Саба?ты? та?ырыбы: Алюминий ж?не оны? ?осылыстары
Саба?ты? ма?саты:Екідайлы элементтер жайлы білімді сатылай кешенді талдай отырып дамыту. Алюминиийді мысал?а ала отырып жай зат ретіндегі ?асиеттерін,?осылыстары оларды? ?олданылуы туралы м?лімет алу.
Саба?ты? міндеті: 1.Екідайлы элементтер таби?атын о?ып-?йрену
2. Алюминиий оны? ?осылыстарымен танысу
3.Тірек-сызбаны есеп шы?аруда ?олдана білу
Саба?ты? ?дісі: жа?а саба?
Саба?ты? ?дісі: Сатылай кешенді талдау технологиясы
К?рнекілігі: Периодты? кесте, ?ымбат, ба?алы тастар (жина?), тау жыныстары(жина?),
Al сымды ?ыздыру(44 сурет). Алюминий (жина?), Al ?олдану (45 сурет)
Саба?ты? ж?ру барысы:
Болмаса да айтарлы?тай салма?ым
К?п металдан арда?тымын алдамын
?ша? болып аспан?а ?шып, ?алы?тап,
Жерді? ж?зін,к?к аспанды шарладым.
Дюралюмин дейтін мені? ?оспамды,
?спеттейді химияны? достары
Т?рмыста ?стел,ыдыс-ая? кереует,
Ба?андарды? б?йдаларын ?остым мен
?а?аз да мен к?мпит,шайды с?ндеген
Ток?а бал?ып келіп т?р?ан ?н де мен
• ?ле? жолдарына талдау жасап, мысалдар келтіру ар?ылы шешуін табу.
Периодты? ж?йедегі орны
1.Химиялы? та?басы- Al
2.Реттік н?мірі- 13
3.Ar(Al)- 27
4.Период н?мірі- ІІІ (кіші)
5.Топ н?мірі-ІІІ (негізгі)
Атом ??рылысы:
1.Ядро заряды- +13
2.Электрон саны- 13
3.Протон саны- 13
4.Нейтрон саны -14
5.Энергетикалы? де?гей саны -3
6.Валенттілік электрондары- 3
7. Электронды? конфигурациясы 1s2 /2s22P6/3s2 3p1
Таби?атта кездесуі:
1.?згемен салыстар?анда алатын орны- І
2.?зге элементтермен салыстар?анда алатын орны-ІІІ (O2,Si)
3.Алюмосиликаттар (Al, O2, Si, Сілті Me,Сілті.жер Me)
4.Каолинит (H2O3• 2SiO2• 2H2O) саз балшы?
5.Корунд (Al2O3) ?те ?атты, рубин(?ызыл), аметист(к?лгін),сапфир (к?к) 43 сурет
6. Боксит (Al2O3 • nH2O)
7.?аза?станда кездесетін кен орындары: ?останай,А?т?бе облыстарында
Физикалы?
m- к?містей а?, Me, p=2.7 г/см3
Электр жылу ?ткізгіш(Ag,Cu); T ?айнау=6500С
Кристал торы-к?лемді орталы? куб.
?асиеті
Химиялы?
1.Белсенді Me (Mek акт. ?атары) біра? алюминий ыдыс +O2; H2
2.4Al0 +3 =
Al- тоты?сыздандыр?ыш
Al2O3 –?абы?ша ?алы?ды?ы: 0,00001мм
Al2O3 –к??гірт m, жемірілуге т?ра?ты
.2Al+Fe2O3=Al2O3 +2Fe+3241кДж
?осылыстары:
1. Al2O3 ф.?. Т-а?, Тб.= 20500С
Кристал торы-атомды? байланыс-ковалентті
(зат берік,?атты)
Al2O3- суда ерімейді, онымен ?рекеттеспейді
Х.?. Al2O3+6HCl 2AlCl3+3H2O
Al2O3 +6NaOH 2Na3AlO3+3H2O
?олданылуы: Электролиз ар?ылы ме Al алу.
Жасанды кристалдар,лазер жасау ?шін
Рубин,сапфир
2. Al(OH)2 T-а?, суда ерімейді
Алу: AlCl3+3NaOH=Al(OH)3↓ +3NaCl
А? ірімшік т?різді сапал. Реакция
Х.?. 1.Al(OH)3↓+3HNO3=Al(NO3)3 +3H2O
2. Al(OH)3 ↓+NaOH= NaAlO2 +2H2O
3. 2Al(OH)3 Al2O3+3H2O
4.Al т?здары ?лсіз негіз т?здары ретінде сатылап диссоциаланады. (?ыш?ыл орта к?рсетеді)
Алынуы:
2007 ж. Павлодар электролиз зауыты
?олданылуы:
Есептеу № 9
Мазм?ны:
Белгілі: 15,2г → 9г
Белгісіз: х %
Шешуі:
Жауабы: х=15,2%
Тексеру: 59,2г-100%
9г- х%