Алгебра сабагына күндөлүк план

Этап

Убак.

Мугалимдин иш-аракети

Окуучунун иш-аракети

Уюштуруу

2мин

Саламдашуу. Жагымдуу маанай түзүү. Окуучуларды топторго бөлүү. Мээге чабуул методун пайдаланып, окуучуларды сабакка даярдап алуу.

Сүйлөмдөрдү толуктагыла.

« Жолду баскан арбытат (жеңет), ал эми математиканы ой жүгүртө алган адам.»

Суроо: Прогрессия деген сөздү кандай түшүнөсүңөр?

Мугалим: прогрессия деген сөз латын тилинен которгондо алдыга жылуу дегенди тγшγндγрөт.

1-тапшырма Доскада сан удаалаштыктары жазылган:

1. 2, 4, 6, 8, …;

2. 1, 2, 4, 8, 16,….;

3. 2, 2², 2³, 2⁴,…;

4. 2, 2, 2, 2, …;

5. 

6)

_{7) 3,5,8,16.......;}

Аларды группаларга бөлгүлө. Жоопторду таблица көрүнүшүндө көрсөткүлө:

Жоопторду анализдөө аркылуу балдар арифметикалык жана геометриялык прогрессиялардын аныктамаларын кайталашат.

Саламдашышат. Мугалимдин көрсөтмөсү менен топторго бөлүнүшөт.

Мугалим берген тапшырмаларды аткарышат жана берилген суроолорго жооп беришет.

Сүйлөмдөрдү толуктоого жооп

« Жолду баскан арбытат (жеңет), ал эми математиканы ой жүгүртө алган адам жеңет.»

Прогрессия деген сөз латын тилинен алынган кыгызча которгондо алдыга жылуу дегенди билдирет.

1-тапшырмага жооп.

Үйгө тапшырма

Үйгө геометриялык прогрессия боюнча 1ден маселе түзүп, келүү деген тапшырма берилген.

Кокустук шакекчесинин (случайное колесо) жардамында үй тапшырмасы суралат.

Үйгө маселе түзүп келүү.

1-окуучу Таты: Бир эчки жыл сайын 2ден улак тууса, ал эми улактар да чоңоюп тууй баштаса, 4 жылда канча улак болот?

Чыгаруу: Башында 5 эчки болсун

В₁=5; q=3;(2 улагы эчки өзү менен 3) n=4 жыл

в_n= в₁*q^n-1 ушул формуланы колдонобуз жана формуланын ордуна сан маанилерин коюп, чыгарабыз.

Анда в₅= в₁*q^n-1=5*3^5-1=5*3⁴=5*81=405

В₁=5, 15, 45, 135, 405

Жообу: 4 жылда 405 эчки болот

2-окуучу Нурдөөлөт: Бир адам жаңылыкты (sms) 3 досуна жөнөтөт, ал эми ар бир досудагы 3 досуна жөнөтүшөт. Ушундай жол менен 4 этаптан кийин канча адам ошол жаңылыкты угат?

В₁=1; q=3 этаптардын саны n=4

в_n= в₁*q^n-1 ордуна койсок анда

в₄= в₁*q^n-1=1*3³=27

Жообу: 27 адам жаңылык менен таанышат.

3-окуучу Жаңылай: Досумдун боюнун узундугу 45см. Ал жылда мурунку жылга караганда 2 эсе өсүп турган болсо, 3 жылда боюнун узундугу канча болот?

В₁=45; q=2 этаптардын саны n=3

в_n= в₁*q^n-1 формуласына алыа келип, койсок анда

в₃= в₁*q^n-1=45*2²=45*4=180см

Жообу:Досумун боюу 3 жылда 180 см болот.

4-окуучу Бектемир: Папан суу сактагычында 6000л суу бар. Күн сайын суу сактагычтан 20% сууну Өзбекстанга берип турган болсо, 5 күндөн кийин канча суу калат?

В₁=6000л; q=0,8 этаптардын саны n=4

в_n= в₁*q^n-1 ордуна койсок анда

в₅= в₁*q^n-1=6000л*0,8⁴=6000*0,4096=2457,6л

Жообу: 5 күндөн кийин суу сактагычка 2457,6 л суу калат.

Жаңы тема

1-теорема: Геометриялык прогрессиянын биринчи мүчөсүнөн башка ар бир мүчөсүнүн квадраты аны менен коңшулаш эки мүчөсүнүн көбөйтүндүсүнө барабар б.а.

мында (1)

Геометриялык прогрессиянын касиетинин тууралыгын далилдейбиз. Геометриялык прогрессиянын аныктамасы боюнча

в_n= в_n-₁*q ; в_n= в_n+₁*q

Экөөнү бири-бирине бөлсөк,

в_n\в_n-1= в_n-1\ в_n

в²_n= в_n+_1* в_n-₁ Демек туура экен

Числону теманы жана жаңы темага тиешелүү маалыматтарды дептерлерине жазышат.

Геометриялык прогрессиянын биринчи мүчөсүнөн башка ар бир мүчөсүнүн квадраты аны менен коңшулаш эки мүчөсүнүн көбөйтүндүсүнө барабар б.а.

мында (1)

Геометриялык прогрессиянын касиетинин тууралыгын далилдейбиз. Геометриялык прогрессиянын аныктамасы боюнча

в_n= в_n-₁*q ; в_n= в_n+₁*q

Экөөнү бири-бирине бөлсөк, в_n\в_n-1= в_n-1\ в_n

в²_n= в_n+_1* в_n-₁

Бышыктоо

Теманы бышыктоо үчүн маселе чыгаралы.

1-тапшырма

2-тапшырма

№71

б)

болсо, анда мүчөлөрү оң мааниге ээ болгон геометриялык прогрессиянын жетинчи мүчөсүн жана бөлүмүн тапкыла.

Жаңы теманы бышыктоо үчүн көнүгүү иштөө

1-тапшырманы чыгаруу

в₁=10, в₂=20, в₃=40

в²₂= в₁*, в3=20²=10*40=400=400

2-тапшырманы чыгаруу

в₁=100, в₂=Х, в₃=25

Х²=100*25=2500

Х²=2500

Х=

Х=50

Китептеги көнүгүүнү иштешет

№70 Б окуучулар иштейт

№71Б Окуучулар чыгарышат

Чыгаруу:

а)

Жообу:

№73

а)

,

б)

,

в) -7, х, -28

№70 А) Башка жолдор менен чыгаруу

Геометриялык орточосу (оң сандар үчүн)

2-жолу: а,в,с үч оң сан качан в саны а жана с сандарынын геометриялык орточосу б.а в= болгондо гана геометриялык прогрессиянын удаалаш мүчөлөрү болот. в₁; в₂; в₃; геометриялык прогрессиянын удаалаш мүчөлөрү болгондуктан, в₁=1/3 в₃=27 в₂=?

В₂= =3

3-жолу:{ ={ = { ={ = {

Чыгаруу:

б)

Жообу:

№73 көнүгүүдөн

г) -6, х, -54

,

жообу:

д) 2, х, 16

,

жообу:

е) -1, х, -1

жообу:

Маселе чыгаруунун ар түрдүү жолдорун үйрөнүшөт

Геометриялык орточосу (оң сандар үчүн)

2-жолу: а,в,с үч оң сан качан в саны а жана с сандарынын геометриялык орточосу б.а в= болгондо гана геометриялык прогрессиянын удаалаш мүчөлөрү болот. в₁; в₂; в₃; геометриялык прогрессиянын удаалаш мүчөлөрү болгондуктан, в₁=1/3 в₃=27 в₂=?

В₂= =3

3-жолу:{ ={ = { ={ = {

Жыйын

Окуучулардын берген жоопторун анализдөө. Сабакты жыйынтыктоо. Балдардын билимин жана сабакка катышканына жараша баалоо.

Окуучулар топторду баалашат.

Тап.

Үй тапшырмасын берүү №72; №74 көнүгүүлөрдү иштеп келүү.

Арифметикалык жана геометриялык прогрессияга карата кроссворд жана стем маселелерди түзүп келүү.

Үлгү:

Үй берилген тапшырманы белгилешет. №72; №74