Зорлық-зомбылықтың алдын –алу мәселелері

Зорлық-зомбылықтың алдын –алу мәселелері

Мақсаты: Жасөспірімдер арасындағы зорлық –зомбылықты мәселесін түсінуіне,өз-өзіне баға беруге тәрбиелеу,сенімді мінез –құлықты дамыту.

«Салауатты өмір салтын ұстану –адамгершілік ұстанымы мен рух дамуының кепілі»

Бүгінгі мәселе жеткіншекке зорлық көрсетілсе, немесе оның өзі зорлық жасаса не істеу керектігі туралы кеңестерді қарастырамыз, қай жерде және қандай көмек түрін алуға болады.

Балаларға қатысты қатал көзқарас, қарым – қатынас және олардың қызығушылықтарын кемісутудің түрлері мен формалары болып табылады:*баланың денсаулығы,дамуы және әлеуметтенуі үшін ауыр зардап тигізеді. Жастар арасындағы кездесетін зорлық –зомбылық біздің қоғамымыздың орасан зор мәселесі, кейде оны анықтау қиынға соғады.

Кейбір зерттелерге сүйенсек,әрбір 5 –ші жеткіншек өзіне қарасты зорықты бастан кешірген, зорлыққа ұшырағандардың орташа жасы -15 жас, жәбірленушілердің көбісі –қыздар, 4 –ші қыздың ары аяққа тапталған.

Зорлықтың санаттарын, формаларын анықтауға болады.

Физикалық зорлық: Соққылар, түрткілер, шымшулар, тепкілер, ұрулар, заттарды лақтыру, қабырғаға соғу, біреуге зиян тигізу қаупі, адамның жеке меншігін бұзу, оның отбасына қауіп төндіру.

Сексуалдық зорлық: сексуалдық қатынастарға көндіру, сексуалдық объект ретінде қабылдау, зорлау, қалаусызсексуалдық қол тигізу, арнайы ескерту, сексуалдық мақсатпен соңынан куу.

Имандылық эмоциялылық, ақыл –ой зорлығы: бірнәрсемен айыптау, өзін әрқашан дұрыс деп есептеу, «шындықты» мойындау және басқа адамның әрқашанда дұрыс емес екенідігіне сену. Қысым көрсету, бәрін аударыстыру, келеке қылу, өсек тарату, барлық нәрседе бақылау, бұйрық беру, екі адам үшін шешім қабылдау, үнемі сынау. Басқа адамның пікірін сыйламау, қызға қатысты дискриминация. Біреуді қорқыныш сезімде ұстау, көңілге тиетін лақап атпен атау, ұрысу, қорлау, елемеу, айғалау, дауыс көтеру.

Кімді жиі ренжітеді? Осындай басшылардың қысым көрсетуінің объектісі жиі кім болады? Кішілер, әлсіздер, бір нәрсесімен басқаларынан ерекшеленеді.

Бұл айырмашылық қандай болуы мүмкін?

Сыртқы келбеті, киімі, физикалық кемшіліктері, көзілдірік кию, стандартты емес, дене мүсіні ..т.с.

Сіздің ойыңызша,неге біреу басқа адамға қатысты зорлық көрсетеді мазақ етеді, күледі.Жәбірлеуші маңызды болуға тырысады.

Жаттығу: «Өзін тану»

Мақсаты: Өзімізді, басқаларды танып білу,бойымыздағы жаман қасиеттерді жойып, жақсы қасиеттерді асыру.

Парақтың оң жағына «жақсы», сол жағына «жаман» қасиеттеріңізді тізіп жазыңыз.

1.Қандай қасиеттерді көп жаздыңыз?

2. Қайсысын өзіңіз көбірек таптыңыз?

3.Осыған дейін осы жайлы ойланып көрдіңіз бе?

4.Бұдан былай жиі есіңізге түсіріп отырасыз ба?

«Миға шабуыл»

«Қазіргі жасөспірімнің бейнесін жасау»

Балаларға қазіргі жасөспірімнің бейнесін құру ұсынылады. Негізгі мінез –құлық қырларын, қызығушылығын, киімде, музыкада, спортта қолданатын үлгісін,бағыттарын атап көрсету керек. Жағымсыз жақтарын да көрсетуі тиіс. Ватман қағазда қатысушылардың ұсыныстары жазылады.

Жаттығу: «Мен саған сенемін»

Барысы: Екі –екіден жұпқа бөлініңіздер. Бір –біріңізге қарама –қарсы отырыңыздар. Шамалы уақыт бір –біріңіздің көздеріңізге қарап, үндемей отырыңыз. Күнделікті жасап жүрген істеріңіз емес, бұл өте қиын, бірақ сіздер бір –біріңізді танисыздар.

Енді рет –ретіңзбен мынадай сөздерді аяқтайсыздар. Мысалы: «Мен сенімдімін, сіз алдағы уақытта өз ісіңіздің шебері боласыз, «Мен сенемін маған алдағы уақытта көмек керек болса, сіз маған көмектесесіз», «Мен сенемін сен ешқашан мен туралы жаман ештеңе айтпайсың» т.б

Бір –бірлеріңізге бір –бірден жылы сөз айтып шығасыздар.

Ата - аналарға кеңес

Сақтануды отбасынан бастаған жөн. Әр баланың бір нәрсеге деген қызығушылығы бойында жасырын жатады.

1. Баланың бос уақытын дұрыс ұйымдастыру.

2. Баланы мектептен мектепке ауыстырғанда, балаға қолайсыздық туғызбайтын жағын қарастыру.

3. Ата –ана өз ісімен үлгі болу, ертіп жүріп пайдалы еңбекке, өнерге баулу.

4. Қызығушылығын спортқа, музыка тәрізді өнерге үйренуге бұру.

5. Ашу –ызаңыздың бәрін баладан алмаңыз, қаталдық пен қатыгездіқтің аражігін дұрыс түсіне де, айыра білгеніңіз абзал.

6. Жиі өз балаңызбен сырласып, жүрегінің үнің тыңдау.

Бала –адамның келешегі, баланы тәрбиелеу, оны қоғамның сапалы мүшесі етіп өсіру – ата –ананың борышы

Орындаған: Шаған жалпы білім беретін мектебі логопеді: Сарсекенова.Г.Ж.