Дүйнөлук транспорттун географиясы

Дүйнөнүнүн транспортунун географиясы

Транспорт ар бир өлкөнүн экономикасынын маанилүү тармактарынын бири, дүйнөлүк экономиканын татаал организминдеги кан айлануу системасы .

Эмне үчүн транспорт өлкөнүн « кан айлануу системасы » деп аталат?

Факторлору:

- экономикалык өнүгүү деңгээли:

- аймактын өлчөмү жана калкынын саны;

- өлкөнүн дүйнөлүк экономикага жана эмгекти эл аралык бөлүштүрүүгө катышуу даражасы

Транспорттун ишин мүнөздөгөн терминдер

Жүк обороту

Каботаж

Фрахт

Жүргүнчүлөрдү ташуу

Транспорттун түзулушү

Транспорт

Кургактыктагы

Суу

Аба

Транспорттун түзүлүшү

Транспорт

Кургактык

Суу

Темир жол

Аба

Деңиз

Автомобиль

Дарыя

Түтүк

Гужевой

ИТРдин транспортко тийгизген таасири

• көтөрүү жөндөмдүүлүгүн жогорулатуу;
• өткөрүү жөндөмдүүлүгүн жогорулатуу;
• транспорттун жаңы түрлөрүнүн пайда болушу;
• жөндөмдүүлүгүн жогорулатуу;
• ылдамдыгын жогорулатуу .

Транспорт – материалдык өндүрүштүн үчүнчү алдыңкы тармагы, «чарбалык организмдин кан айлануу системасы»

Дүйнөнүн транспорту

Тармакта иштегендердин саны

100 млн. кишиден ашык

Транспорттук маршруттардын узундугу

36 млн.км ден ашык

Транспорттук маршруттардын тыгыздыгы

1км ге

100 кв.км

Ташылган жүктөрдүн салмагы жана түзүмү

Жылына 100 млрд.т ашык

ташылган жүргүнчүлөрдүн саны

Жылына 1 трлн. киши

Дүйнөнүн темир жол транспорту

Дүйнөнүн темир жол транспорту

Дүйнөнүн темир жол транспорту

Дүйнөнүн деңиз транспорту

Дүйнөнун деңиз транспорту

Дүйнөнун деңиз транспорту

Дүйнөнун аба транспорту

Дүйнөнун аба транспорту

Дүйнөнун аба транспорту

Түндук Америка

40%

Батыш Европа

Азия

22%

Чыгыш Европа

20%

5-6%

КМШ

5-6%

Түштук Америка

506%

Африка

2%

Жүргүнчүлөрдү ташуучу авиа транспорттун түзүмү

Дүйнөнүн автомобиль транспорту

Дүйнөнун автомобиль транспорту

Автомобиль жолдорунун жалпы узундугу боюнча биринчи он өлкө .

Өлкөлөр

Автомобиль жолунун узундугу

( млн. км)

АКШ

6,3

Индия

2,2

Бразилия

1,5

Япония

Кытай

1,1

0,9

Франция

0,85

Канада

0,85

Австралия

0,8

ФРГ

0,65

Россия

0,55