Баш мүчөлөрдүн түшүндүрмө мүчөлөрү

И.Раззаков атындагы КМТУнун лицейи

9-класс

Кыргыз тили

Кыргыз тили мугалими: Султанкулова Асель Бактыбековна

Сабактын темасы:

Баш м үчөлөрдүн түшүндүрмө мүчөлөрү

Сабактын максаты:

• Жаңы теманы түшүндүрүү, көнүгүүлөр иштөө
• Ребустар аркылуу кыргызча кебин өстүрүү, сүйлөмдөргө синтаксисттик талдоо жүргүзүүгө машыктыруу
• Сылыктыкка, адептүүлүккө тарбиялоо

Күтүлүүчү натыйжалар:

• Жаңы теманы түшүнүп, көнүгүүлөр иштей алышат
• Ребустардын жандырмагын таап, сүйлөмдөргө синтаксисттик талдоо жүргүзүшө алышат
• Сылык, адептүү болууга умтулушат

Жаңы сөздөр:

• Илдет-болезнь
• Коопсуздук-безопасность
• Кийим-кече-одежда
• Көйнөк-платье, рубашка
• Бут кийим-обувь
• Сапат-качество
• Баасы-цена
• Арзандатуу-скидка

Өтүлгөндөрдү кайталоо: Табышмак сүрөттөрдөн сөздөрдү тапкыла

о

по дар ок

1 23 456 123 4 а

Кызыктуу суроолор:

Силер ата-энеңер менен кайдан соода кыласыңар?

Базарда соода кыласыңарбы? Артыкчылыгы жана кемчилиги кайсы?

Супермаркеттерден соода кыласыңарбы? Базарлардан эмнеси менен айырмаланат?

Мугалимдин сөзү:

Мурунку сабакта түшүндүрмө мүчөлөр жөнүндө жалпы түшүнүк алгансыңар. Сүйлөмдүн курамында туруп, баш жана айкындооч мүчөлөрдү толуктап, тактап турган сөздөр түшүндүрмө мүчөлөр болот дегенбиз. Бүгүн андан ары улантабыз.

Баш мүчөлөрдү (ээ, баяндооч) аныктап, тактап турган сөздөр ээнин жана баяндоочтун түшүндүрмө мүчөлөрү болот.

Ээнин түшүндүрмө мүчөсү(обособленные подлежащие)

Дүйнөнү өтө коркунучтуу илдет , коронавирус илдети каптады.

Баяндоочтун түшүндүрмө мүчөсү (обособленные сказуемые)

Олимпиаданын жеңүүчүлөрү бизден- 9-класстан.

Жаңы сөздөр менен иштөө

Менин атым Элина. Мен кийим-кечени шаардын соода борборлорундагы бутиктерден сатып алганды жакшы көрөм. Менин курбу кызым Гүлжан интернеттен буюртма менен алганды жактырат. Менин оюмча дукөнгө барып, кийим-кечелерди, бут кийимдерди кийип көрүп, сапатына карап алган жакшы. Сатуучулар менен сүйлөшүп, арзандатып алсаң да болот.

• Тексттен жаңы сөздөрдү тапкыла.
• Суроолорго жооп бергиле.

• Элина кайдан соода кылат?
• Элинанын курбусу ким?
• Элина соодалашканды жакшы көрөбү?
• Элина товардын сапатына көңүл бурабы?

Окуу китеби менен иштөө:

• 111-көнүгүү. Жазып алып, түшүндүрмө мүчөлөрдүн астын сызгыла. Синтаксисттик талдоо жүргүзгүлө.

Үлгү: Касым , Мамат карыянын баласы , быйыл университетти бүтүрүп келди.

• 112-көнүгүү. Асты сызылган сөздөргө түшүндүрмө мүчөлөрдү кошуп жазгыла.

Үлгү: Сергей Сергеевич , мектептин директору бизге көп кызык нерселерди айтып берди.

Сабакты жыйынтыктоо:

• Жаңы сөздөргө табышмак сүрөттөрдү жасоо(ребусы)
• Эрежелерди жаттап, мультиурок тестке даярдануу

Көнүл бурганыңыздарга чоң ырахмат!

Саламатта калгыла!