Батлеечнае прадстаўленне "Калядная казка пра дабрыню"

Батлейка "Калядная казка пра дабрыню"

Мэта

Праз батлеечны спектакль пазнаёміць дзяцей з беларускімі каляднымі традыцыямі, важнасцю дабрыні, сяброўства і ўзаемадапамогі.

Задачы

1. Распавесці пра калядныя абрады і іх значэнне ў беларускай культуры.

2. Развіваць акцёрскія навыкі, уяўленне і творчыя здольнасці ўдзельнікаў.

3. Выхоўваць у дзяцей павагу да традыцый і жаданне падтрымліваць народныя святы.

4. Садзейнічаць фарміраванню пачуцця супольнасці праз калектыўную працу.

Абсталяванне

1. Батлейка.

2. Лялькі (Дамавік, Нясцерка, Баба, Дзед, Лесавік, Унучка, Анёл, Злыдзень).

3. Калядны званочак і зорка.

4. Рэха-фонавыя гукі лесу і песні.

5. Святло для эфекту "яркага ззяння".

6. Касцюмы або аксэсуары для выступоўцаў (калі гульцы — людзі).

7. Сцэнічныя дэкарацыі для лесу і вёскі.

Удзельнікі

Дзеці (5-9 клас), якія выступаюць як акцёры.

Настаўнікі ці арганізатары — як рэжысёры і каардынатары.

Гледачы: бацькі, вучні, жыхары мясцовасці.

Уступ

Вядучы:
"Добры дзень, дарагія сябры! Запрашаем вас акунуцца ў цудоўны свет батлейкі. Сёння мы пакажам вам калядную казку пра тое, як дабрыня і калядныя песні могуць перамагчы нават самую вялікую цемру. Гатовыя да прыгоды? Тады пачынаем!

Пастаноўка казкі

Акт 1: "Сябры і планы на Каляды"

На сцэне першага паверху батлейкі: Дамавік, Несцерка, Баба і Дзед каля печы.

Нясцерка: Ох, як жа я люблю Каляды! Але вось у нас у вёсцы нешта сумна стала. Ніхто калядак не пяе, свята не адчуваецца!

Баба: Дык што ж тут дзівіцца? Людзі параскідаліся па свеце,у горад з’ехалі, кожны сваімі справамі заняты. Няма ўжо таго цяпла, як раней…

Дамавік: А што, калі мы самі пачнем калядаваць? У мяне ёсць калядны званочак і калядная зорка! Людзі кажуць, што званочак цуды тварыць! А каляднай зоркі ды песні ўся нечысць баіцца!

Дзед: Цуды, кажаш? (усміхаецца) Ну пабачым зараз…

Баба: Званочак званочкам, а хто калядаваць будзе? Песні калядныя ведаеце!

Дамавік: А як жа! Я Дамавы ўсе святочныя песні ведаю. Ох і люблю ж я іх спяваць, калі нікога ў хаце няма! Усе мышы вушы затыкаюць, а каты прачынаюцца ад сню ад маіх спеваў!

Нясцерка: Ну і добра! Я ведаю, што рабіць! Мы пойдзем на вуліцу, на ўзлесак і пазавем усіх, нават анёлаў, каб нам дапамаглі!

Дамавік: Гэта справа! У лес значыць! У народзе кажуць, што на Каляды уся нечысць ад дамой у лес хаваецца, баіцца нечысць святых вечароў! Пакуль каша даспее, мы і вернемся!

Героі збіраюцца і выходзяць. Дзед нясе Калядную зорку, а баба званочак.

Акт 2: "Чарадзейны лес"

Дзея адбываецца на сцэне першага паверху батлейкі. Дэкарацыі: лес, зорнае неба.

Героі ходзяць і прыслухоўваюцца.

Нясцерка: Ціха ў гэтым лесе... Здаецца, сам д’ябал па дарогах хадзіў!

Лесавік: Гэй, не кажы такога! Тут жа я жыву.

З лесу выходзіць Унучка з кошыкам.

Унучка: Ой, дзядзькі, бабуля! Памажыце! Я пайшла праз лес у суседнюю вёску да другой бабулі, каўбасы і пірагоў ёй на свята па даручэнню маці занесла, бо яна ўжо не здужае сама прыгатаваць, а дарогу дамоў згубіла…

Баба: Ну вось, зноў! Так патрэбна было памячаць дарогу: галінку на дрэве надламалаць, ці яркія стужкі развесіць.

Дзед: Нічога, старая, не бубні, разумніца мая! Не хвалюйся дзіця, зараз разам дарогу знойдзем.

З'яўляецца Анёл, яркае святло разліваецца па сцэне.

Анёл: Добры вечар, добрыя людзі! Не бойцеся, я дапамагу вам. Але спачатку папрашу аб дапамозе. У лесе злы дух Злыдзень украў у звяроў калядны свет.

Нясцерка: Ого! А што, хіба і звяркі Каляды святкуюць? Ну, калі святло ўкралі, то хто ж, калі не мы, вернем яго!

Героі вырашаюць ісці далей.

Акт 3: "Хітрыкі Злыдня"

На сцэне батлейкі дэкарацыя логава злога духа Злыдня. Цёмна, але свеціць адзін ліхтар. У цэнтры сядзіць Злыдзень.

Злыдзень: (злосна) Хто гэта асмеліўся мяне турбаваць?

Нясцерка: Гэта мы, людзі добрыя! Прыйшлі табе калядку заспяваць.

Дзед: Я табе Калядную зорку з іконай пакажу! (падымае Зорку ўверх)

Баба: А я ў званочак пазваню табе Злыдню, ды пад самае пад вуха!

Злыдзень: Калядку? Ха-ха-ха! Я вашы песні не хачу слухаць!

Дамавік: Ну тады слухай, можа палюбіш.

Героі пачынаюць спяваць калядную песню. Баба звоніць званочкам. Анёл узмахвае крыламі, з’яўляецца яркае святло. Злыдзень засланяе вочы і знікае.

Злыдзень: Ай-ой! Не можам мы злыдні святыя канты слухаць. Ікон святых баімся! Ад іх мы знікаем…

Анёл: Добрая справа зроблена! Святло вернута.

Нясцерка: Гэта ж мы, гэта ж мы ўсе разам так зрабілі і Злыдня перамаглі святымі каляднымі песнямі!

Акт 4: "Радасць вяртаецца"

На сцэне батлейкі дэкарацыя: вясковыя хаты.

Людзі, дзеці, звяры збіраюцца разам. Анёл трымае званочак, Унучка раздае прысмакі.

Нясцерка: Вось яно сямейнае свята Каляды! Гэта, калі ўсе разам, калі ў кожным сэрцы цяпло і радасць!

Анёл: Хай свята Каляды прынясе вам шчасце, дабро і супакой!

Героі спяваюць калядкі. Усе радуюцца.

Фінал: Калектыўная песня "Ой, радуйся, зямля!".

Анёл: Дабрыня, сяброўства і вера ў цуд робяць Каляды сапраўднымі!

Пытанні і адказы да казкі для гледачоў

1. Што засмуціла Нясцерку на пачатку казкі?

— У вёсцы людзі перасталі калядаваць, і свята не адчувалася.

1. Чаму Дамавік прапанаваў пайсці ў лес?

— Ён ведаў, што нечысць баіцца калядных песень і святла зоркі, і таму хаваецца ў лесе.

1. Каго героі сустрэлі ў лесе?

— Лесавіка, Унучку і Анёла.

1. Што здарылася з калядным святлом?

— Злыдзень яго ўкраў у звяроў, каб сапсаваць свята.

1. Як героі перамаглі Злыдня?

— Яны спявалі калядныя песні, а святло Анёла прымусіла Злыдня знікнуць.

1. Што зрабіў Анёл пасля перамогі над Злыднем?

— Вярнуў каляднае святло і пажадаў шчасця ўсім жыхарам вёскі.

1. Які галоўны пасыл казкі?

— Дабрыня, сяброўства і калядныя традыцыі робяць свята асаблівым і перамагаюць зло.

Рэфлексія (магчымыя адказы)

Пытанне: Што вам больш за ўсё спадабалася ў казцы?

— Мне спадабалася, як героі перамаглі Злыдня песняй.

— Было цікава глядзець, як яны дапамагалі Унучцы.

Пытанне: Чаму важна ведаць калядныя традыцыі?

— Гэта частка нашай гісторыі і культуры.

— Каб не забываць, як святкавалі нашы продкі.

Пытанне: Як вы лічыце, што аб’ядноўвала герояў?

— Іх сяброўства і ўзаемадапамога.

— Жаданне зрабіць добрыя ўчінкі і свята для ўсіх.

Падвядзенне выніку

Вядучы: "Вось і завершылася наша батлеечнае прадстаўленне. Мы ўбачылі, як калядныя традыцыі здольныя аб’ядноўваць і тварыць цуды. Памятайце, што ў кожным сэрцы павінна гарэць святло дабрыні і радасці, асабліва ў калядныя вечары! Дзякуем за ўвагу і жадаем вам цёплых і шчаслівых Каляд!"

5