Внеклассное мероприятие по калмыцкому языку

«Љањєрин ачнр» (наадн)

(1-гч классин сурєульчнрин  болн ах багин бичкдўдин керг-ўўлдвр)

Белдснь: Кеквэн Л.М. – сурhмж,лач,

Увшин А.Н. –  1-гч классин багш 

 «Љанєрин ачнр» (наадн)

Кўсл:

1. «Љањєр» олзлљ Бумбин орна зґрмг баатрмудла таньлдлєн.
2. «Љањєрас» тасрха дасхх.
3. Залу кўўні чинр медўлх, батлх.
4. Хоорндан ни-негн біллєні медрл ґглєн, залєлда бірлєн.

Дґњцл:

1. Фонограммс (хальмг дуд болн «Хоњєрин ачнр»)
2. Сцен деер (ишкі Герин модн, баатрмудин љидс, Љањєрин біішнгин зург, панно)
3. Заалд (єурвн хотн болєна біірн)
4. Станц (хувцан тіілдг хора) – Эрлиг хана єазр. Эрлиг хана хувцн уста аає, шилин бґглі, деншгўд, домино, свечи.
5. Хаалєин зура.
6. Кроссвордс
7. Фотоаппарат
8. Ик цаасн коробк (4 нўкті)
9. Весы
10.  Белг «Дартс» (наадєа)

Наадна ціілєвр:

«Љањєрин ачнр» наадн кґвўдт нерідід давулєљана. «Форд-Боярд» телеўзглин наад дуралєљ давуллєн. Кемр кўўкд даалєвртан эндў єарєхларн, «хар тґ» авад, Эрлик хана єазрур йовцхана. Эрлик хан эвріннь даалєвран ґгід, балл ґгні, эс гиљ шаєа авна. 3 кґвўдин баг 6 станцст йовад, даалєвран кўціні.

7 станц – сўл станц болљана. «Алдр Богд Љањєрин» нер зўўні. Энд кўўкд Љањєрин туск кроссворд тааљ бичх. Кен тўрўн кроссворд бичхлі, тер баг диилвр бірні.

Кўўкд єурвн багд хувагдна: Улагчнр, Шаргчнр, Ноєачнр. Баг болєн хот бўрдіні. Хотн болєн – эврі ормта.

Наадна йовуд:

«Љањєрин ачнр» дууна і сонсгдна. Сцен деер баатрмуд баг-багар єарна.

1 баг: Улагчнр.

1. Бумбин орн ямаран сііхн, айта орн!
2. Э-э, ўкл уга мґнкин орн!
3. Чик-чик. Бумбин орнд імтн хґрн тавн насни дўрір біідмн.

2 баг: Шаргчнр.

1. Би Бумбин орнд дуртав. Юњгад гихлі, тенд ґвл уга, хаврин кевір, зун уга намрар бііні.
2. Тиим, Бумбин орнд даарх киитн уга, халх халун уга.
3. Чик! Эн кишгті єазрин йиртмљнь ямаран сііхн!

3 баг: Ноєачнр.

1. Сер-сер гисн салькн ўліні,

Бўр-бўр гисн хур орна.

1. Ямаран айта орн-нутг!
2. Эрднь Б. ґмн єарад «Љањєрин» тасрха келні.

«Ўкл уга мґнкин орта,

Ўрглљд хґрн тавн насни дўрір біідг.

Ўвл уга хаврин кевір

Зун уга – намрар.

Даарх киитн угаєар

Халх халун угаєар

Сер-сер гисн салькта

Бўр-бўр гисн хурта

Бумбин орн болна».

Єардач:  - Мендвт, кўндті  мана баатрмуд! Эндр мадн Љањєрин біішњгд орад, кўнд даалєвран чикір кеєід, аштнь кроссворд ухалад секід, кен тўрўлід кроссворд медљ авхла, эн коробкас кампадь авх зґвті. Кампадин то 1 кило татхла, цуг бас сцен деер єарч чадна. 

Сурємљлач: - Дікід нег ціілєвр бііні. Кемр тадн станцд эндў єарєхла, би таднд нег хар тґ ґгхв. Эн хар тґґті тана баг Эрлик хана єазрт йовх зґвті. Эрлик хана даалєвр сіінір кўціхлі, хан тадниг цаарань хаалєд тівх, балл немх. Кемр мууєар кехлі, тана шаєаєас 5 шаєа бийдін авх.

Єардач: - Ні, баатрмуд,  наадан эклий! Таднд хаалєин зура ґгнівидн. Эн зураєар чеерўдір станц болєнд ортн.

Улагчнр, белн болвт?                      - Э, белн.

Шаргчнр, белн?                                  - Белн.

Ноєачнр белн?                                   - Белн.

Даалєвран кўціхинь ґмн Баатрмудин тускар шўлгўд.

Байр: Љил насн хойран

           Љидин ўзўрт ґлгий

          Љилв бах хойран

          Єањцхн Љањєртан ґгий.

1. Кўнд єарта Савр

• модн, хадасн, алх 3 ширк, 3 зўрљ

1-гч даалєвр: 1 минутин агчмд хадасиг моднд цокад орулх.

2-гч даалєвр: зўрљіс шимнь авад, багар уух кергті. Цаг 1 мин.

1. Алтн Чеељ мет Цецн

1-гч даалєвр: «Кен олар ўлгўрмўд  медні?»

«Кўн ахта – девл захта»

 «Сурєульта кўн – кишгті»

 «Сурєуль ухани булг»

«Тірсін хаддг – ґгсін авдг» болн нань чигн.

1. Орчлњгин сііхн Мингияниг дурасн

Ењсг дута баатрмуд

Даалєвр: дартсин љид хаяд, ямаран тоота экран секгдхмн медљ авхм. Экран ард ўг бичіті, тер ўгті ду дуулх кергті.

1. Зґрмг зўркті болндан

Зґргті Хоњєриг дуралав!

Даалєвр: Зурєан 3 литрті шилмўд шил болєнд юмн бііні (єуйр, бууді, товчс, ґрлг, бальчг, зарм). Нег шилин йоралд авдрин тўлкўр бултулата. 1 минутин агчмд тўлкўр єаран булхад олх кергті. Тўлкўрір авдр секід, 5 тіілврті туульд хірў ґгх. Цаг – 2 минут.

1. Догшн хар Санл

Даалєвр: «Мергн баатрмуд»

12 ячейкст шаєа хаяд, балл авлєн. Ячеек болєн – нег сурврта. Эн сурврт хірў ґгх. Цаг ґглєн – 2 минут

1. Хоњєрин дару суудгнь

Гўзін Гўмб баатр!

Даалєвр: 1.Ик целвг боорцг багар минутин агчмд идх, дікід ці уух кергті.

2.Йґрілмўд

Баг болєн шаєас тоолна.

Багш: - Улачнр___. Шаргчнр ______. Ноєачнр _____ шаєа. Тер бийинь Кен шулуєар эн кроссворд тілід, хірўєинь ґгні, тер баг диилв бірх!

1. Алдр Богдо Љањєрин

Алдр нерн тууртха!

Даалєвр: Кроссворд тілід, 1 кило кампадь ик коробкас цуглулєн. Кен тўрўн – наадна диилічнр болна.

Диилвр бірсн баг мґрієір ачлгдна. (Дартс)

Багш: Делкі деер љирєл делгртхі!

Дўмб ґвкнрин сікўсд іілдхі!

Зўркін батлљ манна бичкдўд

Зґргті харсачнр болљ ґстхі!

«Хоњєрин ачнр» ду дуулцхана

Багш: «Љањєрин ачнр» надн иигід тґгсљіні. Менд, байрта харєљай!

Кроссворд

Зўн бийіс барун талагшан:

1. Ўзњ алдр хаани кґвўн.

1. Хоњєрин мґрн.

Дееріс дорагшан:

1. Љањєрин мґрн.
2. Љањєрин хатн.