2022-2023-nji okuw ýyly üçin XI synpda biologiýa dersinden geçiljek sapaklarynyň ýyllyk senanamalaýyn okuw çyzgydy.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

T/b

Sapaklaryň temasy.

Sag-at sany.

Senesi.

Sapagyň görnüşi.

Sapakda ulanylýan okuw-gör-kezme esbaplar, sanly serişde-ler (kompýuter, interaktiw tagta, telewizor, lingafon enja-my, laboratoriýa, sport enjam-lar, aýdym-saz we zähmet gu-rallar we paýlama maglumat-lar (barlagnama, reňkli surat-lar, tanyşdyrmalar, tablisalar, tema degişli soraglar, çyzgyç) hem-de goşmaça maglumat-lar (edebiýatlar) anyk görke-zilmelidir.

Bellik.

I-çärýek (7 sagat).

ORGANIKI DÜNÝÄNIŇ ÖSÜŞI. ADAMYŇ GELIP ÇYKYŞY (26 sagat).

1. Ýer ýüzünde ýaşaýşyň döreýşi (6 sagat).

1.

1.

Ýer ýüzünde ýaşaýşyň döreýşi baradaky ga-raýyşlaryň ösüşi.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Ýaşaýşyň döreýşine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

2.

2.

Ýer ýüzünde ýaşaýşyň döreýşi baradaky tagly-mat.

Görkezmeli: «Koaserwat damjasynyň emele gelşi», «Ýer ýüzünde ýaşaýşyň döreýşi» diýen tablisalary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Interaktiw tagta, ýaşaýşyň döreýşine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

3.

3.

Lui Pasteriň tejribesi. Organiki maddalaryň abi-ogen sintezi.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Lui Pasteriň tejribesine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

4.

4.

Ýaşaýşyň döreýşine häzirki zaman garaýyşlary. A.I.Opariniň gipotezasy.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

A.I.Opariniň gipotezasyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

5.

5.

Ýer ýüzünde ýaşaýşyň döreýşi.

1.

Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Kompýuter, ýaşaýşyň döreýşine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

2. Ýer ýüzünde ýaşaýşyň ösüşi (12 sagat).

6.

1.

Dag jynslarynyň gatlaklarynyň we gazylyp ta-pylýan galyndylaryň ýaşyny kesgitlemegiň usullary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Tema degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

7.

2.

Arheý we proterozoý eralary.

Görkezmeli: «Ýer ýüzünde ýaşaýşyň döreýiş we ösüş taryhy» diýen geohronologik tablisany, öýjükli organizmleriň sistematikasynyň, wirus-laryň we faglaryň gurluşynyň çyzgylaryny, su-ratlaryny (kompýuterde ýa-da interaktiw tag-tada).

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Interaktiw tagta, Arheý we proterozoý eralaryna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

II-çärýek (9 sagat).

8.

3.

Ýaşaýşyň öýjükli formalarynyň ýüze çykmagy we onuň prokariotlardan eukariotlara çenli ewolýusiýasy.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

öýjükli formalara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

9.

4.

Irki we giçki paleozoýda ýaşaýşyň ösüşi.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Irki we giçki paleozoýda degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

10.

5.

Mezozoý erasynda ýaşaýşyň ösüş taryhy.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, Mezozoý erasyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

11.

6.

Sistematika ylmynyň ýüze çykmagy.

1.

Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Sistematika degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

12.

7.

Karl Linneý organiki dünýäniň sistematikasy-nyň düýbüni tutujydyr.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Organiki dünýä degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

13.

8.

Emeli we tebigy sistemalar.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Emeli we tebigy sistemalara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

14.

9.

Janly organizmleriň sistematikasy.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, organizmleriň sistematikasyna degişli reňkli suratlar.

15.

10.

Ýaşaýşyň öýjüksiz görnüşleri-wiruslar we fag-lar.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Wiruslar we faglara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

16.

11.

Öýjükli organizmler, olaryň ýadrolylara we ýadrosyzlara bölünişi.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Ýadrolylara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

III-çärýek (10 sagat).

17.

12.

Ýer ýüzünde ýaşaýşyň ösüşi.

1.

Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Tema degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

3. Adamyň gelip çykyşy ( 8 sagat).

18.

1.

Adamyň gelip çykyşy baradaky Ç.Darwiniň garaýyşlary.

Görkezmeli: Adam ewolýusiýasynyň çyzgyla-ryny, suratlaryny (kompýuterde ýa-da interak-tiw tagtada), tablisalary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Interaktiw tagta, adamyň gelip çykyşyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

19.

2.

Adamyň gelip çykyşynyň subutnamalary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Adamyň gelip çykyşyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

20.

3.

Antropogeneziň hereketlendiriji güýji: sosial we biologik faktorlar.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Antropogeneze degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

21.

4.

Adamyň sosial ösüşinde jemgyýetçilik ýaşaýşy-nyň kanunlarynyň ähmiýeti.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, Tema degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

22.

5.

Adamyň ewolýusiýasy. Ilkinji adamlar.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Ilkinji adamlara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

23.

6.

Häzirki zaman adamlary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Häzirki zaman adamlara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

24.

7.

Adam tüýsleri.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, Adam tüýslerine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

25.

8.

Adamyň gelip çykyşy.

1.

Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Adamyň gelip çykyşyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

EKOLOGIÝANYŇ ESASLARY (8 sagat).

1. Ekologik ulgamlar (6 sagat).

26.

1.

Ekologiýa ylmy, onuň maksady we wezipeleri.

Görkezmeli: Ösümlikleriň we haýwanlaryň ösüşine dürli ekologik faktorlaryň täsirini dü-şündirýän kolleksiýalary, gerbarileri, wideo ýazgylary, tejribeleriň, uzak wagtlyk gözegçi-likleriň (janly burçda we okuw-tejribe meýdan-çasynda) netijelerini.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Interaktiw tagta, ekologiýa ylmyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

IV-çärýek (8 sagat).

27.

2.

Adamyň hojalyk işleriniň ekologik faktor hök-münde daşky gurşawa ýetirýän täsirleri.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Tema degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

28.

3.

Populýasiýa. Dürli görnüşleriň populýasiýalary-nyň özara gatnaşyklary.

Tejribe işleri 1: Ösümlikleriň görnüşlerini kes-gitlemek, ekologik häsiýetnamasyny düzmek we olary ekologik toparlara bölmek.

1.

Bilimleri barlamak we bahalandyrmak sapagy.

Interaktiw tagta, daşky gurşawa degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

29.

4.

Biogeosenoz ýa-da ekologik ulgam Biogeo-senozda populýasiýalaryň özara gatnaşyklary.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Biogeosenozlara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

30.

5.

Agrosenozlar (emeli biogeosenozlar), olaryň gurluşy we tebigy bosenozlardan tapawutlary.

Tejribe işleri 2: Emeli ekologik ulgamda janly organizmleriň özara baglanyşygyny öwrenmek (akwariumda), iýmit zynjyryny düzmek

1.

Bilimleri barlamak we bahalandyrmak sapagy.

Interaktiw tagta, agrosenozlara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

31.

6.

Ekologik ulgamlar.

Amaly iş: Iýmit zynjyry boýunça maddalaryň we energiýanyň geçirilişiniň shemasyny düz-mek.

1.

Bilimleri barlamak we bahalandyrmak sapagy.

Interaktiw tagta, Ekologik ulgamlara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

2. Biosfera we adam (2 sagat).

32.

1.

Biosferanyň düzümi we wezipeleri.

Görkezmeli: “Uglerodyň öwrülişigi”, “Azodyň öwrülişigi” diýen tablisalary, Türkmenistanyň fiziki kartasyny.

1.

Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Interaktiw tagta, biosferanyň düzümine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

33.

2.

Adamyň hojalyk işleri biosferada täze faktordyr (howa şertleriniň üýtgemegi, ozon gatlagyna zyýan ýetmegi, atmosferanyň hapalanmagy, suw sistemalarynyň hapalanmagy, topragyň gurpsyzlanmagy we beýlekiler).

1.

Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Atmosferanyň hapalanmagyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

34.

1.

Biosfera we adam.

1.

Gaýtalamak sapagy.

Tema degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.

JEMI:

34.