Жаныбарлардын угуулары жана
комуникациясы.
Комуникация
Комуникация – бул жаныбарлардын бири-бири
менен болгон пикир алышуусу, сигнал беруусу.
Суу жандыктары
Суу жандыктары бири-бири менен коруу жана угуу
сигналдарынын жардамы аркылуу пикир алышат.
Суу жаныбарлары озулорунун коркунучун суунун
эн жогорку откорумдуулугунун негизинде бир канча
эрте сезе алышат.
Балыктар
Балыктар уч турдогу комуникациялык сигналдарды
колдонушат. Алар ун, коруу жана даам сезуу.
Балыктар унду жаберный крышкаларынын жардамы
аркылуу ундорду чыгарып башкаларга сигнал жеткире
алышат. Балыктар кобунчо «до» жогорку диопозондогу
жышгтыкты уга алышпайт, ал эми «ля» учунчу
оттоваларды жакшы уга алышат.
Жерде жана сууда журуучулор.
Жерде жана сууда жашоочулар ун сигналдарын чыгарууга
абдан жондомдуу болушат. Алар бака, дарак бакасы ж.б
кирет. Алар унду ар кандай жаныбарларды коркутуу
учун чыгарышат. Кээ бир турдогу бакалар группа же
эки учоо болуп ырдашат, алар бир эле ырды ар кандай
диопозон менен ырдоого жондомду.
Жаз мезгилинде копчулук бакалардын моюндары озгоруп
ар кандай ондогу тактар пайда боло баштайт. Бирок кобунчо
ачык онго озгорот. Ал эми кээ бир бакалар жаз мезгилин
гана кутпостон сезон сайын да озгоруп турушат.
Кээ бир бакалар башкаларга жагуу учун, ар кимдин коруусуно
ээ болуу учун озулорунун ондорун алмаштырып турушат.
Жылан
Бул жандык жылганда эле коркунучтуу ундор соз-суз угулат
Африка менен азиядан жылаандын турлорун кезиктируугог болот.
Жыландан айырмаланып тропикалык Гекондор коркунучтуу
болушат. Бул жаныбар бат кыймылдаганда катуу коркунучтуу
унду угууга болот, ал ун тривожный сыятуу болот.
Крокодил
Крокодил- бул жандык сырткы корунушу менен гана
коркунучтуу болбостон, чыгарган уну аркылуу да
коркунучтуу, бул крокодилден коптогон жандыктар
коркушат. Бирок аларда да коркуу сезими болот,
алар корккондо андан да катуу ун чыгарышат.
Алиготровтор
Алигатровтор да ун чыгарууга жондомдуу болушат.
Алигатовдор балдарына тамак берген учурда балдары
энесине жагыш учун ар кими ар кандай ун чыгарып, энесинин
конулун бурдурууга аракет кылышат.
Канаттуулар
Канаттуулардын башка жаныбарларга салыштырмалуу
коминикациясы жакшы орчугон жана окумуштуулар тарабынан
да жакшыв изилденген. Канаттуулар бири-бири менен кобунчо
бир турдогулор суйлошо алышат. Кээ бир канаттуулар бири-бири
менен гана суйлошпостон адамдар менен да суйлошо алышат.
Уйур-уйур болуп журуучу чымчыктар ар кандай ундорду
чыгарууга жондомдуу болушат. Алар бир ырды эле билишет.
Ошол ырды кайра-кайра эле ырдай беришет. Уйур болуп журуучу
чымчыктардын оздорунун чогултуу сигналдары бар.Бир чымчыкка
коркунуч тушсо ал ошол сигналды берет ошол замат эле
башка чымчыктар чогулуп келе калышат.
60-жылдардын башында окумуштуулар тарабынан
Канаттуулардын ундорунон ультра ун бар экенин байкашкан.
Ал ультра ун 50000 Гц ти тузгон.
Кээ бир канаттуулардын ундору толугу менен ультра унго кирет.