Задания ВПР на чеченском языке

Талларан болх

Нохчийн маттана лерина

4-чу классана лерина

Кхеторан кеп талларан белхан

Болх кхочуш бан нохчийн маттана луш ю 90 минот.Болх шина декъах лаьтташ бу,цунна чудог1у 16 т1едиллар.

Дакъойн т1едиллар 1 –ра, 2-г1а кхочуш до тайп-тайпана деношкахь.Хьалхарчу декъана билгалйина 45 минот.Шолг1ачу декъана иштта 45 минот.

Болх кхочуш безу хенахь мегар дац 1аматаш (книгаш) лело,белхан тетрадаш, орфографически словарш,кхин тайп-тайпана материалаш. Ца торила хилахь лело мегар ю черновик. Черновикаш толлур я церан мах хадор бац.

Кхеторан кеп талларан белхан

Болх кхочуш бан нохчийн маттана луш ю 90 минот.Болх шина декъах лаьтташ бу,цунна чудог1у 16 т1едиллар.

Дакъойн т1едиллар 1 –ра, 2-г1а кхочуш до тайп-тайпана деношкахь.Хьалхарчу декъана билгалйина 45 минот.Шолг1ачу декъана иштта 45 минот.

Болх кхочуш бечу хенахь мегар дац 1аматаш (книгаш) лело,белхан тетрадаш, орфографически словарш,кхин тайп-тайпана материалаш. Ца торила хилахь лело мегар ю черновик. Черновикаш толлур я церан мах хадор бац.

Хьалхарчу декъан талларан болх кхочуш баран инструкци.

Хьалхарчу декъан талларан белхан т1едиллар кхочуш дарна луш ю 45 минот.Хьалхарчу декъана чудог1у 3 т1едиллар

Хаттарш т1едилларна д1аязде белхан т1ехь билгалдаьхначу мог1анашка. Нагахь хьайна жот хийца лаахь, цунна т1е сиз хьакхе юххе д1аязде керланиг.

Болх кхочуш безу хенахь мегар дац 1аматаш (книгаш) лело,белхан тетрадаш, орфографически словарш,кхин тайп-тайпана материалаш. Ца торила хилахь лело мегар ю черновик. Черновикаш толлур я церан мах хадор бац.

Хьекъал ду т1едиллар шен низамца кхочуш дар. Хан эрна ца яйа хьайна ца ялург юкъахь йите кхин д1ае.Хьан ницкъ ма кхоччу т1едилларш кхочуш дан хьажа.

ДАЛА АЬТТУ БОЙЛА

Хьалхара дакъа.

Талламан болх

Ала а олуш д1аязъе текст

2.Схьакараде текст юкъара цхьана тайпанара хандешнаш.Схьаязъе и предложени.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3.Схьаязъе текст юкъара 2-г1а предложени.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1.Коьрта меженашна к1ел сиз хьакха.

2.Х1ора дашна т1ехула муьлха къамелан дакъош ду билгалде.

Шолг1а дакъа

4.Х1окху предложени юкъара схьакараде , дерриге мукъаза аьзнаш зевне долу дош. Схьаязде и дош.

Вайн мехкан а бу шен сийлахь турпалхой..

_______________________________________________________________

Д1аеша текст кхочушде т1едиллар 6-14. Д1аязде жоьпаш билгалдинчу мог1анашкахь.

(1) Вайна кеста-кеста го цицагаша шайн кена т1е мотт хьоькхуш. (2) Х1унда до цара и?(3)1аламах дозуш дуй-те иза? (4)Цу хаттаран жоп кхаьстина дац. (5)И цицигаш дехха песокна а, латтана юкъахь керчаш хуьлу.(6) Я боьхонах а, я ченах а, къехка а ца къехка.(7)Делахь а, ц1а чохь, ц1еначу меттахь уьш гуттар а ц1анлуш хуьлу.(8)Х1унда?

(9) Цкъа делахь, ц1ена кан цицигна оьшу дехкашна кхиамца талла. (10)Хууш ду акха цицигаш дехха табе 1а шайн ижуна.(11) Уьш дуккху ханна ладоьг1уш 1а 1уьргара дахка гучубаларе. (12)Дахкана шайх хьожа ца яийта цицгаша х1ора ах сахьт моссаза долу шайн кан ц1ан до.( 13)Цунна дела цунна дахка лаца атта хуьлу.(14)Ц1ахь кхобучу цицигашна дахка лаца дицделла.(15) Делахь а цара шайн кан ц1ан до.(16) Делахь а, акха цицигашкара дахка лацар цаьргахь дисина.

(17)Шолг1а делахь, сих-сиха канн ц1ан даро царна г1о до йовхо лан.(18) Оцу т1ера схьадеана ду, цициго шен кан сих-сиха йовхачу хенахь ц1андар.(19) Цо г1о до дег1ан йовхо цхьана кепара латто.

5.Х1ун ала лууш вара автор? Билгалдаккхе д1аязде коьрта маь1на.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6.Х1оттаяй д1аязъе кха декъах лаьтташ йолу план. Жоьпаш т1ехь яздан мегар ду дешнийн цхьаьна кхетарш я предложени.

1__________________________________________________________________________

2__________________________________________________________________________

3__________________________________________________________________________

7. Дийцаран хаттар а х1оттадай хьажа муха кхетта хьан клаасера дешархой дийцаран чулацамах.Д1аязде хаттар.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8.М уха кхета хьо « кан» бохучу дашах.Д1аязде.

Кан-иза _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

9. «Киамца» боху дош хийца (9 предложени) гергара маьна долчу дашца.Д1аязде и дош.

Кхиамца бохург ду-_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

11.Уьтталг1ачу предложени юкъара ц1ердешнаш схьаязде уьш долччу кепара. Билгала даккха: грамматически класс, склонени, терахь, дожар (цхьана дешан)

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

12.16 предложенера схьаязъе билгалдешнаш ц1ердешнашцани цхьаьна. Билгала даккха: грамматически класс, склонени, терахь, дожар.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

13.10 предложенера схьаязде хандешнаш шаьш долччу кепара.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

16.Ойла а яй д1аязде маца ала мегра ду х1ара дешнаш Барзах кхерар- хьуьнах ца вахар.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Шолг1а дакъа

4.Х1окху предложени юкъара схьакараде , дерриге мукъаза аьзнаш зевне долу дош. Схьаязде и дош.

Нохчийн меттан урокехь дара бераш.

_______________________________________________________________

Д1аеша текст кхочушде т1едиллар 6-14. Д1аязде жоьпаш билгалдинчу мог1анашкахь.

(1)Сан кегий доттаг1ий! (2)Шун хеннара хир волу цхьа к1ант Висади шен нанас базара вахийтинера, пхи туьма ахча а делла, ши кийла шекар эца аьлла.

(3)Базарахь мах бечу зудчуьнгара шекар а эцна вухавирзича, цо духаделла ахча сов карийра Висадина. (4)Пхеа туьманах кхунна юхадала дезарг ши туьма дара, ткъа юхаделларг–ворх1 туьма. (5)Хетарехь, йохкархочунна кхуо шега делларг итт туьман кехат ду моттаделлачух тера дара.

(6)Ч1ог1а самукъаделира Висадин. (7)Сов деллачу ахчанах шена шортта х1уманаш эца дагадеара цунна: шоколадаш, сег1аз, къоламаш, альбом… (8)Делахь а даго и дан ца витира иза, стенна делахь а. (9) «Цкъа маме хоттур ду ас»,– ойла хилира цуьнан. (10)Ц1а кхаьчча, шен нене д1адийцира цо хилларг.

(11)Нанас элира:

– (12)Висади, иза хьарам ахча ду! (13)Юха а хьой, оцу йоккхастаге д1ало и. (14)Хьарам рицкъанах ларвала веза, ц1арах санна. (15)Ца ларлахь, жоьжаг1атин ц1арах вогур ву…

5.Х1ун ала лууш вара автор? Билгалдаккхе д1аязде коьрта маь1на.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6.Х1оттаяй д1аязъе кха декъах лаьтташ йолу план. Жоьпаш т1ехь яздан мегар ду дешнийн цхьаьна кхетарш я предложени.

1__________________________________________________________________________

2__________________________________________________________________________

3__________________________________________________________________________

7. Дийцаран хаттар а х1оттадай хьажа муха кхетта хьан клаасера дешархой дийцаран чулацамах.Д1аязде хаттар.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8.Муха кхета хьо « хьарам» бохучу дашах.Д1аязде.

Хьарам-иза _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

9. «Ларвала» боху дош хийца (14 предложени) гергара маьна долчу дашца.Д1аязде и дош.

Ларвала бохург ду-_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

10. 4-предложени юкъара караде х1окху схемана дог1уш долу дош.

11.3- предложени юкъара ц1ердешнаш схьаязде уьш долччу кепара. Билгала яккха: грамматически класс, склонени, терахь, дожар (цхьана дешан)

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

12.6 предложенера схьаязъе билгалдешнаш ц1ердешнашцани цхьаьна. Билгала даккха: грамматически класс, склонени, терахь, дожар.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

13.15 предложенера схьаязде хандешнаш шаь долччу кепара.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

16.Ойла а яй д1аязде маца ала мегра ду х1ара дешнаш Хьарамах кхерар- ц1ерга ца вахар.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Сатийсам

Набарха а яьлла,чухула б1аьргаш кхарстийра Х1азана. Т1ом баьлчхьана дуьххьара яьллера х1ара иштта т1аьхьа сама. Тахана-м кхунна ур-атталла нана базара йоьдуш а ца хиира. Корах арахьажира йо1.1уьйре х1инца а бодане яра. Нохчийчохь т1ом баьлла хьалхарчу шеран 1а дара иза. Хало хьоьгура дуккха а наха мацаллица,шелонца,къаьсттина,т1ера дай белла дисинчу байша а, ц1енош дохийна,т1амах бедда, карахь-куьйгахь доцуш кху юьрта баьхкинчу наха а. Царах бара х1ара Хьамидан доьзал а.

Х1ора денна, хьалххе г1оттий, оцу юьртарчу базара йоьдура Х1азанан нана. Цхьацца баккхал зударшкара схьаоьций,д1аюхкура. Иштта халла юург латтайора цо.