Алгыс (6 кылаас)

Алгыс

Та ң ан о ң ордо: С.И.Алексеев аатынан Дьиикимдэ с ү р ү н оскуолатын саха тылын уонна литэрэтиирэтин

учуутала Сабычикова Л.А

Алгыс  - дьоҥҥо үтүөнү баҕаран, олох араас түбэлтэлэригэр, көстүүлэригэр үтүө түмүгү көрдөһөн айыыларга, иччилэргэ сүгүгүйэн, махтанан анал тыл этии. Былыргы итэҕэл быһыытынан, киһиэхэ хараҥа күүстэри үтэйэр, ыарыыны эмтиир-домнуур кыахтаах аптаах тыл.

Алгыс арааhа элбэх. Бу ойууга ханнык түгэннэрэ кѳстѳллѳрүй?

Алгыс арааhа

• Ыhыах алгыьа - саамай улахан алгыспыт ыhыахха оңоhуллар, оппут -маспыт силигилии үүннүн диэн. Оччо ҕ уна сүөhүлэрбит кыстыгы этэңңэ кыстыахтара, үүт-ас дэлэй буолуо этэ диэн санааттан .Ону тэңэ дьон -сэргэ ыhыахха сылдьан эмиэ алгыс ылаллар.
• Уруу алгыhа -саха норуотугар биир саамай улахан алгыhа буолар, ыал буолбут эдэр дьону ал ҕ аан,этэңңэ олоруң о ҕ ото- уруута тэниттиң диэн саамай тыл кэрэтин аныыллар.
• Окко киирии- алгыс-сири дойдуну аhатан этэңңэ үчүгэйдик оттуурбут туhугар диэн алгыhы оңороллор.
• Айан алгыhа- ыраах айанна туруммут киhиэхэ, айан алгыhын аал уоту аhатан туран ал ҕ ыыллар этэңңэ айаннаа а ҕ ыс аартык хотун арыллан биэрдин диэн ал ҕ аан атаараллар.
• Байанай алгыhа- эмиэ сүрдээх улахан алгыс буолар, былыр өбугэлэрбит булдунан аhаан -таңнан олорбуттара, ол иhин булчут тыа ҕ а тиийдэ ҕ инэ аал уот нөңүө Байанайы кытта кэпсэтэр. Туох киhи кэлэн бэйэтин билиhиннэрэн булка-аска тоҕо наадыйарын кэпсээн ылыннаран көрдөhөр.

Алгыс сиэрэ-туома (ый бастакы быакатыгар алгыhы оңороллор оччо5о кини кыа5а улаатар. Алгысчыт бастаан Айыл5аттан кѳң ү ллэтэр(улахан түмсүүгэ,ыhыахха биир хонук иннинэ)

Алгыс тэрилэ

• эбир хамыйах( ү с харахтаах, угар үс сиэллээх)
• кымыстаах далбар чабычах,
• кытыйалаах саламаат
• бэлэмнииллэр.

Алгыс тыла-ѳhѳ

• Алгыс тыла ѳhѳ сымна ҕ ас буолар.
• Алгыс харыстыыр, хос санаата суох буолар.
• Алгыhы сатаан этэргэ киhи ү ѳрэнэр.
• Алгыhы ыллаан да, этэн да толороллор.

• Дьэ-буо диэн тыл айыыларга аартыгы аhыы буолар.
• С ү р ү кѳтѳ5ѳр К ү ѳгэл нусхал,

• К ү л ү м-мичил -айыыларга хайыhыннарарга,

• Уруй-тускул айыылартан к үүhү ыларга эбэтэр Уруй-айхал,

• Дом бигэргэтэргэ диэн тылы тутталлар.уо.д.а.)

Алгыс хамсаныыта

• Саха айыылартан алгыс кѳрдѳѳтѳ ҕ үнэ илиитин ѳрѳ кѳтѳ ҕ ѳр, ытыстарын сирэйин туhунан тутар.
• Күнү кѳрсүүгэ бэйэ диэки илиини сапсына ҕ ын.
• Алгыс хамсаныытын онорорго дом диэн тылы тутталлар