Аралық емтихан тапсырмалары

Оқу мақсаты:

7.2.6.1 оқылым стратегияларын қолдану: комментарий жасау, іріктеп оқу, зерттеп оқу

7.3.4.1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, тақырыпқа байланысты берілген мәселенің оңтайлы шешілу жолдары немесе себептеріне өз көзқарасын жазу (дискуссивті эссе)

7.4.4.1 етістіктің есімше, көсемше, тұйық етістік, шақ, рай түрлерін тілдесім барысында қолдану;

Оқылым.

Қазақстан – ха­­­­­лықтар досты­ғының мекені.

Тарихи кезеңде талай жетістіктерге жетіп, «тар жол, тайғақ кешуді» де бастан өткерген қазақ халқы үшін татулық, бірлік, ынтымақтастықтың орны бөлек. Осы қастерлі ұғымды болашақ ұрпақ өкілдеріне көздің қарашығындай сақтаңдар дер едім. Бүгінде Қазақстан әлемдегі саяси тұрақтылығы бекем елдердің бірі.

Қазақ халқының көсіліп жатқан кең байтақ даласы бар. Осындай байлықтың Қызығын көру үшін бізге тыныштық ауадай қажет. Қазыбек би «Біз қазақ достықты жақтаған елміз, дәм тұзды ақтаған елміз» деген. Біздің елімізде көптеген ұлттар тұрады: ұйғыр, кәріс, дұнған, өзбек, қырғыз, әзербайжан, түрік және тағы да басқа шет мемлекеттен келген ұлттар біздің елімізде тіршілік етуде. Біз олармен татумыз, доспыз және  бір-бірімізбен қоян-қолтық аралас өмір сүрудеміз.

Қазақстан – ха­­­­­лықтар досты­ғының мекені. Бұл – құр сөз, бос пафос не жай әншейін мақтау емес. Тілі, діні, ділі, салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпы сақталып, оның өсіп-өркендеуіне жағдай жасалып отыр. Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында елімізде Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылды. Бұл әлемнің ешбір мемлекетінде жоқ құрылым еді. Алғашында мұндай институттың құрылғанына күмәнмен қарағандар болды. Дегенмен, уақыт Қазақстан халқы Ассамблеясының ұлттар арасындағы татулық пен достықты сақтауда таптырмас құрал екеніне көз жеткізді. Бүгінде әлемнің кейбір мемлекеттері Қазақстанның бастамасымен өмірге келіп, жүзеге асқан осы әдісті өз елдерінде пайдаланып жатыр. Осының өзінен-ақ біздің елдің дұрыс бағытта дамып келе жатқанын байқауға болады.

Тек ұлттар ара­сындағы емес, қарапайым адамдар ортасында да келісім, ынтымақтастық мәдениеті болуы керек. Бір-бірінің бетінен алып, жағасына жармаспай, бейбіт түрде диалог құрудың өзі үлкен мәдениеттілікті қажет етеді. Қоғамдағы әрбір пікірді тыңдап, жол-жоралғысына төзімділік танытып, ұстанымына толеранттылықпен қараса адамгершілігіміз арта түседі. Бұл тұрғыда Қазақстан халқының арасында түсіністік бар. Осы жолымыздан айнымай, салған сүрлеуімізді даңғылға айналдыру басты міндеттеріміздің бірі. Сондықтан Қазақстан атты ортақ үйіміздің шаңырағын шайқалтпау үшін аянбай еңбек еткім келеді. (Ақпарат дереккөзі: Татулық – табылмас бақыт (mezet.org))

1-тапсырма (3 балл)

• Мәтіндегі автордың айтпақ болған ойын анықтаңыз;

• Мәтіннің кімдерге арналғандығын табыңыз;

• Мәтінді жазудағы автордың мақсатын түсіндіріңіз;

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2-тапсырма (3 балл)

• Тек ұлттар ара­сындағы емес, қарапайым адамдар ортасында да келісім, ынтымақтастық мәдениеті болуы керек дегенді қалай түсінесің?

• Қазақстан атты ортақ үйіміздің шаңырағын шайқалтпау үшін не істеуіміз керек?

• Мәтіндегі тірек сөздер мен сөз тіркестерін анықтаңыз

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2) Жазылым.

«Біз, қазақ - достықты жақтаған елміз» тақырыбында кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдері мен даму желісін сақтап, тақырыпқа байланысты берілген мәселенің оңтайлы шешілу жолдары немесе себептеріне өз көзқарасын білдіріп дискуссивті эссе жазады (120-130 сөз)

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Дескриптор:

Жалпы-18 балл

• Эссе құрылымын сақтайды - 6 балл

• берілген мәселенің оңтайлы шешілу жолдары немесе себептеріне өз көзқарасын білдіреді – 3 балл

• мазмұны - 7 балл;

• лексика-грамматикалық норманы сақтауы – 2 балл

3) Әдеби тіл нормалары (6 балл)

1-тапсырма «Татулық - табылмас бақыт» тақырыбында диалог құрастырыңыз.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Дескриптор:

Жалпы: 2 балл

- Тілдесім барысында етістіктің есімше, көсемше, тұйық етістік, шақ, рай түрлерін қолданады

- кемінде 5 үнқатым құрастырады

2-тапсырма

Етістіктің түрлеріне мәтіннен мысалдар келтіріңіз, сөздерге морфологиялық талдау жасаңыз

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Дескриптор:

Жалпы- 4 балл

- есімше, көсемше, тұйық етістік – 1 балл

- шақ (3 түрі) – 1 балл

- рай( 4 түрі) – 2 балл

Рубрика 7-сынып