Курсы для учителей от 800 ₽ (72 часа). Документы об окончании по почте БЕСПЛАТНО, комфортное обучение из дома

СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Выбрать материалы

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Была в сети 02.02.2024 06:06

Мусаева Эльизат Карыпбековна

учитель химии

6 лет

25 063

931

Подписчики

Подписки

Местоположение

Кыргызстан, Бишкек

Специализация

Химия

Обо мне Блог Файлы Тесты Галерея Активность Награды

Заттын саны боюнча формулаларды колдонуп маселелерди чыгаруу

Категория: Химия

13.01.2020 16:00

Заттын саны-моль. Химиялык өз ара аракеттенишүүгө катышкан заттар атомдордон, молекулалардан жана башка бөлүкчөлөрдөн турушу мүмкүн. Моль-бул ошол заттардын бөлүкчөлөрүнүн санын аныктоочу бирдик болуп саналат. Моль менен көрсөтүлгөн заттын саны гректин υ (ню) тамгасы менен белгиленет. Моль химиялык эсептөөлөрдү жүргүзүүгө ыӊгайлуу.

Просмотр содержимого документа
«Заттын саны боюнча формулаларды колдонуп маселелерди чыгаруу»

Текшерилди

УИ боюнча директордун

орун басары

М.Б.Асанова _________

Сабакка чейин

Сабактын темасы: Заттын саны боюнча формулаларды колдонуп маселелерди чыгаруу Сабактын методу: репродуктивдүү

Сабактын тиби: Аралаш

Сабактын формасы: өз алдынча иштөө сабагы

Сабактын максаты

Көрсөткүчтөрү

А)Конкреттүү максаты (билим берүүчүлүк): Заттын саны, молдук масса, заттын абсолюттук массасы боюнча маселе чыгарууну окуп үйрөнүшөт.

Заттын саны;
молдук масса;
заттын абсолюттук массасы боюнча маселелерди өз алдынча чыгара алышса

Б)Конструктивдүү (ѳнүктүрүүчүлук, тарбиялоочулук):

Зат, молекула, молекулалык масса боюнча түшүнүгү өнүгөт. Ой жүгүртүүсү өсөт.

Зат;
Молекула;
молекулалык масса боюнча алган билимин көнүгүүлөрдү аткарууда туура пайдалана алышса.

Күтүлүүчү натыйжа:

Заттын саны;
молдук масса;
заттын абсолюттук массасы боюнча айтып бере алышат

Сабактын мотивациясы (бул сабак эмнени берет): Заттын саны, молдук масса, заттын абсолюттук масса боюнча маселелерди өз алдынча чыгарууга көнүгүшөт.

Сабактын ѳбѳлгѳсү (Окуучунун априордук билими (мурунку билими)): Зат, молекула, салыштырмалуу атомдук жана молекулалык масса боюнча билими бар.

Сабактын жабдылышы: Слайддар, сүрөттөр, моделдер, анимация колдонулат.

Убакыт: 45 минута

Убакытты бѳлүштүрүү:Чакыруу этабы:6-8мин

Түшүнүү этабы(сабактын негизги бѳлүгү):22-25 мин

Ойлонуу этабы (сабакты бышыктоо):12-12 мин

Сабак

Сабактын жүрүшү:

Чакыруу этабы:

Сабактын чөйрөсү: Саламдашуу,класстын тазалыгына кѳз салуу,тактоо.

Жагымдуу маанай түзүү:

Элестеткиле бир үңкүргө кирдиңер кетип бара жатып бир туюк жерге келип андан ары жол таппай калдыңар ошол маалда жаныңарга бир жарганат келип бир несе деп шыбырап кетти. Ал сөз кайсы болушу мүмкүн?

^{Чыгуу каякта экенин мен билем}
^{Кел, мен сага бул жактан чыгуунун жолун көрсөтөм}
^{Изден, дагы изден}
^{Сен бул жактан эч качан чыга албайсың}

Окуучуларга тандаган сүйлөмдөрүнө жараша чечмелеп берүү

Үй тапшырмасын текшерүү жана ѳтүлгѳн теманы кайталоо:

1.Берилген заттын санында канча атом кармалат?

а)7.09моль Pb б)3.05мольCa в)4.5моль Pb

2.Берилген заттын санында канча молекула кармалат?

а) 21 моль Na₃PO₄ б)11моль CaSO₄ в) 16 моль Mg

3.Берилген молекулаларда канча заттын саны кармалат?

а) 6*10²³Al(OH)₃ б) 9.12*10²³ MgSO₄в) 4*10²³КCl

4.Заттын массасын аныктагыла

а) 21 моль Na₃PO₄ б)11моль CaSO₄ в) 16 моль MgSO₄

5.Берилген затта канча молекула жана канча моль кармалып журот

а) 3.8г Сa₃(PO₄)₂б) 3.16г MnO₂в)2.4г HBr

6.Томонку заттардын моль массасын тапкыла:

а) Na₂SO₄б) MgS в) Al₂S₃

Түшүнүү этабы(сабактын негизги болүгү):

Атомдук масса эмне экендигин эске сала кетели. Ал көмүртектин атомунун массасы менен байланышкан. Ошондуктан, молду аныктоо да көмүртектин атомунун массасы менен тыгыз байланышкан.

Моль-бул 0,012 кг (12г) көмүртекте канча атому болсо, алынган затта да ошончо бөлүкчө( атом, молекула же башкалар) болуучу заттын саны.

Моль-бул 6,02*10²³молекуланы, атомду же башка бөлүкчөнү кармап турган заттын саны.

N_А=6,02*10²³ моль ^-1 сан Авогадро(Италия окумуштуусу А.Авогадронун урматына) саны деп аталат.

Бир моль ар түрдүү затта 6,02*10²³ молекула же атом кармалат. Бир моль сууда 6,02*10²³ суунун молекуласы бар, бир моль алюминийде 6,02*10²³ алюминийдин атому бар, бир моль күкүрт кислотасында 6,02*10²³ күкүрт кислотасынын молекуласы бар, бир моль хлордо 6,02*10²³ хлордун молекуласы бар.

Авогадро туруктуулугун жана заттын санын байланыштырып атомдун, молекуланын же иондун санын аныктоого болот. Ал төмөкү формула менен аныкталат:

N=N_А*υ

N-атом, молекула, индун саны

N_А-Авогадро саны

υ –заттын саны

Моль масса. Химиялык реакцияларды ( темирдин күкүрт менен, суутектин кычкылтек менен болгон ж.б. өз ара аракеттенишүүсүн) кароо менен, алардын практика жүзүндө ишке ашырылышы үчүн «заттын санынын» чоӊдугун пайдалануунун максатка ылайыктуу экендигин байкоо кыйын эмес. Мисалы, темирдин күкүрт менен болгон реакциясында суутектин ар бир эки молекуласы кычкылтектин 1 молекуласы менен реакциялашат. Ошондуктан мындай суроо туулат:

Заттын курамын түзгөн бөлүкчөлөрдү кандай массалык катыштарды алуу керек?

Бул үчүн заттын «моль массасы» деген түшүнүк пайдаланылат.

Моль масса-бир моль заттын массасына барабар.

Моль масса-заттын массасынын заттын санына болгон катышына барабар.

Аны төмөнкү формула менен көрсөтүүгө болот:

Мында,

М-моль масса

m-заттын массасы

υ-заттын саны

Моль массанын чен бирдиги учүн кг/моль же г/моль алынат.

Мисалы,

Моль масса менен Авогадро санын байланыштырып атомдордун жана молекулалардын абсолюттук массасын төмөнкү формула менен чыгарууга болот:

m_a-абсолюттук масса.

Мисалы,

1)Na-абсолюттук массасы:

2)H₂SO₄-абсолюттук массасы:

Ойлонуу этабы(сабакты бышыктоо):

Мугалимдин иш аракети:

Суроо-жооп, аӊгемелешүү менен сабак лекция түрүндө өтүлөт.

1.Берилген заттын санында канча атом кармалат?

А)3моль Feб)0.1моль Na в)0.2мольСa г)8моль C д)0.21моль Cl₂е)23мольP

ж)7.7моль K з) 0.05моль Mn и) 1.02мольS й) 8.56мольP к) 8.9мольFe л) 1мольAl м)0.008моль N н) 12мольB о) 3.3мольMg п)7.001моль Cu р)0.008моль Sr с) 3мольAl т) 0.9мольBi у) 11мольPb ф) 0.003мольV х)2.2моль Ba ц)5моль К ч)9.002моль Na

2.Берилген заттын санында канча молекула кармалат? А)5моль Н₂ б)4моль H₂SO₄ в)0.2моль NaOH г)0.03моль СaSO₄д) 20моль Al₂O₃ е)0.09моль Al(OH)₃ ж)0.05моль S з)2.4моль FeCl₃и) 4.5моль Na₂O й) 6.006моль H₃PO₄к)35моль Na₃PO₄ л) 9.001моль K₂O м)3.006моль Al₂S₃н)8моль FeCl₃о) 9моль K₂MnO₄ п)13мольСa₃(PO₄)₂р) 8.003моль H₂CO₃с) 1моль H₂S KMnO₄т)4моль Al₂O₃у)2моль Na₂SO₄ф) 7моль H₂О х)0.003моль H₂ ц) 0.8моль SO₃ч) 0.045мольAl₂S₃

3.Берилген молекулаларда канча заттын саны кармалат? А) 14.002*10²³ H₃PO₄ б) 15.2*10²³ Na₂O в)3.003*10²³ CaCO₃ г) 9.02*10²³ KMnO₄д) 3.1*10²³ K₂SO₄ е) 5.8*10²³ Al(OH)₃ ё) 1.1*10²³ K₂SO₄ж) 7.02*10²³ Al₂O₃з) 9.5*10²³ FeCl₃и) 3.01*10²³ HNO₃й) 2*10²³ H₃PO₄к) 12.03*10²³ H₂SO₄л) 1.001*10²³ CaSO₄ м) 8.05*10²³ Na₃PO₄н) 2.01*10²³ NaОH о) 3.9*10²³Zn(NO₃)₂п) 6*10²³ Al₂(C O₃) ₃р)0.87*10²³ Al₂(S O₄) ₃с) 4.009*10²³ Na₂SO₄т) 0.02*10²³ MgS у) 16.8*10²³ Al₂S₃ф) 11.2*10²³H₂О х) 19.6*10²³Сa₃(PO₄)₂ц) 3.02*10²³ MnO₂ч) 17.4*10²³CO₂

4.Заттын массасын аныктагыла:

а)5моль Н₂ б)4моль H₂SO₄ в)0.2моль NaOH г)0.03моль СaSO₄д) 20моль Al₂O₃ е)0.09моль Al(OH)₃ ж)0.05моль S з)2.4моль FeCl₃и) 4.5моль Na₂O й) 6.006моль H₃PO₄к)35моль Na₃PO₄ л) 9.001моль K₂O м)3.006моль Al₂S₃н)8моль FeCl₃о) 9моль K₂MnO₄ п)13мольСa₃(PO₄)₂р) 8.003моль H₂CO₃с) 1моль KMnO₄т)4моль Al₂O₃у)2моль Na₂SO₄ф) 7моль H₂О х)0.003моль H₂ ц) 0.8моль SO₃ч) 0.045мольAl₂S₃

5.Берилген затта канча молекула жана канча моль кармалып журот?

а)12г K₂SO₄б) 2г Al₂O₃в)4г FeCl₃г) 5.5г HNO₃д)0.6г H₃PO₄е) 8г H₂SO₄ж ) 23г CaSO₄ з) 1.12г Na₃PO₄и) 0.09г NaОH й)3.4г Zn(NO₃)₂к) 25г Al₂(C O₃) ₃л) 7.8г Al₂(S O₄) ₃м) 9г Na₂SO₄н) 5г MgS о) 7.9г Al₂S₃п) 1.005гH₂О

6.Төмөнкү заттардын моль массасын тапкыла: а) K₂SO₄б) Al₂O₃в) FeCl₃г) HNO₃д) H₃PO₄е) H₂SO₄ж) CaSO₄ з) Na₃PO₄и) NaОH й) Zn(NO₃)₂к) Al₂(C O₃) ₃л) Al₂(S O₄) ₃

7.Абсалюттук массаларын тапкыла:

а) K₂SO₄б) Al₂O₃в) FeCl₃г) HNO₃д) H₃PO₄е) H₂SO₄ж) CaSO₄ з) Na₃PO₄и) NaОH й) Zn(NO₃)₂к) Al₂(C O₃) ₃л) Al₂(S O₄) ₃

Үйгѳ тапшырма:

1.Берилген заттын санында канча атом кармалат?

а)2.2моль Ba б)5моль К в)9.002моль Na

2.Берилген заттын санында канча молекула кармалат?

а)0.003моль H₂ б) 0.8моль SO₃б) 0.045мольAl₂S₃

3.Берилген молекулаларда канча заттын саны кармалат?
а) 19.6*10²³Сa₃(PO₄)₂б) 3.02*10²³ MnO₂в) 17.4*10²³CO₂

4.Заттын массасын аныктагыла:

а)0.003моль H₂ б) 0.8моль SO₃в) 0.045мольAl₂S₃

5.Берилген затта канча молекула жана канча моль кармалып журот?

а) 5г MgS б) 7.9г Al₂S₃в) 1.005гH₂О

6.Томонку заттардын моль массасын тапкыла:

а) Zn(NO₃)₂б) Al₂(C O₃) ₃в) Al₂(S O₄) ₃

7.Абсалюттук массаларын тапкыла:

а) Zn(NO₃)₂б) Al₂(C O₃) ₃в) Al₂(S O₄) ₃

Баалоо:

Критерийлер менен баалоо топто жана жеке

“5”- Өтүлгөн теманы кайталоодо активдүү катышкан жаӊы теманы өздөштүрүүдө өз алдынча, экиден , топто иштеше алса , алган билимин системалаштырып жыйынтык чыгара алса.

“4”-жогорудагылардын бирөөнө катыша албаса

“3”- жогорудагылардын экөөнө катыша албаса

“2”-таптакыр эле аракети жок болсо