Багша тухай үгэ

Эссе

Багша хадаа эгээл хγндэтэй, аша туhатай мэргэжэл болоно.

Багшын ажал шэлэhэн мэргэжэлээрээ 35 жэлэй туршада хγдэлɵɵд байхадаа, ямар γрэ дγн туйлагдааб гэжэ ɵɵртɵɵ асуудал табижа, харюусаха зорилготойб. Нэн тγрγγн багша гэhэн нэрэеэ дээрэ γргэжэ, ажалайнгаа дγй дγршэл баясуулан, шадабарияа улам мγлижэ хγдэлхэ ёhотойб. Ажалайнгаа дγнгγγдээр, хэрэгγγдээр омогорхожо, γхибγγдтэ «манай багша», минии дуратай багша гγγлэжэ ябаха тон хγндэтэй гэжэ сэгнэнэб.

Багшын ажалай эхиндэ Эгэтын-Адагай дунда hургуулида γндэр нэрэ зэргэтэй, бурханhаа заяатай, суута багша Цырен-Ханда Жамсуевна Жамьяноватай суг хамта хγдэлхэ аза талаантай байгааб. Багшын баян дγршэлтэй танилсажа, элдэб олон онол аргануудые хэрэглэжэ, ɵɵрынгɵɵ мэдэсэ, шадабари γргэдхэхэ золтой байhандаа бэлигтэй багшадаа баяр хγргэн ябадагби.

35 жэлэй туршада тγрэлхи хэлэ бэшэгээ олон γеын γхибγγдтэ заажа байхадаа, hурагшадаа тγрэл нютаг дайдадаа энэрхы дуратайгаар хγмγγжγγлхэ хэрэгтэ тон ехэ анхарлаа хандуулан, урданай ёhо заншалнуудые hэргээн тайлбарилжа, ухаата зонойнгоо урда сагай γльгэр, туужа, домогуудые суглуулжа, бэшэжэ абадаг заншалнуудые мартуулангγй, саашань хγгжɵɵн ябадаг байнаб.

Тγргɵɵр хγгжэжэ байhан манай γе сагай ажабайдалда тааруулан, эрилтэ ехэтэй γхибγγдые hурган хγмγγжγγлхэ ажаябуулгада, hайн γрэ дγнтэй хγдэлхын тγлɵɵ ажалдаа шэнэ онол аргануудые зγбɵɵр хэрэглэхэ шухала. Гол тγлэб hурагшад хэшээлнγγдтэ тусхай эрдэм мэдэсэеэ γргэдхэнэ, ухаан бодолоо хγгжɵɵнэ.

Һургашадай hонирхол татаха гэhэн технологи ɵɵрынгɵɵ ажалда нэбтэрγγлэн, элдэб зашалта бэшэ хэшээлнγγдые γнгэргэдэг байнаб. Заншалта бэшэ хэшээлнγγд олон янза, жэшээлбэл, хэшээл-наадан, хэшээл-мγрысɵɵн, хэшээл-КВН, компьютерна хэшээл, хэшээл-аукцион гэхэ мэтэ. Yхибγγд иимэ хэшээлнγγдтэ ехэ дуратай, γнэн зγрхэнhɵɵ оролдожо, бэеэ даажа, эрдэм мэдэсэеэ элирγγлжэ hурадаг.

Мγнɵɵ γень компьютерна онол арганууд дэлгэрэнхэй. Багша энэ аргануудые шадамараар хэрэглэжэ, хэшээл hуралсалайнгаа ашаг γрые hураггγй дээшэлγγлхэ болоно. «Буряад арад», «Ёhо заншал», «Тγрэлхи хэлэеэ γзэе» материалнуудые хэшээлнγγдтээ хэрэглэжэ, hурагшадай ойлгосо улам бата бэхи болгоноб.

Электрон номой хуби, hалбаринуудые нээгээд, тус hэдэбээр зохихо даабари, грамматикын дγрим, шγлэг, оньhон γгэ, баримта дурадхан хэшээлнγγдээ hонирхолтой, ойлгосотой болгохо аргатайб. Yхибγγд компьютерай хажууда дуудагдаад, ɵɵрɵɵ зохихо материал, даабаринуудые шэлэжэ дγγргэхэ, гадна дγγргэлтынгээ зγб бурууе ɵɵрɵɵ дары шалгаха байна.

Һургашадай мэдэсэеэ бγхɵɵр хадуун абалгада, багша бγхэн ɵɵрынгɵɵ «сог зали» бадараажа шадаха ёhотой. Хэшээлнүүдтээ зохисотой психологическа hайн байдал тогтоожо, hурагшадай нюдэдэй «галханиие» ошотуулжа шадаа hаа, шабинарта темэеэ ойлгуулжа, мэдэсыень гγнзэгырγγлжэ, элдэб аргануудые хэрэглэжэ γнгэргɵɵ hаа - γнэхɵɵрɵɵ дγй дүршэлтэй, абьяастай багшын нэгэн болохоб гэжэ ойлгоноб. Мγнɵɵ γеын шэнэ эрилтэнγγдтэ харюусамаар ажалаа, хэшээлнγγдээ зохёожо, ɵɵрынгɵɵ шэлэhэн мэргэжэлдэ γнэн сэхэ байхаб.

Цымжидма Бадмажаповна Доржиева