З.Атаева "Шо ёл булан"

Дата: 31.01.2019

Класс: 11 «1»

Учитель:Абулашова А.О.

Дарсны темасы: Зарипат Атаева «Шо ёл булан»

Дарсны мурады:

1. Язывчуну яшаву ва яратывчулугъу гьакъында маълуматлар берив

2. Асарда гетерилеген теманы гьакъында гьалиги яшав булан тенглешдирип лакъыр этив

3. Ватанына, миллетине бакъгъан якъдагъы гьислени артдырмакъ

Дарсны юрюшю:

Къурум мюгьлет.

Гетген дарсны сорав:

• «Яшыртгъын яра» деген асарны аслу темасы недир?

• Бу асарда не йимик проблемалар гётериле?

• Солтан къатыны булан не учун айрылгъан?

• Заурну атасына бакъгъан гьислери асарда не еринде арив гёёрсетиле?

• Мадина уланы Заургъа атасыны гьакъында нечик хабарллай?

• Катя деген кимдир?

• Асарны композиция яндан алгъанда, не айтма боласыз?

• Асаргъа гёре оьзюгюзню ойларыгъызны айтыгъы.

Янгы дарсгъа гиришив:

М.: яшлар, биз охугъан асарда давдан сонгу къалгъан яраланы, колхоз яшавну, къатынланы къаттылыгъы гьакъда айтылды. Бугюнгю асарыбызда да шо масъалалар гётерилежек.

«Шо ёл булан» деген асарны язгъан Буйнакский району Эрпели юртунда 1922 нчи йыл тувгъан Зарипат Атаева. Ол хыйлы йыл ата юртунда муаллим болуп ишлеген, «Къарчыгъа» журналны редактору болгъан. Оьзюню язывчулукъ лун, ол шиърулар булан башлагъан, арта-артда буса драматургия, проза тармакъларда чалышма башлай. Ону 4 пьесасы Къумкъ театрны сагьналарында ойналгъан.

Оьзюню асарларында Зарипат Атаева кёбюсю замандашланы келпетлерин ярата. Оланы къыйын яшавунда ягьы сынмайгъан, чыдайгъан, юрегиндеги муратлагъа етишеген игитлени яшаву гёрсетилине.

Ону «Шо ёл булан» деген асарында да дав йылларда сюеген уланы Хизрини давгъа йиберип чалышагъан Саламат деген къызны келпети яратыла. Хизри Саламатгъа кагъызлар язагъаны токътап къала, тек анасына яза. Ону да себеби – давда Хизри эки де бутун тас эте. Шо саялы юрегинден де артыкъ сюеген къыз Саламат сав оьмюрю сакъат булан къалмасын деп, оьзюнден умут уьзгенни хаст этип айлана. Тек Саламат гертисин билгенде, бары да ишин ташлап, больницада ятгъан Хизрини яныны гете. ( анализ этиле).

Сёзлюк иш:

Гелешмиш – ушатагъан адамы(жених, невеста)

Уьлке – страна

Учгъун – искра

Чёгюр – чонгур( муз.инструмент)

Дерт –горе, къыйыны

Асар охула.

Натижа чыгъарыв:

• Дарсда не йимик темалар гётерилди?

• Язывчуну яратывчулугъунда къайсы жанр гёрмекли ерни тута?

• Оьзюню асары булан автор не деп айтма сюе?

• Зайнап баживню адамлагъа багъып айтгъан сзлерин табып, гьакъында айтыгъыз.

Къыйматлав.

Уьйге иш: