Театрландырыл?ан ?ойылымдар ар?ылы баланы? тілін дамыту

Театрландырыл?ан ?ойылымдар ар?ылы балаларды? тілін дамыту

Театр ?р бала?а ?уаныш, ?ызы?, ?мытылмас ?сер сыйлайды Балаларды? эстетикалы? тал?амын, ?иялын дамытады. ?аза? хал?ыны? ?нер ж?лдыздарыны? бірі Ш. Айманов «Театр-балаларды туыстыратын шы?армашылы? отбасы»-деген болатын. Балалар тілін дамытуда, оларды? ?мірге деген к?ркемдік к?з?арастарын ?алыптастыруда театрландырыл?ан ?ойылымдар ерекше р?л ат?арады. Балалар кейіпкерлерді ойнай отырып, оларды? іс-?рекеттері мен мінез-??лы?тарын береді ж?не ойын ар?ылы тілдерін дамыта отырып, адамгершілік жа?сы ?асиеттері ?алыптасады. Сонды?тан да, театр ?ойылымдары балаба?ша т?рбиеленушілері ?шін ма?ызын еш уа?ытта жойма? емес. Ма?саты: Театрландырыл?ан ?ойылымдар ар?ылы мектепке дейінгі жаста?ы балаларды? тілін дамыту, байланыстырып с?йлеулерін ?алыптастыру, ?мірлік о? к?з?арастарын т?рбиелеу.

Міндеттері:

- театрландырыл?ан ?ойылымдар ар?ылы балалар тілін дамыту;

- с?здік ?орларын байыту;

- ауызша с?йлегенде дыбыстарды аны? айту?а ?йрету;

- кейіпкерлерді? іс-?рекеттері мен дауыс ыр?а?тарын с?йкестендіре д?рыс с?йлеуге баулу;

- байланыстырып с?йлеуге да?дыландыра отырып, шы?арма барысын, мазм?нын ??ыну?а, р?лдерді т?сініп ойнау?а ?йрету;

?діс-т?сілдер: - балаларды? жас ерекшеліктеріне байланысты материалдарды жина?тау;

- ?ойылымдар?а ?ажетті театр т?рлерін іріктеп, дайындау;

- ?ойылымдар?а керекті к?рнекіліктер мен ??рал-жабды?тарды дайындау (ширма, атрибуттар, кастюмдар т.б.)

- ата-аналармен ж?мыс: ?ойылымдар?а ата-аналарды ?атыстыру, газеттер, жылжымалы папкалар шы?ару, ?ажетті жабды?тар дайындау?а к?мектесу.

Ж?мысты? н?тижесі:

Ж?мысты ж?йелі ж?ргізу негізінде т?мендегі н?тижелерге ?ол жеткізіледі:

- балалар тілі дамиды;

- с?здік ?орлары толы?ады;

- байланыстырып с?йлеуге да?дыланады;

- д?рыс дыбыстау, м?нерлеп с?йлеу да?дылары ?алыптасады;

- театр ?неріне деген ?ызы?ушылы?тары артады.

Кезіндегі орысты? ?лы а?ыны сахнаны «си?ырлы ?лке» деп ата?ан. Мектепке дейінгі жас?спірім баланы т?рбиелеумен дамыту ісіне байланысты ма?саттарды шешуде сахна \театр\ ерекше р?л ат?арады. Сахналандырыл?ан ойындар желілі р?лдік ойындардан тек желілі ?ана емес, сондай-а? ойнау іс ?рекетіні? сипатымен ерекшеленетіні ай?ындал?ан. Сахналандырыл?ан ойындар ойын- ?ойылымдары болып саналады, ?йткені олар ?деби шы?армалар т?рінде белгілі бір мазм?н?а ие, сонды?тан балалар кейіпкерлерді ойнайды. Онда на?ыз театр ?неріндегідей айшы?ты ??ралдар к?мегімен- дауыс ыр?а?ы, бет ?лпетіні? ?згеруі, ?ол ?имылдары, дене бітіміні? жа?дайы мен ж?ріс-т?рысы ар?ылы на?ты бейнелер ?алыптасады. Мектепке ересек жаста?ы балаларды? ?зі театр ойындарын ?з бетінше ойнамайды. Оларды? ?ызы?ушылы?ын, т?рбиешіні? ?сынысы бойынша ж?не бас?аруымен болатын сахналау ойындары арттырады.

Егер де бірінші с?билер тобынан бастап, балалар т?рбиешіні? к?мегімен халы? ?ндерімен кішігірім та?па?тарды, ж?бату ?ле?дерді, кіші сахна к?рністерін ойнаса, екінші с?билер тобында театрды? ойыншы?тарын пайдалана отырып,м?ны одан ?рі жал?астырса, онда ересектер тобында театр іс ?рекеті ?з бетінше болуы м?мкін. На?ыз театрды? ?зінен к?рген, сондай-а? ?здері ?ой?ан сахналы? ойындар балаларды? ой ?рісін-ке?ейтеді, балаларды ??гімеге араласу?а, спетакль туралы ата-аналарына, жолдастарына ??гімелеп беруге итермелелейді. Б?ны? б?рі с?йлеу ?абілетіні? дамуына, диалог т?рінде с?йлеуге, ?зі ал?ан ?серін монолог т?рінде с?йлеп жеткізуге себебін тигізеді. Ертегілер д?ниесіне сапар шегу балаларды? ?иялдау, елестету, тіпті ?здерін ойдан шы?ару ?абілетін дамытады. ?дебиетті? е? озы? ?лгілеріні? адамгершілік рухында т?рбие ал?ан балалар ?здері шы?ар?ан ертегілермен ??гімелерінде ?здерін ?ділетті к?рсетіп, ?лсіздермен ж?бірленгендерді ?ор?ап жауыздарды жазалау?а тырысады.

Барлы? балалар театрды тамашала?анды жа?сы к?реді.

Бала т?рбиесінде ?р т?рлі театрдын алатын орны ерекше.

?уырша? театры баланы? д?ние танымын ?алыптастыруда, ?лкен р?л ат?арады. Балалар ?ртістермен бірге к?ліп бірге жылап отырып, ?здерін мазалап ж?рген к?птеген м?селелерді? шешімін табады. Б?гінде б?бектерді? дамуына ?лкен ы?пал ететін ?уырша? театрыны? ??пияларын айтатаын болса?;

• Тілін дамытады, себебі балаларды? ?олдарыны? сауса?тарыны? жетілуі мен орталы? миды? тілді? дамуына жауапты б?лігіне ?сер етеді.

Балалар театрыны? бірнеше т?рлері бар. Е? к?п тара?ан т?рі –?уырша? театры.

?ыс?а та?па?тарды жаттап, оны ?зіне т?н орындау кезіне бастап-а? кішкене к?лемді спетакльдер ойнала бастайтыны белгілі.

Театр т?рлері:

?уырша? театры.

Сауса? театры.

К?ле?ке театры.

Ойыншы?тар театры.

Фланелеграф театры

Сауса? театры: театр ?уырша?тарыны? ішіндегі е? же?ілі, ?ол жетімдісі.

Сауса? театрын саба?тан тыс кезде де ?олдану?а болады. Ас ішер алдында ?олдану?а болады. Тама? ішер кезде сауса? ?уырша?ы ар?ылы:\та?па? айту?а болады\

Тама? ішер кез келді

С?йлемейміз, к?лмейміз

Астан бас?а ?згені,

К?зімізге ілмейміз. / астары? д?мді болсын/

Балалар?а арнал?ан к?ркем шы?арманы о?ыту не??рлым д?рыс ?йымдастырылса, мектеп жасына дейінгі балаларды? эстетикалы? тал?амын дамыту со??рлым табысты болады. Тіпті кішкентайлар тобынан тобынан бастап-а? та?па?пен ?ыс?а ?ле?дерді айт?ыз?анда к?ркем с?здер ?серлі естілу ?шін ?стел ?стіндегі театрды, ?ыс?а сахналы ?ойылымдар к?рсетуді ?олдана берген ж?н.

-Бірінші кезе?де балалар ?жым болып, ертегі м?тінін ауызша айтады.

-Екінші кезе?де ертегіні? барлы? кейіпкерлері ?шін о?ып шы?у бір бала?а ?ана ?сынады.

-?шінші кезе?де балалар бір неше шы?армашылы? тапсырмаларды орындайды. \?ор?ыныш, ?уаныш сезімдерін к?рсете білу ж?не т.с.с\

-Т?ртінші кезе?де р?лдерге б?лініп, ертегіні о?у ж?зеге асырылады. ?орыта келгенде, театр балаларды? к?ркем ?абілеттіліктеріні? жетілдіріп ?ана ?оймай оларды т?л?а аралы? ?арым-?атынас?а, ?нерге деген ?ызы?ушылы?тарын арттырады. Сонымен бірге сахна?а бейімделген балаларды? бойында ?зіне деген сенім артып, ал?аш?ы ?ол шапала?тауларды сезіне алады. ?алай десекте театр- балалар ?шін мереке,демалыс орны.Ал осындай ба?ыт?а жол ашу біздер, т?рбиешілер ?шін ?лкен табыс.