Жалбыракта газдын алмашышы

Тема: Жалбыракта газдын алмашышы жана суунун бууланышы

Абада 21% кычкылтек,0,03-0,032% к ѳмүр кычкыл газы,78,08% азот жана 0,98% инерттүү газдар болот. Дем алуу күндүз да,түн ичинде да тынымсыз жүрүп турат. Ѳсүмдүктүн бүт органдары дем алат.

Демек жарыкта ѳсумдуктѳ эки карама-каршы процесс жүрөт . Биринчи процесс-фотосинтез,экинчиси-дем алуу.

Жалбырактуу кичинекей бутакты ийип,аны өсумдуктөн кеспей туруп айнек колбага салабыз.Андан кийин колбанын оозун кебез менен жапкыла.Бир нече убактан кийин колбанын ички бетинде суунун тамчылары пайда болот.

Ѳсүмдүк бууланткан сууну да аныктоого болот.Суу жалбырактын үстүнкү бетинен бууланат.Пайда болгон суунун буусу клеткалардын арасындагы боштук боюнча үттөргө жылат да,алар аркылуу сыртка чыгат.Жаш жалбырактар сууну көп буулантат.Жүгөру 1суткада 800гр сууну,капуста 1л сууну,кайын 60л сууну буулантат.

Ѳсумдук суу менен толук камсыз кезде ,үттөр күндүз да,тундө да ачык болот.Суу тартыш болгондо кээ бир өсумдуктөрдун үттөру кундуз да жабылып калат.Суу бууланып турса,өсумдук куурабай жакшы сакталат.Бууланууда жалбырак салкындайт да өсумдук ысып кетпейт.

Суунун бууланышы өсумдуктө сууну өйдө карай жылышына мумкундук берет.Эгер кургакчылык болсо,ным сарпталбасын үчүн үттөр жабылып калат.

Тест

1 Ѳсумдуктун кайсы клеткаларында суу бууланат?

А) Үт клеткаларында

Б ) Жалбырак пластинкасында

В) Хлоропласта

2 Транспирация деген эмнен?

А)Жалбырактын сууну буулантышы

Б)Сууну синирип алуу

В) Нымдуулукка көз каранды

3 Жарыкты сүйгөн өсумдуктөрдун жалбырактары көлөкөгө чыдамдуу өсумдуктөрдукунөн кандай айырмаланат?

А) Борпон тканы жакшы өрчугөн

Б) Мамыча тканы жакшы өрчугөн

В) Мамыча клеткалар борпон клеткалардан көп

Тест

1 Ѳсумдуктун кайсы клеткаларында суу бууланат?

А) Үт клеткаларында

Б ) Жалбырак пластинкасында

В) Хлоропласта

2 Транспирация деген эмнен?

А)Жалбырактын сууну буулантышы

Б)Сууну синирип алуу

В) Нымдуулукка көз каранды

3 Жарыкты сүйгөн өсумдуктөрдун жалбырактары көлөкөгө чыдамдуу өсумдуктөрдукунөн кандай айырмаланат?

А) Борпон тканы жакшы өрчугөн

Б) Мамыча тканы жакшы өрчугөн

В) Мамыча клеткалар борпон клеткалардан көп

Суроолор

Фотосинтез

1Сутканын кайсы убагында жур өт?

Дем алуу

2 Кайсы газды синирип алат?

3 Кандай газ бөлүнүп чыгарылат?

4 Органикалык зат кайсы учурда пайда болот жана кайсы учурда ажырайт?