Паскаль программалау тілі. Паскаль тіліні? негізгі элементтері. Паскаль ортасымен ж?мыс. Программа м?тінін теру. Аны?тама ж?йесі. Программаны? орындалуы.

Саба?ты? та?ырыбы: Паскаль программалау тілі. Паскаль тіліні? негізгі элементтері. Паскаль ортасымен ж?мыс. Программа м?тінін теру. Аны?тама ж?йесі. Программаны? орындалуы.

Саба?ты? ма?саты: Паскаль ортасымен, м?тінді теру ж?не т?зету ережесімен, аны?тама ж?йесімен, программаны? орындалу т?ртібімен таныстыру.

Білімділік:

1. Паскаль ортасымен, программаны? орындалу т?ртібімен танысу.
2. Программа м?тінін теру ж?не т?зету ережесін о?ып ?йрену.
3. Аны?тама ж?йесімен танысу.

Дамытушылы?:

1. О?ушыларды? танымды? ?ызы?ушылы?ын дамыту.
2. Ой-?рісін, есте са?тауын дамыту.

Т?рбиелік:

1. Компьютер ??рыл?ыларын ??ыпты ?стау?а т?рбиелеу.
2. Тиімді пікірлерге іздендіру, о?ып ?йренген білімін ?олдана білуге талаптандыру.

Саба?ты? типі: Жа?а материалды о?ып, ?йрену.

Саба?ты? т?рі: Д?ріс – саба?, жа?а материалды ?з бетімен о?ып ?йрену, д?птерде ж?не компьютерде практикалы? ж?мыс.

О?ыту ?дісі: К?рнекі –т?сіндірмелі, компьютерде практикалы? ж?мыс.

О?ыту ?лгісі: жеке дара- ?жыммен.

О?ыту ??ралдары: ДК. Паскаль ж?йесі. О?ыту программалары. Жа?а саба? бойынша презентация. Дидактикалы? материал.

О?ушылар білуі тиіс:

1. Паскальды ?алай ?осуды;
2. Паскаль редакторыны? бас меню элементтерін;
3. Программа м?тінін теру ж?не т?зету ережесін;
4. Паскаль тіліндегі программа б?ліктерін ж?не оларды? аталуын;
5. Программаны ашуды, са?тауды, ж?не сондай-а? орындау?а жіберуді ;

О?ушылар ?йренуі тиіс:

1. Паскаль ортасында ж?мыс істеуді;
2. Программаны теруді, т?зетуді ж?не кейінге ?алдырып ?оюды (отлаживать);
3. Бірден бірнеше тереземен ж?мыс істеуді;
4. “Ысты?” пернелерді ?олдануды;
5. Паскальды? аны?тама ж?йесін ?олдануды;

Саба?ты? барысы:

1. ?йымдастыру:

С?лемдесу, о?ушыларды т?гелдеу. Журнал толтыру.

1. ?ткен матералды ?айталау
2. О?ушыларды? алдында саба?ты? ма?сатын ?ою
3. Жа?а саба?ты т?сіндіру
4. Саба?ты бекіту
5. Саба?ты ?орытындылау
6. ?йге тапсырма

?ткен матералды ?айталау с?ра?тары

1. Алгоритм командалары есеп шартына байланысты ?алай б?лінеді?
2. Жай ж?не ??рама командаларды? айырмашылы?тары ?андай?
3. Сызы?ты?, тарма?талу ж?не циклдік алгоритм дегеніміз не, айырмашылы?ы ?андай?
4. Компьютерде есеп шы?ару ?андай кезе?дерден т?рады?

Жа?а саба?ты т?сіндіру

Паскаль тілін 1968-1971 жылдары Щвейцарияда профессор Никлаус Вирт о?ып-?йренуге ?олайлы программалау тілі ретінде ?сын?ан болатын. Паскаль тілі ?зіні? ?арапайымдылы?ыны? ж?не тиімділігіні? ар?асында д?ние ж?зіне тез тарады.

Б?л тілде жазыл?ан программа компьютерде орындалу барысында алдымен трансляцияланады (машина тіліне аударылады), объектік программа?а т?рлендіріледі де, содан кейін ?ана орындалады.

Паскаль тіліні? негізгі элементтері

Паскаль тіліндегі программа жеке-жеке жолдардан т?рады. Оларды теру, т?зету арнайы м?тіндік редакторлар ар?ылы ат?арылады. Программада ?рбір жолдан кейін н?ктелі ?тір (;) ?ойылады.

Паскаль тілінде программа ?ш б?ліктен т?рады: та?ырып, сипаттау б?лімі ж?не операторлар б?лімі.

Кез келген программа Program с?зінен басталып, оны? та?ырыбы жазылады. Одан кейін программаны? ішкі объектілеріні? сипатталу б?лімі жазылады. Б?л б?лім программада?ы айнымалылар, т?ра?тылар т?різді объектілерді? жалпы ?асиеттерін алдын-ала аны?тап алу?а к?мектеседі.

Программаны? со??ы ж?не негізгі б?лімі операторлар б?лімі – болып табылады. Орындалатын іс-?рекеттер, командалар осы б?лімде орналасады. Ол begin т?йінді с?зінен басталып, барлы? ат?арылатын операторлар (командалар) тізбегі жеке-жеке жолдар?а жазылып біткен со? end т?йінді с?зімен ая?талады.

Турбо Паскаль ортасымен танысу

Турбо Паскаль интерфейсі к?п терезелі орта. Орта ашыл?анда терезені? жо?ар?ы жа?ында бас меню ?атары шы?ады.

Ж?мысты бастау т?ртібі

F10 – бас меню ?атарына шы?у. Керек команданы та?дап, Enter-ді басамыз.

Бас меню негізгі 10 пункттен т?рады:

File – файлдармен ж?мыс, баспа?а шы?ару(принтер), каталогты ауыстыру т.б.

Edit – тексті редакциялау, текст б?ліктерін к?шіру, ауыстыру.

Search – ?ажет тексті іздеу с?здерді ауыстыру т.б.

Run – программаны орындау.

Compile – программаны компиляциялау.

Debug – программаны ж?ндеу, т?зету ??ралдары.

Tools – ортаны? ??ралдары.

Options – программалау ортасын баптау.

Window – программалар ж?ндеу терезелерін бас?ару.

Help – к?мек.

Ескерту. Бет (страница) – деп бір экран к?лемін айтады (21 жол).

Редакциялау “пернелері”

Shift + ,, ,, - белсенді терезедегі тексті? фрагменттерін белгілеу.

Ctrl + Del – белгіленген тексті ?алта?а т?сірмей, терезеден жою.

Ctrl + Ins – белгіленген тесті? к?шірмесін ?алта?а жіберу.

Shift + Del – белгіленген тексті ?алта?а т?сіріп, терезеден жою.

Shift + Ins – ?алтада?ы тексті белсенді терезеге ?ою.

Ctrl + L – со??ы команданы ?айталау.

Ctrl + N – курсор т?р?ан жол ?стінен, бос жол енгізу.

Ctrl +Y – курсор т?р?ан жолды алып тастау.

Терезелерді бас?ару “пернелері”

Alt + # - м?нда?ы # к?ретін терезе н?мірі.

Alt + 0 – ашыл?ан терезелер тізімін к?рсету.

Alt + F3 – белсенді терезені жабу.

Alt + F5 – ?арау, программаны? орындалу н?тижесін к?ру, (пайдаланушыны? экраны).

Shift + F6 – арт?ы терезелерге шегіндіре ?ту.

F5 – белсенді терезені ?лкейту (кішірейту).

F6 – алды??ы терезелерге ілгері ?ту.

Ctrl + F5 – белсенді терезені? ?лшемін немесе позициясын ?згерту.

Ctrl + F2 – к?гілдір жола?ты жою.

Ctrl + F8 – ?ызыл жола?ты жою.

Турбо Паскаль ортасынан шы?у т?ртібі

1. Alt + F – меню ?атарына, File командасына шы?у.
2. Exit немесе бірден: Alt + X – басу?а болады.

Саба?ты бекіту с?ра?тары:

• Паскаль ?ай жылдардан бастап ?олданыла бастады?
• Паскаль тілінде программа неше б?ліктен т?рады?
• F10 пернесіні? ?ызметі ?андай?
• Ctrl +Del, Ctrl + Ins, Shift + Del, Shift + Ins пернелері ?андай ?ызмет ат?арады?
• F5 пернесіні? ?ызметі ?андай?
• Паскаль тілінде программаны тексеру ?ай пернені? к?мегімен орындалады?
• Alt + F5 пернесі ?андай ?ызмет ат?арады?
• Программаны орындау?а жіберу ?андай пернелер комбинациясы ар?ылы орындалады?

?йге тапсырма: 2.1 та?ырыпты о?у.