Авторская разработка (содержит в себе региональный компонент)

Кичәлин тѳр: «Мартгдшго киитн Сивр»

Кичәлин күцл:

1. Кезә, яҺад, ямаран учрар хальмг улс хол, киитн Һазрур туугдснь медүлх;

2. Хальмг ТаӊҺчин тууҗ меддг, Тѳрскн Һазртан дурта болдг, кѳгшн улс күндлдг дасх;

3. Хальмг кел ѳргҗүллҺн, чееҗин тодлвр батллҺн.

Кичәлин дѳӊцл: компьютер

Делкә деер

Үнн делгрәхмн,

Тѳвкнүн җирҺл

Орчлӊгд делгрүлхмн.

Кичәлин йовуд.

I. Кичәлин белдлҺн.

1. Кичәлин тѳр болн күцл зәӊгллҺн.

II. Эклц күүндвр.

- Эндр долан хонгин ямаран ѳдр?

- Ямаран сар давҗ йовна?

- Эн ямаран темдгтә сар?

III. Шин тѳрин кѳдлмш.

1. Ут дууҺин айс соӊсгдна, поездин ә.

2. Байдин Санҗаран «Поезд» гидг шүлгин тасрха сурҺульч умшна.

Һалта машин – поездиг

Һарснасн үзәд уга

Ачан теврсн ээҗ

АрҺул шимдлҗ зальврна

ХурҺдан геесн хѳдшӊ

Хурлзҗ әмтн сахньна,

Угзрад, цә эргүләд,

Уралан поезд кѳндрнә

Ээҗ эркән эргүләд,

Элӊкә берзин хорас

Үүрмг мѳӊг ҺарҺад,

ҮләҺәд, Һурв тәрндв.

Хәрҗ ирхдән йорлад,

Харлсн уснур хайв.

1. Багшин үг:

Бар сарин 27-д 1943 җил Деед Советин Президиум иим шиидвр Һарсмн «Хальмг ТаӊҺчиг уга кех, хальмгудиг күчәр хол, киитн Һазрур нүүлҺх». Киитн Һазр эн: Алтайск болн Красноярск захд, Омск болн Новосибирск областьд. Эн операц «Улусы» гидг нертә билә. Энүг хойр миӊҺн йисн зун далн тавн НКВД-на офицермуд орлцсн билә. Хальмг улсиг күн гиҗ тоолдго билә, хальмг улс эркшл уга, зуг күнд кѳдлмш т кѳдлдг даалҺврта билә. Арвн Һурвн җилдән киитн Сиврин Һазрт олн – зүсн кѳдлмшт кѳдләд, амрх цаг олддго бәәҗ. Эс кѳдлсн әмтиг түүрмд чигн суулҺдг бәәҗ.

Дун «Сивр» гидг.

СурҺульчин үг: Мини кѳгшн ээҗ ода йирин нәәмтә, ода күртл Сиврин бәәдл – җирҺлән мартхш. Маднд, зеенртән келәд, уульна. Мини ээҗ Барабинск района «Белово» гидг селәнд тусад, ирхин маӊҺдуртнь кѳдлмшт Һарч. Эн селәнә хѳд хәрүлдг бәәҗ.

Зургуд хәләлҺн.(Күүкд ээҗнрин, аавнрин зургуд авч ирх)

Слайд

Товчлгч багшин үг: 1956 җил Советин йосн Хальмгудиг Һазртан Һартха гидг шиидвр ҺарҺҗ. Тегәд хальмудиг Һазртан нүүҗ ирәд ТаӊҺчан шинәс тосхв.

Терүнәс нааран мана ээҗнр – аавнр бар сарин 28 гидг ѳдрт зулан ѳргәд мѳргәд, зальврна. Тиим юмн мана ачнр – зеенрт бичә үзгдхә.

Кичәлин ашлвр.

- Күүкд, юуна тускар бидн күүндүвидн?

- Ю медҗ аввт?

- Аавнр – ээҗнртән ямаран оньган ѳгх кергтә?

- Сивр гисн ямаран Һазр?

Шүлг сурҺульч умшна.