Чектуу углеводороддор

У.Салиева атындагы зээнд\\ балдардын жатак-лицейи

Химия мугалими:Пайзилдаева Айжаркын

мээ чабуулу

Сабактын темасы:

Чект\\ углеводороддор

(Алкандар)

Б\г\н сабакта:

1.Чект\\ углеводороддор боюнча жалпы маалымат.

2.Метандын гомологиялык катары

3.Изомериясы жана номенклатурасы

4.Табиятта кездеш\\с\

5.Алынышы

6.Физикалык касиети

7.Химиялык касиети

8.Колдонулушу

Жалпы м\нъздъмъ

• Жалпы формуласы

• -ан м\чъс\ уланат

• Гомологиялык айырмачылык

Биринчи ък\л\

Чект\\ углеводороддордун мейкиндиктеги т\з\л\ш\

• С+ 6 ) )
• 2 4 1s 2 2s 2 2p 2

Алкандардын моделдери

Алкандардын формуласын т\з\\

• C n H 2n+2
• n=1
• C 1 H 2*1+2
• CH 4

• CH 4
• + CH 2
• = C 2 H 6

Чект\\ углеводороддордун гомологиялык катары

Терминдер

• Гомолог -бир класска кирген заттар
• Гомологиялык катар -бир класстын катар тизмеси
• Гомологиялык айырмачылык -СН2
• Изомер -жалпы формуласы бирдей,т\з\л\ш\ ар башка заттар.
• Изомерия -изомер пайда кылуу кубулушу
• Номенклатура -заттардын атынын аталышы(ЮПАК же систематика,тарыхый,рационалдык)
• Моно,ди,три,тетра,пента -1,2,3,4,5 сандардын аталышы

Изомериясы жана номенклатурасы

Табиятта кездеш\\с\

• Жаратылыш газы,нефти,таш към\р

Алынышы

• Лабораторияда

Вюрцтун реакциясы

Гидрлъъ реакциясы

Физикалык касиети

• С1-С4 -т\сс\з,жытсыз газ
• С5-С17 -т\сс\з бензин, жыттаган суюктук
• С18 -баштап катуу,ак т\стъг\ майланышкан зат

• Массасы чоёойгон сайын,кайноо,балкуу температурасы тыгыздыгы жогорулайт.
• Газ т\р\ндъг\ алкандар аба менен жарылуучу касиетке ээ
• Алкандар сууда дээрлик ээрибейт,бирок уюлдуу органикалык ээриткичтерде ээрийт.

Химиялык касиети

• Галогендъъ реакциясы(Н.Н.Семеновдун «чынжырлоо реакциясы»)

Химиялык касиети

• Коноваловдун реакциясы

• К\й\\ реакциясы

• Дегидрлъъ реакциясы.Крекинг

• Изомерлеш\\ реакциясы

Колдонулушу

Лак,хлороформ,тефлон,вазелин,парафин,\т\кт\н т\б\

Кън\г\\ иштъъ

Куйуу реакциясын жазгыла

Галогендъъ реакциясын жазгыла

• CH 4 +O 2 =
• C 2 H 6 +O 2 =
• C 3 H 8 +O 2 =
• C 4 H 10 +O 2 =
• C 5 H 12 +O 2 =

• CH 4 +СL 2 =
• C 2 H 6 +CL 2 =
• C 3 H 8 +CL 2 =
• C 4 H 10 +CL 2 =
• C 5 H 12 +CL 2 =
•  

Къё\л бурганыёарга рахмат!