| І.Ұйымдастыру бөлімі
| -Қайырлы күн оқушылар! -Көңіл – күйіміз қалай? -Бүгінгі сабаққа дайынбыз ба? Сыныптың сабаққа дайындығын тексереді.Қажетті көрнекіліктер мен құралдарды дайындайды. Оқушыларды тыныштық сәтіне ыңғайландырып отырады. Тыныштық сәті. Денелеріңді түзу ұстап еркін отырыңдар. Көздерінді жұмсаңдар да болады. Туған өлкеміздің табиғаты қандай тамаша. Айналамыз жап-жасыл,сан алуан тамаша гүлдер ,жұпар иісін аңқытып, биік-биік ағаштар мейірімді анадай көлеңкесін тосып тұр. Жақын маңнан тау бұлағынан бастау алған өзеннің сарқыраған даусы естіледі. Таза ауаны терең жұтып еркін тыныстаңдар, өздеріңнің тыныс алуларыңды бақылай отырып, бақытқа ,қуанышқа, тыныштыққа толы таза ауаның бойларыңа сіңгенін сезініңдер. Енді көздеріңді ашсаңдар да болады. Балалар жақсы демалдыңдар ма?
Шаттық шеңбері Жақсылықтан үйреніп, Боламыз біз жақсы адам. Жамандықтан жиреніп, Үлгі аламыз жақсыдан.
Әңгімелесу. Өзіңді, өзгені құрметтей білесің бе? - Өзара сыйластыққа қалай жетуге болады? - Достарыңмен арада қандай сыйластық бар? | Оқушылар мұғаліммен амандасады. -Көңіл – күйіміз жақсы.. -Иа, дайынбыз. Сабақтағы жұмыстарға дайындалу, оқулықтар мен жұмыс дәптерін және қажетті құрал – жабдықтарын дайындайды.
Тыныштық сәті. Денелеріңді түзу ұстап еркін отырыңдар. Көздерінді жұмсаңдар да болады. Жақын маңнан тау бұлағынан бастау алған өзеннің сарқыраған даусы естейді. Таза ауаны терең жұтып еркін тыныстайды.
Оқушылар өлең жолдарын қайталап шаттық шеңберіне тұрып бір бірімен амандасады.
Йа Сыпайы сөйлесу,бір біріне айқайламау арқылы Достық,кішіпейілділік т.б. Өз ойларын еркін айтуына және сыйласымды қарым қатынас жасау адамның өзіне байланысты екенін түсіндіреді. | Оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын ояту. Сабаққа дайындықтарын ұйымдастырып, зейіндерін сабаққа аудару. Оқушылармен жағымды қарым-қатынас орнайды.
Баланың өзінің ішкі күйіне үңілуіне, оның табиғатпен байланысын сезінуге мүмкіндік береді.
Мұғаліммен бірге тыныштық сәтіне дайындалады. Әуен мен қиялын ұштастырып сабаққа оралады.
Сабақтың мақсат, міндеттеріне сай жақсылықты үйреніп, жамандықтан жиренуді ұғынады.
Балалардың үлкендерді сыйлауға және үлкендер мен кішілер арасындағы сыйластықты түсіндіру.
Оны бүгінгі тақырыппен байланыстырады. |
| ІІІ.Жаңа материалды меңгерту.
Жаңа материалды бекіту
Үйге тапсырма.
|
Мәтінмен жұмыс. Қазір біз «үш дос» әңгімені оқып шығайық. Үш дос М.Төрежанов Көп пәтерлі үйдің ауласында толас болмайды. Кішкене кішкене балалар ойыншықтарын алып шығып, қызыл шеке болып ойнайды да жатады. Бүгін де Қазанқап пен Қарымсақ трамвайын әкеліп, ақаулы жерін жөндеп,біраз әуре болды. Бұлардың ойынының үстіне Самат келді. Ол трамвайдың иесі Қазанқапқа: -ойындарыңа менде қосылайыншы, - деп өтінді. Қазанқап: -ойынға қоспаймыз,-деді бірден кесімен айтып. Сөйтіп, Саматтың бетін қайтарып тастады. Самат біраз қарап тұрды да, томсырайған күйі үйіне қарай беттеді. Келесі күні Самат өрт сөндіретін қызыл машинасын алып шықты. Жанына Қарымсақты қосып алды. Қарымсақ кіммен болмасын тату ойнайтын. Ойынның неше түрлісін тауып, қыздырып ала жөнелетінді. Бұлар үйден шыққан «өртті» оған су құйып, сөндіріп, баланы алып шығып, жедел жәрдем көрсетіп ойнап жүрді. Қарымсақ Қазанқапқа: -кел! Ойынға сен де аралас,- деді. Қазанқаптың кешегісі есіне түсті. -самат мені ойынға қоса ма? –деп қипақтады. -кел, ойнай бер. Мен ойыншығымды қызғанатын сен сияқты емеспін. Өрт сөндіру үшін қолдың көп болғаны жақсы, -деп Самат Қазанқаптың қолынан ұстап, ойынға өзі араластырды. Қазанқап қиналып, екі беті қып қызыл болып: -Самат, кешегімді кешір, мені енді ойыншығымды қызғанбаймын,-деді. Содан бері үшеуі тату ойнайтын болды.
Ойын жаттығу Құрмет ізет Тақтаға жапырақсыз ағаштардың (үлкен, кіші) суреті салынған плакаттар ілінеді.Оқушыларға қағаздан жасалған ағаш жапырақтары таратылып беріледі.Жапырақтардың артқы бетіне құрметті, ізетті білдіретін сөздер жазылған, ал жолақтарға сөздер жазылмаған. Оқушылар жапырақтардағы сөздерді дауыстап оқып, осы сөздер үлкендер айтатын сөздер болса - «үлкен ағашқа», кішілер айтатын сөздер болса - «кіші ағашқа» іледі. Жапырақтардағы сөздердің үлгісі: өтіңіз, жолыңыз болсын, сізге рахмет, т.б. .Рахмет!Балалар, тапсырманы ойдағыдай орындап шықтыңдар. -Балалар, енді үлкен ағашқа ілінген сөздер үлкенге құрметті білдіреді, сондық - тан оны «Құрмет» ағашы, ал кіші ағашқа ілінген сөздер кішіге ізетті білдіреді, сондықтан оны «Ізет ағашы» деп атайық.
Жаңа ақпарат Адамдар бір - бірін сыйлап, түсіне білсе жақсы қарым - қатынас жасауға қол жеткізеді.Өзара сыйластық достыққа әкеледі. Өмірде адамдар бір - бірін кешіре, түсіне білгенде ізгілікке жетуге болатынын және өзара сыйластық қана достыққа әкелетінін түсіндіру. Жаңа ақпаратты дәптерлеріне жаздыру.
Дәптермен жұмыс Сабақта айтылған ойларды оқушылардың түсінгенін білу мақсатында дәптердегі тапсырма орындалады.
1 тапсырма: «Менің айтар ақылым» Бос жолдарға қарындасыңа (сіңлі) , ініңе арнап ақыл хат жаз. 2 тапсырма : «Менің тыңдар ақылым» Бос жолдарға үйдегі үлкендердің өзіңе айтатын ақылдарын жаз.
Жүректен - жүрекке Қолымызға мына кішкене жүрекшелерді ұстап тұрып мына өлең жолдарын бірге айтамыз. Құрметтеп ата - анамды, Ардақтап әпке, ағамды, Қамқор боп сіңлі - ініме, Сыйлымын үлкен - кішіге.
Бәрін де жақсы көремін, Үнемі көмек беремін. Үлкенді сыйлау - кішілік, Үлгілі мінез - кісілік. Осындай жылы жүректерге толы шеңбер аясында тұрып, қуанышты көңілмен ән салып, сабағымызды аяқтаймыз. Әдептілік, сыйлстық туралы мақал мәтелдер жазып келу |
Мәтінмен жұмыс. Үш дос М.Төрежанов Көп пәтерлі үйдің ауласында толас болмайды. Кішкене кішкене балалар ойыншықтарын алып шығып, қызыл шеке болып ойнайды да жатады. Бүгін де Қазанқап пен Қарымсақ трамвайын әкеліп, ақаулы жерін жөндеп,біраз әуре болды. Бұлардың ойынының үстіне Самат келді. Ол трамвайдың иесі Қазанқапқа: -ойындарыңа менде қосылайыншы, - деп өтінді. Қазанқап: -ойынға қоспаймыз,-деді бірден кесімен айтып. Сөйтіп, Саматтың бетін қайтарып тастады. Самат біраз қарап тұрды да, томсырайған күйі үйіне қарай беттеді. Келесі күні Самат өрт сөндіретін қызыл машинасын алып шықты. Жанына Қарымсақты қосып алды. Қарымсақ кіммен болмасын тату ойнайтын. Ойынның неше түрлісін тауып, қыздырып ала жөнелетінді. Бұлар үйден шыққан «өртті» оған су құйып, сөндіріп, баланы алып шығып, жедел жәрдем көрсетіп ойнап жүрді. Қарымсақ Қазанқапқа: -кел! Ойынға сен де аралас,- деді. Қазанқаптың кешегісі есіне түсті. -самат мені ойынға қоса ма? –деп қипақтады. -кел, ойнай бер. Мен ойыншығымды қызғанатын сен сияқты емеспін. Өрт сөндіру үшін қолдың көп болғаны жақсы, -деп Самат Қазанқаптың қолынан ұстап, ойынға өзі араластырды. Қазанқап қиналып, екі беті қып қызыл болып: -Самат, кешегімді кешір, мені енді ойыншығымды қызғанбаймын,-деді. Содан бері үшеуі тату ойнайтын болды.
Ойыншығын қызғанғандықтан ойынға қоспайды. Қолда барын қызғанбау, кешірімді болу,ренжетпеу, т.б
- Оқушылар жапырақтардағы сөздерді дауыстап оқып, осы сөздер үлкендер айтатын сөздер болса - «үлкен ағашқа», кішілер айтатын сөздер болса - «кіші ағашқа» іледі. Жапырақтардағы сөздердің үлгісі: өтіңіз, жолыңыз болсын, сізге рахмет, т.б
Оқушылар жаңа ақпатратты оқи отырып, адамдардың арасында көп нірсе сыйластыққа байланысты екенін түсінеді. Өмірде адамдар бір бірін кешіре түсіне білгенде ізгілікке жетуге болатынын және азара сыйластық қана достыққа әкелетіннің ұғынады.
Оқушылар дәптер мен жұмыстанады. Берілген тапсырмаларды бұлжытпай қызығушылықпен орындайды.
Оқушылар түйген ойларын үйде бекіте түсуі үшін дәптердегі тапсырманы орындайды
Жүректен - жүрекке Қолыдарына жүрекшелерді ұстап тұрып мына өлең жолдарын бірге айтады.
Құрметтеп ата - анамды, Ардақтап әпке, ағамды, Қамқор боп сіңлі - ініме, Сыйлымын үлкен - кішіге.
Бәрін де жақсы көремін, Үнемі көмек беремін. Үлкенді сыйлау - кішілік, Үлгілі мінез - кісілік. Осындай жылы жүректерге толы шеңбер аясында тұрып, қуанышты көңілмен ән салады..
Күнделіктеріне тапсырмаларды жазып алады. |
Әңгімені оқып, талдау барысында адамның әр ісінде, жүріс тұрысында сыйластық қажет екенін ұғындыру.
Оқушылар мәтінді оқып мұғаліммен мазмұның талдайды. Өз бойларына жақсы қасиеттерді жинап,Саматтың қылығының дұрыстығын айтып, әңгімені талдау барысында әр адамның атқарған ісінде жүріс тұрысында сыйластық пен құрметтеу болатынын оқушыларға ұғындыру.
Өз ойларын айту арқылы сабақтың мазмұнын ашып, қызығушылықпен қарайды.
Оқушылар жаңа материалды меңгеріп, үлкенді сыйлау кішіге қамқор болуға үмтылады, түсінеді.
Сұрақтарға мәтіннің мазмұны бойынша тұйгендерімен жауап берді. Қойылған сұрақтарға жауап беру арқылы балалардың ойлау қабілеттері дамиды. Білімдері шыңдалады. Сұрақтарға жауап беріп, еркін сөйлей алады. жақын адамдарының берген ақылдарын, көмектерін ұмытпай, достарымызды, тумаларымызды ренжіспеуге, санаспауға ұмтылады.
Оқушылар үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсету арқылы адамдардың үлкен жетістікке жете алатынына түсінік беру. Бұл сұрақтар арқылы оқушылылардың қоғамда,отбасында және достары мен туыстары,басқа адамдар арасында қарым қатынастарының қалыптастыруға,адам өміріндегі мәнін терең түсіне бастуына жетелейді
құрмет — үлкен адамдарға көрсетілетін сыйластықты қарым-қатынасы, Ізет — үлкендердің кішілерге көрсететін сыйластықты қарым-қатынасы екенін меңгеріп «үлкенге құрмет, кішіге ізет» деп, адамдармен жағымды қарым қатынас жасайды.
Ойын-жаттығуға оқушылар белсенді түрде қатысты. Ойын-жаттығу арқылы оқушылардың үлкенге құрмет кішіге ізет сезімі нығая түсті.
Үлкен мен кішінің бір біріне ізет құрметін,қарым қатынасын айқындау.рөлдерді орындауда оқушылар өз жауапкершілігін түсінуі.
Оқу кезінде білімін сынап көреді. Алынған ақпаратты талдайды, қорытындылайды.
Оқулықтағы жаңа ақпарат құрмет, ізет туралы оқушы білімдерін нығайта түседі
Балалар өзін және өзгелерді бағалауға адамдармен жағымды қарым қатынас жасай білуге үйренеді.
Оқушылар дәптермен жұмыстанып,тапсырмалар орындайды.орындап біткен соң жария етеді.
Оқушылар осы сабақтан алған әсерлерін әнмен жалғастырады. Бір біріне жақсы тілектерін айтады. Балалар еңбектің мәнін қалай түсінгендіктерін өлеңі арқылы білдіреді
Ендеше, балалар, сыйластық отбасынан басталады. Балалардың үлкендерді сыйлауға және үлкендер мен кішілер арасындағы сыйластықты түсіндіру .
Сабақтан түйген ойларын ойын өлеңмен арқылы пысықтайды. |
1 307
47 476 
