Старт осенних олимпиад для учителей, учеников и дошкольников! Специальные наградные, результаты сразу, комфортное участие.

СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Выбрать материалы

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Была в сети 19.06.2024 20:27

мисирова хулкарой абдирахимовна

физик

41 год

442

106 724

Подписчики

Подписки

Местоположение

кыргызстан, ош.

Специализация

Математика

Физика

Обо мне Блог Файлы Тесты Галерея Активность Награды

7-класс физикалык кубулуштар

Категория: Физика

12.06.2024 08:22

Сабактын Тема: Физикалык кубулуштар

Сабактын максаттары:

Окуучуларга физикалык кубулуштардын негизги түрлөрүн түшүндүрүү.
Табигый процесстерди жана алардын мыйзамченемдерин изилдөө.
Окуучулардын илимий ой жүгүртүүсүн жана анализдөө жөндөмүн өнүктүрүү.

Сабактын планы:

Киришүү (5 мүнөт)
- Окуучулар менен саламдашуу.
- Сабактын темасын жана максаттарын кыскача түшүндүрүү.
- Физикалык кубулуштардын күнүмдүк жашоодогу мааниси тууралуу кыскача талкуу.
Негизги түшүнүктөрдү киргизүү (10 мүнөт)
- Физикалык кубулуш деген эмне экенин түшүндүрүү.
- Физикалык кубулуштардын негизги түрлөрү:
  - Механикалык кубулуштар
  - Термалдык кубулуштар
  - Электрдик жана магниттик кубулуштар
  - Оптикалык кубулуштар
  - Акустикалык кубулуштар
  - Гидродинамикалык жана аэродинамикалык кубулуштар
Физикалык кубулуштардын мисалдары (15 мүнөт)
- Механикалык кубулуштар: Эркин түшүү, айланма кыймыл.
- Термалдык кубулуштар: Муздун ээришү, суунун кайноосу.
- Электрдик кубулуштар: Электр тогунун өтүүсү.
- Магниттик кубулуштар: Магниттердин өз ара аракеттенүүсү.
- Оптикалык кубулуштар: Жарыктын сындырылышы жана чагылдырылышы.
- Акустикалык кубулуштар: Үндүн таралышы.
- Гидродинамикалык кубулуштар: Суунун агымы, абанын агымы.
Топтук иш (20 мүнөт)
- Окуучуларды топторго бөлүп, ар бир топко ар кандай тапшырмалар берүү:
  - Ар бир топ белгилүү бир физикалык кубулуш боюнча презентация даярдайт жана түшүндүрөт.
  - Топтор кубулуштардын мисалдарын сүрөттөр, видеолор же демонстрациялар менен көрсөтүшөт.
Презентациялар жана талкуу (15 мүнөт)
- Ар бир топ өзүнүн темасы боюнча презентацияларды көрсөтөт.
- Окуучуларга суроолорду берип, талкуу жүргүзүү.
Жыйынтыктоо жана баалоо (5 мүнөт)
- Сабактын негизги пункттарын кайрадан карап чыгуу.
- Окуучулардын суроолоруна жооп берүү.
- Жыйынтыктоо жана баалоо.
Үй тапшырма (5 мүнөт)
- Окуучуларга физикалык кубулуштар боюнча изилдөө жүргүзүү жана отчет даярдоо.
  - Ар бир окуучу физикалык кубулуштарды күнүмдүк жашоодон табып, сүрөттөө.
  - Тапшырманы жазуу түрүндө же презентация түрүндө даярдоо.

Үй тапшырма:

Ар кандай физикалык кубулуштарды (механикалык, термалдык, электрдик ж.б.) күнүмдүк жашоодон табуу жана аларды сүрөттөө.
Тапшырманы жазуу түрүндө же презентация түрүндө даярдоо.

Керектүү материалдар:

Доска жана маркерлер
Калькуляторлор
Проектор (каалоо боюнча)
Окуучулар үчүн тапшырма барактары
Физикалык кубулуштарды көрсөтүүчү видеолор же сүрөттөр

Сабактын жүрүшү:

Сабактын планы боюнча ар бир этапта окуучулар физикалык кубулуштардын негизги түрлөрүн терең түшүнүшөт жана ар кандай мисалдар менен бекемдеп, практикалык тапшырмаларды аткарышат.

Физикалык кубулуштар

1. Физикалык кубулуш деген эмне?

Физикалык кубулуштар – бул заттын же энергиянын абалынын өзгөрүшүнө байланыштуу процесстер. Алар табиятта көп кездешет жана ар кандай түрлөргө бөлүнөт.

2. Негизги түрлөрү:

Механикалык кубулуштар:
- Эркин түшүү: Гравитациялык күчтүн таасири менен денелердин түшүүсү.
- Айланма кыймыл: Денелердин тегерек траекторияда кыймылы (мисалы, Жердин өз огунда айланышы).
Термалдык кубулуштар:
- Муздун ээришү: Температуранын жогорулашы менен муздун суюк абалга өтүүсү.
- Суунун кайноосу: Температуранын жогору

Топтук иш аркылуу алардын жамаатта иштөө жана көйгөйлөрдү чечүү көндүмдөрү өнүгөт. Үй тапшырма менен теманы практикалык колдонуу аркылуу бекемдөө мүмкүнчүлүгү түзүлөт.

Просмотр содержимого документа
«7-класс физикалык кубулуштар»

Физикалык кубулуштар

Физикалык кубулуштар - бул заттын же энергиянын абалынын өзгөрүшүнө байланыштуу табигый процесстер. Алар күнүмдүк жашообузда көп кездешет жана ар кандай түрлөргө бөлүнөт. Бул сабакта биз физикалык кубулуштардын негизги түрлөрүн жана алардын мисалдарын карап чыгабыз.

by Хулкарой Мисирова

Физикалык кубулуштардын негизги түрлөрү

Механикалык кубулуштар

Термалдык кубулуштар

Электрдик жана магниттик кубулуштар

Механикалык кубулуштар денелердин кыймылы жана күчтөрдүн таасири менен байланышкан. Мисалы, эркин түшүү жана айланма кыймыл.

Термалдык кубулуштар температуранын өзгөрүшү менен байланышкан. Мисалы, муздун ээришү жана суунун кайноосу.

Электрдик жана магниттик кубулуштар электр заряддарынын жана магниттердин өз ара аракеттенүүсү менен байланышкан. Мисалы, электр тогунун өтүүсү жана магниттердин өз ара тартылышы.

Механикалык кубулуштар

Эркин түшүү

Эркин түшүү - бул гравитациялык күчтүн таасири менен денелердин вертикалдуу түшүүсү. Бул кубулуш күнүмдүк жашоодо көп кездешет, мисалы, алма же таш жерге түшкөндө.

Толкундук кыймыл

Толкундук кыймыл - бул энергиянын таралышы. Мисалы, суу толкундары жана добуштун таралышы.

Айланма кыймыл

Айланма кыймыл - бул денелердин тегерек траекторияда кыймылы. Мисалы, Жердин өз огунда айланышы жана планеталардын Күндүн айланасында айланышы.

Термалдык кубулуштар

Муздун ээришү

Суунун кайноосу

Жылуулуктун өткөрүлүшү

Муздун ээришү - бул температуранын жогорулашы менен муздун суюк абалга өтүүсү. Бул кубулуш күнүмдүк жашоодо көп кездешет, мисалы, жайында муз эрип, суу пайда болгондо.

Суунун кайноосу - бул температуранын жогору болушу менен суунун буу абалына өтүүсү. Бул кубулуш ашканада ысык суу кайнаганда же чайнек кайнаганда байкалат.

Жылуулуктун өткөрүлүшү - бул жылуулуктун бир заттан экинчи затка өтүшү. Мисалы, металл кашыктын жылуулукту тез өткөрүшү жана изоляциялык материалдардын жылуулукту начар өткөрүшү.

Электрдик жана магниттик кубулуштар

Электр тогунун өтүүсү

Магниттердин өз ара аракеттенүүсү

Электромагниттик толкундар

Электр тогунун өтүүсү - бул электр заряддарынын бир жактан экинчи жакка өтүшү. Бул кубулуш күнүмдүк жашоодо көп колдонулат, мисалы, электр шамдарды жана техниканы иштетүүдө.

Магниттердин өз ара аракеттенүүсү - бул магниттик өрөөндүн таасири менен магниттердин тартылышы же түртүлүшү. Бул кубулуш компастарда жана электр моторлорунда колдонулат.

Электромагниттик толкундар - бул электр жана магниттик өрөөндөрдүн өз ара аракеттенүүсүнөн пайда болгон толкундар. Алар радио, телевидение жана мобилдик байланышта колдонулат.

Оптикалык кубулуштар

Жарыктын сындырылышы

Жарыктын чагылдырылышы

Жарыктын интерференциясы

Жарыктын сындырылышы - бул жарыктын бир заттан экинчи затка өткөндө бурулушу. Бул кубулуш радугада жана призмаларда байкалат.

Жарыктын чагылдырылышы - бул жарыктын бир беттен кайра чагылышы. Бул кубулуш күзгүлөрдө жана суунун бетинде байкалат.

Жарыктын интерференциясы - бул эки же андан көп жарык толкундарынын өз ара аракеттенүүсү. Бул кубулуш жарыктын сынышында жана дифракциясында байкалат.

Акустикалык кубулуштар

Добуштун таралышы

Добуштун таралышы - бул добуштун бир жактан экинчи жакка өтүшү. Бул кубулуш күнүмдүк жашоодо көп кездешет, мисалы, сүйлөгөндө же музыка угулганда.

Добуштун чагылышы

Добуштун чагылышы - бул добуштун бир беттен кайра чагылышы. Бул кубулуш үңкүрлөрдө жана имараттардын ичинде байкалат.

Добуштун интерференциясы

Добуштун интерференциясы - бул эки же андан көп добуш толкундарынын өз ара аракеттенүүсү. Бул кубулуш музыкалык аспаптарда жана акустикалык системаларда байкалат.

Гидродинамикалык жана аэродинамикалык кубулуштар

Суунун агымы

Суунун агымы - бул суунун бир жактан экинчи жакка кыймылы. Бул кубулуш дарыяларда, каналдарда жана суу агындыларында байкалат.

Абанын агымы

Абанын агымы - бул абанын бир жактан экинчи жакка кыймылы. Бул кубулуш шамалдарда жана учактардын учушунда байкалат.

Аэродинамикалык күчтөр

Аэродинамикалык күчтөр - бул абанын агымы менен денелердин өз ара аракеттенүүсүнөн пайда болгон күчтөр. Бул кубулуш учактардын учушунда жана спорттук автомобилдерде колдонулат.

Физикалык кубулуштар жана күнүмдүк жашоо

Илимий изилдөөлөрдө

Күнүмдүк колдонулушу

Физикалык кубулуштар күнүмдүк жашоодо көп колдонулат. Мисалы, эркин түшүү - алманын жерге түшүшү, термалдык кубулуштар - суунун кайноосу, электрдик кубулуштар - электр шамдарды жандыруу.

Физикалык кубулуштар илимий изилдөөлөрдө да чоң мааниге ээ. Алар табигый процесстерди түшүнүүгө жана жаңы технологияларды иштеп чыгууга жардам берет.

Технологияларда колдонулушу

Физикалык кубулуштар ар кандай технологияларда колдонулат. Мисалы, магниттик кубулуштар компастарда, электромагниттик толкундар мобилдик байланышта, аэродинамикалык күчтөр учактарда колдонулат.

Физикалык кубулуштарды изилдөө

Байкоо жүргүзүү

Физикалык кубулуштарды изилдөө процессинин биринчи этабы - кубулуштарды байкоо жана түшүндүрүү. Окуучулар күнүмдүк жашоодогу физикалык кубулуштарды байкап, аларды сүрөттөй алышат.

Гипотеза түзүү

Кийинки этап - байкоолорго таянып, физикалык кубулуштардын себептерин түшүндүрүүчү гипотезаларды түзүү. Бул окуучулардын илимий ой жүгүртүүсүн өнүктүрөт.

Тажрыйба жүргүзүү

Акыркы этап - гипотезаларды текшерүү үчүн тажрыйбалар жүргүзүү. Бул окуучулардын практикалык көндүмдөрүн өнүктүрөт жана алардын физикалык кубулуштарды терең түшүнүүсүнө жардам берет.