Заманбап сабак, санарип мугалим - креативдүү бүтүрүүчү.

УДК: 004.598

Заманбап сабак, санарип мугалим - креативдүү бүтүрүүчү.

Маатов Санжарбек Максатович

E- mail: bilimilim719@gmail.com

№37 Т.Сакыев а.о.мектебинин информатика мугалими

Ош обл, Кыргыз Республикасы

Тел: 996 704 928 587

Аннотация: Бул макалада учурдун талабына жараша “бүгүнкүнүн балдарын” жакшы түшүнгөн, окуучунун функционалдык сабаттуулугун чыңдаган сабак өтүү жолдору, мугалимдин санариптик технологияларды билим берүү жаатында колдонуудагы чеберчилиги жана ушундай педагогдун кол астында коомго керектүү кадр болуп жетилген чыгармачыл бүтүрүүчүнү даярдоо туурасында түшүнүк берилди. Заман талабы болгон компьютердик сабаттуулук, медия сабаттуулук , сынчыл ойлом, айрыкча педагогдорго өтө керектүү болгон креативдүүлүк, компетенттүүлүк боюнча окурмандарга маалыматтык ресурс, стимул ,жаңылык болуусун үмүт кылдык

Ачкыч сөздөр: Функционалдуу сабаттуулук , санарип, креативдүүлүк, компотентүүлүк, сынчыл ойлом.

Современный урок, грамотный учитель - творческий выпускник.

Маатов Санжарбек Максатович

Электронная почта: [email protected]

Учитель информатики школы №37 Сакиев Т.

Ошская область, Кыргызская Республика

Телефон: 996 704 928 587

Аннотация: В данной статье рассмотрены методы обучения, укрепляющие функциональную грамотность школьника, хорошо понимающего «сегодняшних детей», умение педагога использовать цифровые технологии в образовании, а также творческого выпускника, ставшего членом общества при таком педагоге. обсуждались в этой теме. Компьютерная грамотность, медиа грамотность, что является потребностью дня, креативность, которая очень нужна учителям в частности, чтобы компетентно быть информационным ресурсом, стимулом, новаторством для учащихся.

Ключевые слова: функциональная грамотность, цифровые технологии, креативность, компетентность, критическое мышление.

Modern lesson, digital teacher - creative graduate.

Maatov Sanzharbek Maksatovich

E-mail: [email protected]

Informatics teacher of school No. 37 T. Sakyev

Osh region, Kyrgyz Republic

Phone: 996 704 928 587

Abstract: In this article, according to the needs of the moment, the ways of conducting lessons that strengthen the functional literacy of a student who understands "today's children" well, the skills of a teacher in the use of digital technologies in the field of education, and the preparation of a creative graduate who will become a necessary staff for society under the guidance of such a teacher were given. We hoped that it would be an informational resource, stimulus, and news for the readers regarding computer literacy, media literacy, critical thinking, creativity and competence, which are very necessary for teachers.

Keywords: functional literacy, digital, creativity, competence, critical thinking.

Кириш сөз.

Сөз башында эле, билим берүү чөйрөлөрүндө абдан популярдуу сөзгө айланган сөздү түшүндүрүү үчүн, биз 21-кылымдын окуучуларын 20-кылымдын окутуу практикасын колдонуп, 19-кылымдын класстык шарттарында окутуп жатабыз . Кыскараак айтканда, мугалимдер аларга кантип үйрөтүлгөнүн үйрөтүшөт. Эгерде мугалим азыркы маалыматтын кылымы болгон учурда, окуучуларды жакындан түшүнө албаса , жана өз компетенттүүлүктөрүн жогорулатуунун үстүндө иштебесе эч качан зарыл болгон илим, технология, инженерия жана математика (STEM) предметтерин жана 4К (байланыш, кызматташуу, критикалык ой жүгүртүү жана чыгармачылык сыяктуу) көндүмдөрүн өнүктүрө алышпайт. 21-кылымдын карьерасында аман калуу жана өнүгүү үчүн зарыл болгон көндүмдөр.

Демек, бул көйгөйдү чечүүнү кайдан баштайбыз? STEM билим берүү боюнча эксперттер студенттердин натыйжаларын жакшыртуу үчүн мугалимдердин сапаттык профессионалдык өнүгүүсүнө көңүл буруш керек деп макулдашышат. Кесипкөй өнүгүү мугалимдерди окутуу жана аларга үйрөнүүгө, жөнгө салууга жана окутуу жөндөмүн өстүрүүгө жардам берүү үчүн үзгүлтүксүз насаатчылык менен камсыз кылуу боюнча иш-чаралардын спектрин билдирет. Бүгүнкү күндө өкмөт жана жеке сектор тарабынан мугалимдерди жана студенттерди өнүктүрүү боюнча жасалып жаткан бардык иштер менен алдыга кадам таштап, окуучулардын 21-кылым көндүмдөрүн чындап өнүктүргөн жана 4К боюнча негизги көндүмдөрдү түзүүчү мугалимдердин кесиптик өнүгүүсүнүн эффективдүү моделин карап чыгуу максатка ылайыктуу, байланыш, кызматташуу, критикалык ой жүгүртүү жана чыгармачылык сыяктуу.

Кыргызстан үчүн мугалимдердин кесипкөйлүгүн жогорулатуу моделин издеп жатканда, кыргыз өкмөтү жакында мугалимдердин профессионалдык өсүү талаптарына олуттуу өзгөртүүлөрдү киргизүүсү зарыл экендиги маанилүү.  Мугалимдер дагы эле ар кандай кесипкөйлүк өнүгүү мүмкүнчүлүктөрүн издөөгө эркин болсо да, иш жүзүндө мугалимдер кесиптик жана башка стимулдар аркылуу ушул талаптарга жооп берген мугалимдерди даярдоого катышууга шыктанышат.

Ошентип, мыкты окутууну, практикалык насаатчылыкты жана жогорку сапаттагы окуу материалдары жана жабдуулар менен камсыз кылууну камсыз кылган мугалимдердин кесиптик өнүгүүсүнүн ийгиликтүү, эл аралык модели да кыргыз контекстине ылайыкталышы керек.

Кесиптик өсүү улуу окутуудан башталат

Класстын көлөмү, мазмуну, окуу материалдары жана мугалимдин тажрыйбасы окутуунун сапатына таасир этет.

Окуучулардын жумшак 4К көндүмдөрүн калыптандыруу үчүн маанилүү болгон предметтин мазмунун жана педагогиканы бир эле учурда окутуу зарылчылыгынан тышкары, окутуучунун мугалимге катышы жана окутуу сааттарынын саны окутуунун ийгилиги үчүн роль ойнойт. Мунун таза натыйжасы, мугалимдерди даярдоонун көптөгөн программалары мугалимдин чыныгы кесиптик өнүгүүсүн колдоо үчүн зарыл болгон минималдуу стандартка жооп бербейт. 

Акыр-аягы, мугалимдерди окуучуларга жеткире турган материалдарга түздөн-түз үйрөтүү абдан маанилүү. Бул азыркы учурда кыйынчылык жаратат, анткени өкмөттүн класстагы окуу материалдары жогорку эффективдүү окутуу практикасын колдоо үчүн түзүлбөгөн. Ошентип, ийгиликтүү билим берүүнү программалоонун негизги тоскоолдугу - бул мугалимдер класста колдоно турган мультимедиялык түзүлүштөр ​​жана санариптик приборлор сыяктуу материалдарды окуу планына шайкеш келтирүү зарылчылыгы. Эгерде сабак өтө көп убакытты талап кылса, же талап кылынган мамлекеттик окуу программасын колдобосо, мугалимдер аны класста колдонбойт.

Ондогон жылдар бою профессионалдык өнүгүү көрсөткөндөй, класста окутуунун заманбап практикасын өздөштүрүү үчүн бир гана окутуу жетишсиз. Жаңы даярдалган мугалим бул билимди окуучуга үйрөтүүдө жана үйрөнгөндөрүн колдонууда бир катар тоскоолдуктарга туш болот. Мугалимдерге класстагы кыйынчылыктарды жеңүү жана окутуунун жаңы тажрыйбаларына ишенимди өнүктүрүү үчүн зарыл болгон колдоону камсыз кылган насаатчылыкка муктаж.

Бүгүнкү күн мугалимди колдоонун экономикалык жактан каражаты гана эмес, мугалимдер тажрыйбалуу насаатчынын жетекчилиги астында тажрыйбалары, көйгөйлөрү жана мыкты тажрыйбалары менен бөлүшө турган топтук мүнөзү дагы натыйжалуураак экенин далилдеди.

Мугалимдин натыйжалары ийгиликтүү болгондо, мугалимдин ишеними жогорулайт. 

Сапаттуу материалдар жана жабдуулар менен камсыз кылуу

Мугалим үчүн окуу курсун бүтүрүү, класска кайтып келүү жана окуучуларына жаңы сабактарды жеткирүү үчүн ресурстардын жетишсиздигинен өткөн капаланткан эч нерсе жок. Окуучуларга экспериментти кайра жаратуу үчүн керектүү материалдарсыз күч жана кыймыл боюнча кызыктуу жаңы физикалык экспериментти кантип жүргүзүүгө мугалимди үйрөтүүнүн эмне кереги бар? Мугалимдер үйрөнгөндөрүн окуучуларына жеткирүү үчүн керектүү жабдууларга, мугалимдердин колдонмолоруна, сабактардын пландарына жана башка ресурстарга жетүү керек. Аларсыз мугалимдердин көңүлү чөгүп, кайра салттуу окуу моделине кайтып келишет. 

Билим берүү системасын трансформациялоо оңой болбойт, бирок окуу планына ылайык келген жогорку сапаттагы ресурстар менен камсыз кылуу аркылуу мугалимдердин мүмкүнчүлүктөрүн кеңейтүүгө ырааттуу милдеттенме алуу менен, өзгөрүүлөр тамыр жайып, күчтүү STEMге ээ окуучулардын жаңы муунун түзөт жана 21-кылымдын креативдүү бүтүрүүчүлөрү пайда болот.

"Билим - дүйнөнү коргоо үчүн колдоно турган бул күчтүү курал."

Кээ бир адамдар ар дайым жаңы идеяларды жаратып, креативдүү ой жүгүрткөндөй сезилет, ал эми башкалары бул үчүн күрөшүп жаткандай сезилет.

Креативдүүлүк – бул, нерселерге башкача көз караш менен кароо, колдонуунун жаңы жолдорун табуу. Чыгармачыл ой жүгүртүү жөндөмү, ар бир адам мезгил-мезгили менен чыгармачыл ой жүгүртүүдөн пайда ала алат.

Чыгармачылык - бул жаңы нерсени жасоо жөндөмү.  Бул сүрөт же музыка болушу мүмкүн, бирок бул жаңы идея дагы боло алат.

Акыркы ой

Бир болот текшерүүдөн корккон мугалим, бул “түртмө” педагог, бир болот баланын убалынан корккон мугалим – бул сыйлоого татыктуу , “билимдүү педагог”, бир болот таланттуу мугалим – бул окуучусун сүйгөн педагог, себеби билим анын жүрөгүнөн чыгып баланын жүрөгүнө жетет, акыркы сөздү өз калемиме таандык сегиз сап ырменен аяктоону чечтим.

Таза жүрөк , ишенчээк , кыял кенен..

Көзү жанып, үмүт кылат көптү сенен

Сен анын убалынан коркпойсуңбу

Кайдыгер, бир педагог боло берсең.

Мээрим менен, окуучуга билим берсең

Ал эмгекти, төлөй албайт акча менен

Рахат алып, сен жанданып иштей бергин

Жараткан бул кесипти тандап берген