Билгалдешнийн дожаршца хийцадалар.презентация 4 кл

Урокан ц1е: «Билгалдешнийн дожаршца хийцадалар» 4 кл.11.01.2022 ш

ХОТТИЙНАРГ Тухаева З.И.

Текст д1а а йоьшуш, цу юккъера билгалдешнаш схьа а яздина, церан терахьаш билгалдаха хьовса:

Пенах тоьхначу  жимчу  уьнна т1е  х1оттийна  мехкадаьттанца баго эчиган чиркх, г1ийла серло луш богура, х1етте а шена т1ера исхаран г1овтал, лаьстиган хеча, когара т1ерг1ан пазаташ д1а ца йохура.  Шийла 1а чекхдели, т1екхечи дог1ане б1аьсте.

Дешар — серло, цадешар — бода

Хийца билгалдешнаш терхьашца

беха некъ-(бу) –

Йоккха г1ала (ю) –

Жима к1ант (ву) –                        

Жима йо1 (ю) –

Ц1.  Можа цициг

Дл.  можачу цициган

Л.  можачу цицигна

Др.  можачу цициго

К. можачу цицигца

Х.  можачу цицигах

М.  можачу цициге

Дс.  можачу цицигал

Хьалхарчу легарна чудог1у  муха ?  бохучу хаттара жоп луш долу  лаамаза билгалдешнаш.  Хьалхарчу легарна чудог1учу билгалдешнийн цхьаллин а, дукхаллин а терахьашкахь лач дожаршкахь  чаккхе

– чу  хуьлу.

Йовхачу ц1аре  хьуьйсура бераш.   

- Хьуьйсура (стенга?) 

ц1аре,

(муьлхачу?)  йовхачу  -

меттигниг дожар.

-Билгалдешан дожар муха къасто деза?

Цуьнца уьйр йолу дош муьлхачу дожарехь ду хаа деза .

  Билгалдош шеца уьйр лелош долу дош долччу дожарехь хуьлу.

-Шолг1ачу легарна чу дог1у  муханиг  ? бохучу хаттарна жоп луш долу лааме билгалдешнаш.

Церан чаккхенаш -цхьаллин а,дукхаллин а терхьашкахь тайп-тапана хуьлу.

Шардар № 163 , аг1о 86.

-Д1адеша т1едиллар. Муха кхочушдан деза шардар?

САДА1АРАН МИНОТАШ.

Шардар № 165 , аг1о 87.

-Д1адеша т1едиллар. Муха кхочушдан деза шардар?

Кегийрачу лайно аре к1еззиг д1ахьулйинера.

Ехачу аренца меллаша схьадог1ура уьстаг1ий.

Уьстаг1ийн когаша к1ел хьийзара 1аьржа олхазарш.

Къена жа1у олхазаршка леррина хьаьжира.

Цо сиха жоьли чу лаьхкира уьстаг1ий.

!аьржачу олхазарша кхерам т1ебог1ий хаийтира.

Дукха ца 1аш ч1ог1а дарц доладелира.

Доккха зен хир дара уьстаг1ий аренгахь хьеделлехь.

Жам1 дар.

-Маса легар ду билгалдешан?

-Муьлха билгалдешнаш дог1у хьалхарчу легарчу?

Шолг1ачу?

-Муха хуур ду билгалдош муьлхачу дожарехь ду?

Ц1ахь бан болх балар.

Шардар № 164 , аг1о 87..

Бакъонаш 85,88..

БАРКАЛЛА