Амандаа уһа балгаха — дуугарангуй байха Амаа татаха — багаар дуугарха. Ама уран — гоёор хэлэхэ Аман дээрээ — хэлэхэдээ бэрхэ Амандаа золтой — халуун эдеэн дээрэ ороһон хун Ама хүрэхэ — 1. Эдеэнһээ багаханаар хуртэхэ. 2. Сохюулха, нюдарга эдихэ Амаа тоһодохо — олзотой байха. Ажал хэхэ, ама тоһодохо; эдилгэ үгэхэ Ама һайтай — һайн юумэ хэлэдэг хун Муу аматай — муу юумэ хэлэдэг хун Амыень татаха — 1. Мориной ама татаха. 2. Дуу гаргахыень болюулха Амыень таглаха — дуу гарахыень хорихо Нюдэ аманда харуулхагүй — нюуса Хэлэ амаа бүлюудэхэ — хэруул хэхэ, хэлэ ама гаргаха Хүнэй ама хараха — хүнэй хэлэһээр ябаха Бахын һанаан далайда — дээгүүр һанаатай Буруу шүрэбтэй — муу зантай Бүдүүн хүзүүтэй – баян Дүрбэн тэгшэ — тубһэндэ бэрхэ, юушье хэжэ шадаха Яһаа хаяха, яһаа хадагалха — үхэхэ, наһа бараха Эльгэ нимгэтэй — хайрладаг

         Ном соо үгтэһэн тогтомол холбуулалнуудай толи:  Муу нохойн һанаан долоон гүрөөһэндэ – хомхой һанаан  Нюдэндөө галтай — хүхюутэй  Нюдэ бүглэхэ, нюдэ далдалха — юумэ дутуу, муугаар хэхэ  Нюдэ сабшаха зуура — түргэн  Тархяа гээхэ — бодолгүйгөөр ябаха  Тэнгэриһээ нэгэ аха — наһатай  Улхархайгаа бусалгаха — унтаха  Унаһан малгайгаа абангүй — сүлөөгүй  Үмдэгүйнь үбдэг соорхойдоо өөдэрхөө — өөрыгөө мэдэхэгүй  Хилгааһанай эрмэг дээрэ — аюултай байдалда орохо үе  Хорхойдо хорогүй — номгон, аалин зантай хүн  Хүзүүн дээрэ һууха — хүнэй ашаар, туһаламжаар байдаг хүн  Хүндэ гартай — шангаар хүрэдэг хүн  Хэбтэһэн хони бодхоохогүй — номгон  Шорын үзүүр долёохо — муу юумэндэ орохо, муу юумэ  Дээрэ зүрхэтэй — айран үзэхэ  Долоон голтой — бүхэ голтой  Долоон шоные худалдаха — аргатай  Долоон уулын саагуур — холын холо  Долоон долоое хэлэхэ — оло дахин хэлэхэ  Долоон заяанда — үни  Досоом долоон наран гараа — баярлаха

Ном соо үгтэһэн тогтомол холбуулалнуудай толи: Муу нохойн һанаан долоон гүрөөһэндэ – хомхой һанаан Нюдэндөө галтай — хүхюутэй Нюдэ бүглэхэ, нюдэ далдалха — юумэ дутуу, муугаар хэхэ Нюдэ сабшаха зуура — түргэн Тархяа гээхэ — бодолгүйгөөр ябаха Тэнгэриһээ нэгэ аха — наһатай Улхархайгаа бусалгаха — унтаха Унаһан малгайгаа абангүй — сүлөөгүй Үмдэгүйнь үбдэг соорхойдоо өөдэрхөө — өөрыгөө мэдэхэгүй Хилгааһанай эрмэг дээрэ — аюултай байдалда орохо үе Хорхойдо хорогүй — номгон, аалин зантай хүн Хүзүүн дээрэ һууха — хүнэй ашаар, туһаламжаар байдаг хүн Хүндэ гартай — шангаар хүрэдэг хүн Хэбтэһэн хони бодхоохогүй — номгон Шорын үзүүр долёохо — муу юумэндэ орохо, муу юумэ Дээрэ зүрхэтэй — айран үзэхэ Долоон голтой — бүхэ голтой Долоон шоные худалдаха — аргатай Долоон уулын саагуур — холын холо Долоон долоое хэлэхэ — оло дахин хэлэхэ Долоон заяанда — үни Досоом долоон наран гараа — баярлаха

Зурагаар фразеологизмуудые һанаха, мэдүүлэлнүүдые зохёохо.

Зурагаар фразеологизмуудые һанаха,

мэдүүлэлнүүдые зохёохо.