Урок в 5 классе "Дуҫлыҡ менән шаярмайҙар"

Тема: А. Й919ф9рова «Ду6лы3 мен9н шаярмай2ар». 5 класс

Маҡсат:

Яҙыусыһы Ай8ылыу Й919ф9ровнаны4 тормошо һәм ижады тураһында үтелгәндәрҙе иҫкә төшөрөү, өҫтәлмә мәғлүмәттәр биреү. Яҙыусының «Ду6лы3 мен9н шаярмай2ар» хикәйәһе менән танышыу. Уҡыған әҫәрҙе тормош менән бәйләргә өйрәтеү. Уҡыусыларҙың ду6лы3 тураһында белемдәрен тәрәнәйтеү. Уҡыу техникаһын камиллаштырыу. Һүҙлек менән эшләү күнекмәләрен нығытыу. Уҡыусыларҙың һүҙлек, телмәр һәләтлектәрен байытыу, тел байлығын арттырыу.

Уҡыусыларҙың уҡыу, һөйләү һәм яҙыу телмәрен, һүҙлек эше аша башҡорт һүҙҙәренең мәғәнәләренә иғтибарын, ҡыҙыҡһыныуын үҫтереү.

А.Й919ф9рованы4 ижадына ихтирам, тәржемә эштәре аша һүҙ тойғоһо, тел тойғоһо тәрбиәләү.

Дәрес  төрө: яңы материал менән танышыу дәресе.

Уҡытыу методы: күрһәтеү-аңлатыу, эҙләнеү методтары.

Уҡытыу алымдары: әңгәмә, һорау-яуаптар, мәҡәл әйтеү, таҡтала һәм дәфтәрҙә эш, һүҙлек менән эш, уҡытыусының тасуири уҡыуы, ИКТ ҡулланыу, уҡыусылар2ан алдан тема буйынса инша я22ырыу, ял минуты, дидактик уйын, ижади эш.

Предмет буйынса нәтижәләр: А. Й919ф9рованы4 тормошо һәм ижады тураһында өҫтәлмә мәғлүмәттәр биреү.Ысын ду6лык тураһындағы белемде артырыу,

Метапредмет буйынса нәтижәләре: дәрестә ҡуйылған маҡсатты аңлау, уны тормошҡа ашырырға тырышыу, дәреслектән кәрәкле мәғлүмәтте таба белеү, уҡыған әҫәрҙе тормош менән бәйләй белеү, һорауҙарға яуап биреү, үҙ белемеңде бәйәләү.

Принциптар: фәннилек, теория һәм практика берлеге, эҙмә-эҙлеклелек, коммуникатив.

Йыһазландырыу: Компьютер, Карточкалар,иншалар, йыр, А. Й919ф9рованы4 портреты, Карта, д9реслек.

Д9рес барышы:

1. Психологик инеш.

*аумы8ы1ы2 у3ыусылар, б5г5нг5 д9ресебе2 баш3аларына 3ара1анда айырылып тора, с5нки б5г5н бе2г9 3уна3тар килде. «й92ге2, матур итеп, бер-беребе22е, 3уна3тар2ы с9л9мл9п алайы3.

Х9йерле к5н у4 к7ршем,

Х9йерле к5н 8ул к7ршем,

Х9йерле к5н 3уна3тар,

Х9йерле к5н у3ытыусым.

Ултыры1ы2. К7реп торам к9йефеге2 я3шы. Д9ресте башлайы3.

Тел шымарт3ыс

Баш3орт теленд9 матур, та2а 85йл9шер 5с5н телебе22е шымартып алайы3. Та3та1а ихтибар мен9н 3ара1ы2, унда ти29йткес бирелг9н, ихтибар мен9н ты4лайы3.

Олатай етк9н й52г9,

( шулай 2а й9ш й52г9.

К7229ре 7ткер к7р9,

К72лек8е2 шу1а к7р9.

Хор мен9н у3ыйбы2. Диана у3ый…… Б5г5нг5 числоны 89м теманы я2ып 3уябы2.

1. Проблемалы ситуация тыу2ырыу.

*е22е4 алды1ы22а притча ята. Притча-кеше тормошо тура8ында кин9й9л9п я2ыл1ан 1ибр9тле 3ы63а хик9й9. Бер тап3ыр ихтибар мен9н 72 алды1ы21а у3ып сы1ы1ы2 9ле. А4лашылма1ан 87229р булдымы?

Ты4ла1ы2, мин у3ыйым.

Туй1а са3ырыу.

Бер егет 72ене4 ду6тарыны4 к7плеге мен9н 1орурланып й5р5г9н, ти.

Бына бер ва3ыт 72ене4 м5х9бб9тен осрата 89м 5йл9нерг9 уйлай.

Туй1а 92ерлекте ата8ы 72 56т5н9 ала. Са3ырыу открыткаларын да ата8ы еб9р9.

К5т5п ал1ан туй к5н5 л9 килеп ет9. Л9кин, 3ы21аныс3а 3аршы егетте4 бер ген9 ду6ы ла туй1а килм9й.

Егет бик асыулана 89м ата8ынан 8орай:

- Ни49 8ин мине4 ду6тарымды са3ырманы4?

Ата8ы:

-Мин са3ыр2ым. Л9кин хат3а са3ырыу открыткалары урынына, яр2ам 8орап х9б9р еб9р2ем.

Текстан факттар2ы билд9л9йбе2.

Факттар2ы билд9л9нек. Был притча нинд9й проблеманы к7т9р9?

(Ни 5с5н ду6тар егетте 3отлар1а килм9г9нд9р? )

*орау: Ним9 ул ысын ду6лы3 (та3та1а я2ып 3уйыу)ысын ду6лы3 нинд9й булыр1а тейеш?

Бына Таня мен9н Диана- ду6тар. *е2 ду6тар ик9нде нисек и6батлай ала8ы1ы2? Ауыр ва3ытта яр2ам ит9бе2 бер-беребе2г9. Ошоно м939л мен9н нисек итеп 9йтербе2. Друзья познаются в беде

Гипотеза: Ду6тар 3ай1ыла 8ынала. Ысынлап та ду6тар 3ай1ыла 8ыналамы? Ошоно бе2 8е22е4 мен9н и6батлар1а тейешбе2

Ду6тар, ду6лы3 тура8ында бе2 ним9л9р бел9бе2? %й эшен тикшере7.

3.Белемебе22е актуалл9штере7

Ним9 ул ду6лы3? *72лект9н я2ып килерг9 ине.

Ду6лы3-3араштар урта3лы1ы,ихтирам1а 3орол1ан м5н9с9б9т.

Ду6лы3 тура8ында м939лд9р бел9бе2.(Карточкалар мен9н эш)

Ду6 бул8а4, ду6 392ерен онотма.

Ду6ы к7пте яу алмай.

Ду6ы4 бул8а, 72е4д9н арты3 бул8ын.

Ду6ы4 нинд9й- 392ере4 шундай.

Ир-егетте юлдашына 3арап бел9л9р.

Ял1ан ду6 яла1ай булыр.

Я3шы кешене4 ду6ы к7п.

Дошманы4ды 85й5нд5рм9, ду6ы4ды к5й5нд5рм9.

Ду6лы3 т5р29рен бел9бе2.(3ы22ар, малай2ар ду6лы1ы, хайуандар мен9н ду6лы3,милл9т-ара ду6лы3, китап мен9н ду6лы3, интернет мен9н ду6лы3 иншалар у3ыу)Бер нис9 иншаны у3ытыу.Д9рес 8у4ында д9фт9р29р2е йыйып бирер8еге2 иншалары1ы22ы тикшерермен.

Ду6лы3 тура8ында йыр бел9бе2. Х9зер ял итеп алайы3. (йыр йырлау)

Ду6лы3 тура8ында белг9нд9ребе22е тикшер2ек.

4.Я4ы теманы 72л9штере7.

Х92ер 9йтеге2 ду6лы3 тура8ында ним9л9р белм9йбе2?

План.

*е2 нисек уйлай8ы1ы2 ду6 ипт9шт9н айырыламы? Айырыла. (й29ге2 8орауыбы22ы ла ошолай итеп 3уяйы3 9ле. Ысын ду6лы3ты4 айырмалы я3тары ним9л9?

*е22е4 89р береге22е4 ду6 тары бар. *е2 берг9 уйнай8ы1ы2, бер-береге2г9 булыша8ы1ы2. Ни 5с5н? С5нки бе22е уйын берл9штер9. У3ыу берл9штер9. Ысын ду6тар2ы ним9 берл9штер9?

(г9р 29 бе2 ду6лы3 3анундарын белм9йбе2 ик9н бе2 72ебе2г9 ысын ду6 таба алабы2мы? %с5нс5 8орауыбы2 Ысын ду6лы3 3а1и29л9ре нинд9й?

Ошо 8орау2ар1а яуапты А. Й919ф9рованы4 «Ду6лы3 мен9н шаярмай2ар» 9ки9тен9н табырбы2.

А. Й919ф9рова тура8ында ним9л9р бел98еге2?

Уны4 нинд9й 969рен у3ыны3? Я3шылы3.

(ки9тте 5й29 мин 8е2г9 бернис9 3ат у3ыр1а 3уш3айным. У3ыны1ы2мы?А4лашылма1ан 87229р булдымы?

Х92ер тикшереп 3арайбы2.

У3ыусылар, Р9с9й президенты тарафынан 2016 йыл нинд9й йыл тип и1лан ителде? Р9с9й киномотография8ы йылы. Ошо у4ай2ан уйын уйнап алайы3. Уйыныбыз « Режиссер» тип атала. Мин- режиссер. Кино т5ш5р5рг9 5с5н актер2ар 8айлайым. *е2 ми49 кастинг3а килг9н8еге2. (ки9тте ролл9п у3ып к7р89т9бе2. Кем о6тара3, шул е4е7се була. (у3ыйбы2, е4е7сел9р билд9л9н9).

Х92ер план 8орау2арына яуап бир9бе2.

Ысын ду6лы3ты4 айырмалы я3тары ним9л9?

Бе2 72ебе2г9 к7ршел9р2е, класташтар2ы 8айлап алабы2мы? Ю3. Шулай бул1ас бе2 мотла3 р97ешенд9 бер-беребе2 мен9н ысын ду6тар булыр1а тейешбе2ме? Ю3. ( бары бер-беребе2 мен9н ипт9ш булып татыу й9ш97 29 ет9. Ысын ду6ты кеше 72е 8айлап алыр1а тейеш. Был 8айлаусанлы3 тип атала. Куян мен9н терпе бер-бере8ен 8айлап ал1андармы? Текстан у3ып к7р89теге2 9ле. Шулай итеп ду6лы3ты4 айырмалы я1ы 8айлаусанлы3- изберательность

Ду6лы3-ул бер-бере49 3арата ышаныс,то1роло3, нинд9й ва3ыт бул8а ла бер-бере49 яр2ам1а киле7. Л9кин ышаныусанлы3 мотла3 р97ешт9 ике яклап булыр1а тейеш. Текстан табы1ы2 9ле 3уян мен9н терпе бер-бере8ен9 ышан1андармы? Ышанма1андар. ( ысын ду6тар бер-бере8ен9 ышаныр1а тейешт9р

Ышаныс-доверие

(й29ге2 йом1а3 я8айы3 Шулай итеп Ысын ду6лы3ты4 айырмалы я3тары ним9л9?

8айлаусанлы3та-в изберательности

Ышаныста-в доверии

Ысын ду6тар2ы ним9 берл9штер9?

Что объединяет друзей?

*е22е бер-береге2 мен9н ним9 берл9штер9? Берг9 уйнайбыз, у3ыйбы2, байрамдар2а 3атнашабы2, яр2ам ит9бе2. бер-бере49 яр2амлашыу–взаимопомощь ( 3уян мен9н терпе бер –берен9 яр2амлаш3андармы? ним9 берл9штерг9н? текстан у3ып ишеттер9бе2.

Мин 8е2г9 текстан 525к у3ыйым ихтибар мен9н ты4ла1ы2. Куян бала8ы терпене ихтирам итк9нме? Ю3. Ысын ду6тар бер-бере8ен ихтирам итерг9 тейешт9р

бер-бере4де ихтирам ите7-взаимоуважение.

Ысын ду6лы3 3а1и29л9ре нинд9й?

Был 8орау1а яуапты 72еге2 таба1ы2. Т5рк5мд9рг9 б7ленеп эшл97. *9р т5ркем бернис9 3а1и29 я2а.. Беренсе т5рк5м беренсе 8орау буйынса д7рт 3а1и29

уйлап сы1ара, икенсе т5рк5м икенсе 8орау буйынса 3а1и29 уйлап сы1ара. Башлайбы2. Биш минут ва3ыт бирел9. Эшт9р2е тикшер9бе2. Д9фт9р29ребе219 я2ып 3уябы2.

1.Ысын ду6ты 8айлап алыу.

2.Бер-бере49 ышаныу.

3.Бер-бере4де4 392ерен беле7.

4.Бер-бере49 яр2ам ите7.

5.Бер-бере4де ихтирам ите7.

6.Бер-бере4де 8ынамау.

7.Ду6ы4ды асы шаяртмау.

Д9реск9 3уйыл1ан план 8орау2арына бе2 8е22е4 мен9н яуап бир2ек.Гипотезаны и6к9 т5ш5р9йек 9ле. Ду6тар 3ай1ыла 8ынала. Текст3а ихтибар ит89к 3уян мен9н терпе ауыр ва3ытта бер-бере8ен9 яр2ам1а килг9нд9рме? Ю3. Шулай бул1ас улар ду6тар булла алалармы? Ошо 8орау1а яуап биреп гипотезабы22ы и6батлай алды3мы? И6батлый алды3.

Х92ер д9ресебе22е4 т5п 8орауына яуап бир9йек. Ним9 ул ысын ду6лы3?

Ысын ду6лы3 -8айлаусанлы33а, ышаныу1а, яр2амлашыу1а, ихтирам1а, 392ерен беле7г9 3орол1ан м5н9с9б9т.

Бына бе2 8е22е4 мен9н А. Й919ф9рованы4 «Ду6лы3 мен9н шаярмай2ар» 9ки9те ниге2енд9 д9ресебе22е4 т5п 8орауына яуап бир2ек.

4.Рефлексия.

Был д9рест9н 72еге2 5с5н нинд9й фай2алы м91л7м9т алды1ы2?

%й эше.

У2еге22е4 19ил9ге2 й9 класы1ы2 тура8ында презентация эшл9п кил98еге2. Нисек итеп 8е2 берг9 байрамдар 7тк9р98еге2, бер-береге2г9 булыша8ы1ы2.

Ба8алау.

У3ыусылар, 8е2 ми49 бик о3шаны1ы2. Р9хм9т 8е2г9. Бигер9к т9 актив булдылар.....

Д9рес шуны4 мен9н тамам, 8ау булы1ы2.

Ду6 бул8а4, ду6 392ерен онотма.

________________________________________

Ду6ы к7пте яу алмай.

________________________________________

Ду6ы4 бул8а, 72е4д9н арты3 бул8ын.

___________________________________________

Ду6ы4 нинд9й- 392ере4 шундай.

_____________________________________________

Ир-егетте юлдашына 3арап бел9л9р.

____________________________________________

Ял1ан ду6 яла1ай булыр.

______________________________________________

Я3шы кешене4 ду6ы к7п.

______________________________________________

Дошманы4ды 85й5нд5рм9, ду6ы4ды к5й5нд5рм9.

_______________________________________________