Жасушаның ашылу тарихы

Пән

Биология

Сынып

10

Күні

Сабақтың тақырыбы

Жасушаның ашылу тарихы, жасушалық теория

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Жасуша жайлы түсінік беру, жасушаның маңызын түсіндіру.

Дамытушылық: Оқушылардың шапшаңдығын, тез ойлауын, есте сақтау қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік: Жауапкершілікке, табандылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың барысы

Ұйымдастыру кезеңі

• Оқушылармен амандасу;

• Сынып тазалығына назар аудару;

• Сыныпта жағымды ахуал қалыптастыру;

• Оқушылар назарын сабаққа аудару.

Үй тапсырмасын тексеру

1. Цитология ғылымы нені зерттейді?

2. Цитология ғылымының маңызы неде?

3. Жасушаны зерттеу әдістері

Жаңа сабақ

1665 жылы ағылшын биологі, физигі әрі механигі Р.Гук өзі жасаған микроскоппен тозды ұлпаның жұқа кесіндісін қарап, оның жеке ұяшықтардан тұратынын көрді. Осы ұяшықтарды Р.Гук «жасуша» деп атаған.

1838-1839 жж. М.Шлейден мен Т.Шванн көпетеген деректі материалдарға сүйеніп жасушалық теорияның мнегізін қалады.

Жасушалық теорияның негізгі қағидалары:

1. Жасуша – барлық тірі организмдердің ең кіші өлшем бірлігі.

2. Әртүрлі организмдердің жасушалары құрылысы, құрылымы, химиялық құрамы, зат алмасуы және негізгі тіршілік әрекеттері жөнінен ұқсас.

3. Организмдердің жасуша құрылыстарының ұқсас болуы өсімдіктер мен жануарлардың шығу тегінің бір екендігінің дәлелі болып табылады.

4. Жасушалар бөліну арқылы көбейеді.

5. Жасушаның негізгі құрылымдық бөлігіне цитоплазма және жасуша мембранасы жатады, ол барлық жасушаларға тән қасиет.

6. Көпжасушалы организмдер жасушаларының ең негізгі бөлігі – ядро, онда тұқым қуалау ақпараттары сақталып, келесі ұрпақтарға беріліп отырады.

Тірі организмдер жасушалары ядросының жетілуіне байланысты екі топқа бөлінеді: ядросыз жасушалы организмдер прокариоттар (микроорганизмдер (бактерия) мен көк-жасыл балдырлар) және ядросы толық жетілген жасушалы организмдер эукариоттар.

Бекіту

Кестені толтырыңыздар:

Үй тапсырмасын беру

§2. 3-сурет салу. 15 бет 1-5 сұрақтар.

Рефлексия

Бағалау

Бағалау парақшалары арқылы бағаланады.

Қорытындылау

1938-1939 жылдары жасушалық теорияның негізі қаланды. Бұл теория энергияның сақталуы заңымен және Ч.Дарвин ашқан эволюциялық теориямен қатар тұратын ұлы жаңалық болды. Жасушалық теорияның негізінің қалануы оптикалық құралдардың дамуымен тікелей байланысты болды.