Бүбүсайра Бейшеналиева

Бейшеналиева Бубусайра

Бейшеналиева Бубусайра – (17-май 1926-жылы Воронцовка айылы, Кыргыз АССРи – 10-май 1973-жыл, Фрунзе, Кыргыз ССРи) – кыргыз совет балеринасы, бийчи жана окутуучу. СССРдин эл артисти (1958). Кыргызстандын биринчи балеринасы болгон.

Бубусайра Бейшеналиева 17-май 1926-жылы туулган. Таш – Добо айылы Аламудун району Чуй облусу. Кыргыз АССРи.

Каза болгон жылы:10-май 1979-жыл Фрунзе Кыргыз ССР. СССР.

Ишмердуулугу: бийчи, балерина, балет педагогу.

Ролдору: Чолпон, Анар

Сыйлыктары: СССРдин эл артисти, Кыргыз ССРинин эл артисти калып: эрдик эмгек медалы.

Омур баянын ондоо.

Бейшеналиева Бубусайра – атактуу балерина, кыргыз хореографиясын негиздоочулорунун бири.

1936-1941-ж.ж. Лелинград хореографиялык окуу жайында окуган.

1941-жылы Кыргыз Мамлекеттик опера жана балет театрынын солисти.

1949-жылдан Бишкектеги хореогорфиялык окуу жайынын педагогу. Сахнада В.Ференин «Селкинчек» (1943 балейместер Л.М.Крамеревский) балетинде Зайнуранын ролун аткаруу менен зор бийчилик жондому, профессионалдык даярдыгы бар экендигин корсоткон.

Ал корсоткон «Чолпон» балет – фильми дуйнонун коптогон олкосуно коюлган.

Бий онорундо коптогон образдарды жараткан.

Кыргыз ССРинин эл артисти (1954),СССРдин эл артисти (1958).

СССР Жогорку Советинин (1962-70), Кыргыз ССРинин Жогорку Советинин депутаты.(1955-62).

Кыргыз Республикасынын Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыгынын лауреаты(1970).

Эмгек Кызыл Туу «Ардак белгиси» ордендери жана медалдар менен сыйланган.

Корунуктуу орус балеринасы Агриппин Ваганованын жетекчилиги астында окуган. Чон театрда1939-жылы озунун чыгармачылыгын эл алдына корсото алган.

1941-жылы Лелинграддагы хореографиялык окуу жайын бутургондон кийин Кыргыз опера жана балет театрына солистка болуп кирген. Кыргыз Улуттук «Чолпон» «Анар» партияларын аткарган.

Орус чыгармаларынан «Лебединное озеро» «Красный мак», «Спаящая красавица» аттуу балеттердин партияларын аткарган.

1949-жылдан баштап Фрунзе шаардагы музыкалык – хореографиялык окуу жайында сабак берген.

СССРдин Ж Ксына 6 – 7 - чакырылышына жана Кыргыз ССРинин Ж.К.нин депутаты.

1973-жылы 11-майда каза болгон жана соогу Ала – Арча корустонуно коюлган.

Балеттик партиялар ондоо.

1943 – «Селкинчек» В.Власов В.Фере Зайнура.

1944 – «Чолпон» М.Рауверхер – Чолпон.

1947 – «Раймонда» А.Глазунов – Раймонда.

1949 – «Бахчисарай фонтаны» Б.Асафьев – мария жана Зарема.

1950 – «Ак куулар колу (Лебединое озеро)» П.Чайковский –Одетта – Одиллия.

1950 – «Анар» В.Власов жана Ф Фере - Анар.

1953 – «Кызыл кызгалдак» Р.Глиэр – Тао – Хао.

1953 – «Чолпон» М. Раухверхер – Айдай.

1955 – «Эсмеральда» Ц. Пуна –Эсмеральда.

1956 – «Уктап жаткан сулуу (Спящая красавица)» П.Чайкрвский – Аврора.

1960 – «Куйручук»К. Молдобасанов жана Окунев –Зейнеп.

1962 – «Ромео жана Джулетта» С. Прокофьев – Джулетта.

«Асел» В.Власов – Асел.

«Корсар» А.Адан – Медора.

«Ала – Тоодогу жаз» В.Власов жана В.Фере – Сайра.

«Франческа да Римини» Б.Асафьев – Франческа.

«Чон вальс» И. Штраус – Фанни.

«Лауренсия» А. Крейн – Лауренсия.

«Дон кихот» Л.Минкус – Китри.

«Болеро» М. Равелдин музыксында Фильмография ондоо.

1959 – «Чолпон тан жылдызы» (фильм – балет) – Айдан.

Сыйлыктары жана наамдары ондоо.

Кыргыз ССРинин эмгек синирген артисти (1947) Кыргыз ССРинин артисти (1954) СССРдин эл артисти (1958) Токтогул Сатылганов атындагы мамлекеттик сыйлыгы ( 1970).

Кызыктуу фактыларды ондоо.

Б.Бейшеналиеванын уулу Эрмектин айтымында Бубусайра эжебиз 1926-жылдын 8-апрель куну торолгон, бирок куйоосу композитор Акмат Аманбаев менен ажырашкандан кийин паспортун озгортуп, анда туулган кунун 17-май Эрмектин туулган кунуно карата озгортуп алган. Мунун себебин уулу экоонун туулган кундору бир кундо болсун деп тушундурот.

Эскертуу ондоо.