Дені сау ?рпа? – жар?ын болаша?.
Ма?саты: О?ушыларды? салауатты ?мір салты жайлы білімдерін тере?дету; зиянды заттар мен ?деттерді?(ішімдік ішу, шылым шегу, д?рыс тама?танбау) а?за?а тигізетін ?серін ??ындыру ар?ылы ?з денсаулы?тарына жауапкершілікпен ?арау сезімдерін дамыту; денсаулы? са?тау?а, тазалы??а, ??ыптылы??а, ?дептілікке баулу, салауатты ?мір салтын са?тау?а т?рбиелеу.
Т?рі: тренинг
К?рнекілігі: денсаулы? жайлы ма?ал-м?телдер, сюжетті суреттер т.б.
Барысы: І. Кіріспе.
ІІ. Сергіту с?ті.
І?. Ж?мба? шешу.
?. Зиянды ?дет – мы? бір ?дет.
?І. Ма?ал-м?тел айту.
?ІІ. Рефлексия.
М??алім: - ??рметті о?ушылар, ата-аналар, ?стаздар! «Денсаулы? – зор байлы?» деген ма?ал тегін айтылмаса керек. Денсаулы? болса б?ріде болады. Денсаулы? – таби?атты? адам?а сыйла?ан ??нсыз сыйлы?ы. ?йтсе де денсаулы? адам?а ?мірлік болып берілмеген, сонды?тан оны са?тау керек. Адамны? денсаулы? жа?дайы адамны? тама?тану ?детіне, к?сібіне, ?мір с?ру салтына, ?зіне тікелей байланысты. ?р адам дені сау, к?шті, сергек, ба?ытты болу?а ?мтылады. Балалар, б?гінгі т?рбие са?атыны? «Дені сау ?рпа? – жар?ын болаша?» аталуы тегін емес екенін енді т?сінген боларсы?дар (ма?сатына то?талу). «Ас – адамны? ар?ауы» дейді хал?ымыз, балалар, ?алай ойлайсы?дар, д?рыс тама?тануды? денсаулы??а пайдасы бар ма?
- Ал, д?рыс тама?тану дегенді ?алай т?сінесі?дер?
- Тама?ты уа?ытында ішу;
- А? нанды м?мкіндігінше сирек жеу;
- Дастархан?а тама? ішерде ?ана отыру;
- Тама?ты асы?пай ?бден шайнап жеу;
- Тама? м?зірі ?рт?рлі болуы керек;
- Суды м?лшерден тыс ішпеу керек.
- ?олды жууды ?мытпау керек.
- Жемістер мен к?к?ністерді жумай жемеу керек.
ІІІ. Сергіту с?ті.
- ?йгілі «?аражор?а» биін билейік. Би – ?оз?алыс. ?оз?алыс – денсаулы?. Денсаулы? – зор байлы?.
Би «?ара жор?а»
І?. Ж?мба? шешу.
1. Оны к?ткен адамдар
?за? ?мір с?реді.
?адірін білген жарандар
Байлы? осы деседі. (Денсаулы?)
2. Бір-бірімен дос туыс,
Тау т?бінде ?ос ?уыс. (М?рын)
3. Жарасы жо? сыздайды,
?ртенеді, м?здайды. (Ж?рек)
4. Ертемен к?нде сен
?олы?а с?йкесе?.
Кетіп кір, ласы?
Тап-таза боласы?.
Б?л не? (Сабын)
5. Шомыл?ан баланы
Аймалап алады:
С?ртеді ?олын да,
С?ртеді жонын да.
Б?л не? (С?лгі)
6. Сырты жаман, іші жын,
Абыройын т?сіреді кісіні?. (Ара?)
7. Т?тін болып кіреді,
К?ркіл болып ж?реді. (Темекі)
?. Зиянды ?дет – мы? бір індет.
М??алім: - Ара? ішіп, темекі шеккен,
Денсаулы? т?біне жеткен, - деген на?ыл тегін айтылма?ан. Маск?нем адамдарды? ?о?ам?а тигізер пайдасынан зияны асып кетеді. Олар адамды? бейнеден кетеді. ?о?амда белгілі орны жо?. Т?рмыс жа?дай, ой-?рісі т?мен жандар. ?мірі ?ай?ылы ая?талуы м?мкін. Осы зиянды заттар туралы не ойлайсы?дар?
О?ушы: - Спиртті ішімдіктер - адам а?засын ірітіп-шірітетін заттар.
О?ушы: - Ішімдіктерді? ??рамында адам?а зиянды улы заттар к?п болады.
О?ушы: - Бір с?збен айт?анда, а?заны улайды, е? со?ында ішімдікке салыну ?лімге ?келеді.
М??алім: - Темекі т?тіні тартып т?р?ан адам ?ана емес айналасында?ы адамдар?а да кері ?сер етеді. Темекі ??рамында?ы негізігі зат – никотин. Осы никотин ж?йке ж?йесіне, ас ?орыту, сондай-а? тыныс алу ж?не ?ан тамырлар ж?йесіне ?сер ететін ерекше «У». Темекі шегу а?ырын ?ана ?лімге жетелейді. Д?ние ж?зінде жыл сайын 3 млн адам темекі кесірінен ?айтыс болады. Балалар арасында да ?лкендерге еліктеп темекіге ?уестенушілер ?те к?п. Темекі шегуге ?уестенетін достары?а не айтар еді?дер?
О?ушы: - Темекі шегу – халы? арасына ке? тара?ан зиянды ?дет ж?не ол адам а?засын іштей жейтін ??рт.
О?ушы: - ?рбір тартыл?ан темекі тартушыны? ?мірін сегіз минут?а ?ыс?артады екен.
О?ушы: - Темекіде смола к?йе деп аталатын жабыс?а? зат болады. К?нделікті темекі тартатын адамны? ?кпесінде 1 жылда 1 литр смола жиналады екен.
М??алім: - Дені сау ?рпа? – елді? ерте?гі жал?асы. Сонды?тан адам а?засын улайтын ?деттерден аула? болы?дар. Енді денсаулы? жайлы ма?ал-м?телдер айтып к?рейік.
?І. Ма?ал-м?тел айту.
- Дені сауды? – жаны сау.
- Денсаулы? зор байлы?.
- Шыны?са? шымыр боларсы?.
- Ас адамны? ар?ауы.
- Тазалы? – денсаулы? кепілі.
- Дана к?птен шы?ады,
Д?рі ш?птен шы?ады.
- Іші? ауырса, аузы?ды тый.
К?зі? ауырса, ?олы?ды тый.
- Ауырып ем іздегенше,
Ауырмауды? жолын ізде.
- Ыдысы тазаны? – ырысы таза.
- ?отыр ?олдан ж??ады.
- Ласты? досы – шыбын.
- Емні? алды – е?бек,
Е?бек б?рін же?бек.
- Ауруды? жа?сысы жо?,
Д?ріні? т?ттісі жо?.
?ІІ. Рефлексия.
- Балалар, б?гінгі саба?тан ?андай ?сер алды?дар?
- Денсаулы? са?тау ?шін немен ш??ылдану керек?
- Денсаулы?ты ?лсірететін ?андай жа?дайлар?
Ма?сатымыз – салауатты ?мір с?ру,
?лкенге ізет, кішіге к?мек ?ылу.
?деттен жаман жиреніп,
Жа?сыны тек ?йрену, таза ж?ру.
Салауатты ?мір салтын біздер са?таймыз,
Жас ?ландар ерініп бос жатпаймыз.
Болаша?ты? жар?ын т?р?ан т?ріне
Дені сау ?рпа? салтанатпен аттаймыз