Творчество К.Кулиева

Муниципальный битеу билим бериу учреждения

« Дальний элни битеу билим бериучю орта школу»

Къулийланы Къайсынны поэзиясы.

(6 классда малкъар литературадан дерс)

Дальний элни орта школуну устазы

Къумукъланы Ф.М

2017ж. .

Къонгур къая кек кырдык болуп да

Келгенме, поэзия, мен санга…

Къулийланы Къ.

Санга алгъыш эте, чыгъама танга,

Сени унутурча кюн туумаз манга.

Буз кибик суукъ сууларынгдан къандым,

Сени тансыкълап, жилядым, къууандым .

1917 жылда 1-чи ноябрьда Огъары Чегемде туугъанды. Атасы Шуа, Чегем ауузунда айтылгъан уучу, кеси къыйыны бла жашагъанды. Анасы Юзейирхан, Бечелланы Бызанкны къызы, кёп сабийли уллу юйдегиде ёсюп, жашау тиричиликге къаты тиширыу болгъанды. Къабарты-Макъарны сыйлы поэти, республикабызны эм Лениничи саугъаланы лауреаты, он жылындан назмула жазып, 17-жыллыгъындан а басмаланып башлагъан эди

30-чу жыллада Къайсынны биринчи назмулары чыгъа башлайдыла. 1940 жылда  "Салам, эрттенлик"  деген биринчи китабы чыгъады. 

1940-чы жылда Къайсын аскерге чакъырылып, парашют бёлюмде къуллукъ эте тургъанлай уруш башланады. Поэт урушну жоллары бла кеси ётгени себепли, аны башха жазыучуладан керти, ачыкъ кёргюзтгенди. Ол урушну зараны къуру адамлагъа жетип къалмай, табийгъатха, жаныуарлагъа, къанатлылагъа да жетгенин суратлайды.  "Урушну суратлары", "Эшитигиз, таулула","Уллу жигитлик", "Сермешни аллында" , бютюн да  "Перекоп"  бла  "Сиваш"  деген назмулары сыйлы жерни аладыла.

Уруш деген бетсиз, кюйсюз бла тюбегенме

Мен бюгюн бетден бетге.

Жан жанымда кырдыкланы къучакълап,

Жаш тенглерим жыгъыладыла жерге…

Бу къолларым бла асырагъанма

Къазауатда жоюлгъан солдатланы,

Боз кюнлерине да кёп къарагъанма

Кёзиусюз жукъланып къалгъан отланы …

Къызгъан темир кибик сёзле бла да, Къурч къамача кирлик сёзле бла да, Айталмазса ачыуун ол кюнлени, Жерге кебин салынмай киргенлени!

Къулийланы Къайсынны саугъалары:

– Къабарты – Малкъарны халкъ поэти – 1966 ж. «Жаралы таш » деген китабы ючюн РСФСР-ни М.Горький атлы саугъасына; 1974ж. «Жер китабы» ючюн СССР-ни къырал саугъасына; 1985 ж., ол дуниядан кетгенден сора, «Адам. Терек. Къанатлы.» деген назму китабы ючюн Ленинчи саугъагъа тийишли болгъанды. Къайсынны назмуларын биз бек сюйюп окъуйбуз, аланы терен магъаналарына сейир этебиз, къууанабыз.

« Къайсыннга сюймеклигим»

Къайсын - гитче халкъны поэтиди, битеу дуния поэзияны керти адамыды. Ол хар заманда кесини халкъыны атындан селешгенди, халкъы ючюн жашагъанды, жашагъанланы эм жашауну сюйгенди.

Юй иш:

Къулийланы Къайсынны кесигиз

сайлагъан назмусун келден билип келирге.

САУ БОЛУГЪУЗ!