Атайымдың ос һәнәге

Ноғман Мусин “Атайымдың ос һәнәге.” Һүҙьяһалыш.

Дәрестең маҡсаты:

• Н.Мусиндың тормош юлы һәм ижад юлы менән танышыу.
• Башҡорт телендәге һүҙьяһалыштың төрлө формаларын өйрәнеү.
• Эҙләнеү күнекмәләрен үҫтереү.
• Туған тәбиғәткә һаҡсыл ҡараш тәрбиәләү.

Артикуляцион күнегеүҙәр.

• Һе-һе-һе-һе
• Һа-һа-һа-һа
• Һү-һү-һү-һү
• Һә-һә-һә-һә

Фонетик-орфоэпик күнегеүҙәр

Ҡайырылып әсәй бесән саба,

Шулай саба ине элек тә.

Мин ташыған булам ҡосаҡлап та,

Һәнәк остарына элеп тә.

Ноғман Сөләймән улы Мусин (1931)

Ноғман Сөләймән улы Мусин 1931 йылдың 17 июлендә Ишембай районының Ҡолғона ауылында тыуған. Маҡар урта мәктәбен, Стәрлетамаҡ уҡытыусылар институтын, БДУ-ның филология факультетын тамамлаған. Армияла хеҙмәт иткән, тыуған ауылында дүрт йыл мәктәптә уҡытҡан. Оҙаҡ йылдар “Ағиҙел” журналы, “Башҡортостан” газетаһы редакцияларында, Башҡортостан китап нәшриәтендә,Яҙыусылар союзы идараһында эшләгән.

2001 йылда уға Башҡортостандың халыҡ яҙыусыһы тигән юғары исем бирелде.

Һүҙлек эше:

• Һәнәк – вилы
• Ос һәнәге – вилы тройчатки
• Ҡомартҡы - реликвия,памятник.
• Һелкәүес - широкое, продолговатое - корыто для просеивания зерна
• Кәбән- стог
• Күбә - куча сена
• Эҫкерт - скирда

Һәнәк – вилы

Ос һәнәге – вилы тройчатки

Ҡомартҡы - реликвия, памятник.

Кәбән - стог

Күбә - куча сена

Эҫкерт - скирда

Ял минуты

Күрһәт әле, үҫкәнем, нисек бесән сабалар?

Бына шулай, бына шулай, шулай бесән сабалар.

Күрһәт әле, үҫкәнем, нисек бесән йыялар?

Бына шулай, бына шулай, шулай бесән йыялар.

Күрһәт әле, үҫкәнем, нисек кәбән ҡоялар?

Бына шулай, бына шулай, шулай кәбән ҡоялар.

Һүҙьяһалыш

Тамыр

Ҡушма

Яһалма

Парлы

Тамыр

• Бесән
• Атай
• Әсәй
• Ҡорал
• Һәнәк
• Килен

Ҡушма

• Ашъяулыҡ
• Көнбайыш
• Йәноҙаҡ
• Кинйәбай

Яһалма

• Бесәнсе
• Күбәсе
• Шатлыҡ
• Ашанты

Парлы

• Үлә-бата
• Хәбәр-хәтер
• Ут-һыу

Карточкалар менән эш

• … , тор,улым,тор.
• Һаумы, … килен.
• Әсәйем … йәйеп ашарға ултыртып йөрөй.
• … йүгереп ҡайттым.

• Бесән…
• Кәбән…
• Дуҫ…
• Шат…
• Уҡыу…
• Йыр…

Рәхимле бул күркәм сәхрәгә,

Хуш еҫтәрен бөрккән сәскәгә,

Рәхимле бул шишмә-ағасҡа,

Һыуын һәм емешен алғас та.

(Ҡайсын Кулиев)

Эшләһәң, эш ҡарышмай .

Өй эше.

Тәбиғәтте һаҡлау тураһында һүрәт төшөрөргә.

Һау булығыҙ.