Бактериялар боюнча иштелме

Биз бактериялар жана микробдор менен курчалып жашайбыз, алардын арасынан зыяндуулары да пайдалуулары да бар. Келгиле, анда эмесе мына ушул кызыктуу бактериялар менен таанышып алалы. Бактериялардын он жактары: Түймөкчө бактериялар абадагы азоттуу сиңирип алат да, азотуу заттар менен топуракты байытат. Өлгөн организмдердин органикалык заттары тирүү организмдердин бөлүп чыгарган заттары менен азыктанган бактериялар сапрофиттер же чиритүүчү бактериялар. Алар биздин планетанын санитарлары болуп саналат. Бактериялар тамак-аш өнөр-жайында колдонулат. М; сүт кычкыл бактериялары сүттөгү кант менен азыктанып, сүт кычкылын пайда кылат. Анын таасири менен сүт айранга, суюк каймак коюу каймакка айланат.Көптөгөн ферментер, дары-дармектерди өндүрүү, тоют белокторун өндүрүү технологиясы бактериялардын тиричилигине байланышкан.

XX кылымдарда кайсы бир өлкөлөрдө жаңы төрөлгөн ымыркай балдардын сокур ичегилерин (аппендицит) пайдасы жок деген мааниде алып салышчу. Бирок, XXI кылымдын башында аппендекс чыныда эле рудимент орган эместиги, өзүнө көптөгөн микроорганизмдерди камтып турарын жана адамдын иммундук системасына абдан маанилүү экендиги окумуштуулар аныктаган. Адам кандайдыр бир оорудан азап чегип жатканда, ичегидеги табигый чөйрө (флорасын) өлүп турат. Мына ошол убакта организмге ушул сокур ичегидеги микроорганизмдер жардамга келет.

1. Бактерия клеткасында кайсы органоиддер бар?

• Ядро б) митохондрия в) рибосома г) пластида

2. Бактериялар кайсы касиетине байланыштуу экстремалдуу шарттарда жашай алышат?

• татаал түзүлүшү б) өзгөчө формадагы органикалык заттар бар
• абада учууга жөндөмдүү в) жогорку тукумдуулук, эң тез көбөйүү

3. Бактериялар башка организмдей эле эволюциялык көз караш менен караганда кандай организмдер?

• жогорку түзүлүштөгү б) жаңы топту бере турган организмдер в) жөнөкөй г) өзгөрүүгө жөндөмсүз

4. Кайсы бактериялар санитардык ролду аткарышат?

• Мителик б) сапротрофтук в) автотрофтук г) хемотрофтук

5. Кайсы бактериялар органикалык эмес заттардын байланышынын химиялык энергиясын пайдаланышат?

• Мителик б)сапрофиттер в) автотрофтор г) хемотрофтор

6. Азот бактериялар кандай өзгөчө кызматты аткарышат?

• ооруларды козгойт б) атмосфералык азотту сиңирип алат в)сүт ачытышат г) белокторду чиритет

7. Операциялык бөлмөнү не стерилдөөнүн кайсы ыкмасы бактерияларга бир топ натыйжалуу таасир этет?

• полдорду жууп чыгуу б) желдетүү в) ультра кызгылт-көк нур менен нурдантуу
• абанын температурасын 30 С чейин ысытуу

8. Жугуштуу ооруларды козгогучтарын жок кылуу жана алдын алуу үчүн ...иштерин жүргүзүшөт

• Тазалоо б) дезинфекция в) дезинсекция г) дератизация

9. Колмонун негизги продуцентин атагыла.

• Жээгинде оскон бийик осумдуктор
• Колмонун тубундогу балчыкта кездешкен бир клеткалуу балырлар
• Майда балырлар жана суунун тубунон тамыр алган ирис осумдуктор

10. Экосистеманын продуценты кайсы?

• Микроорганизмдер б) Осумдуктор в) Жаныбарлар