Физика пәнінен ашық сабақ 7-8 (комплект) сынып

Физика

Мұғалім: Шурыкпаева Г.Ж.

Сынып:7-8 (комплект сынып) №30-31 күні:

Сабақ тақырыбы: Деформация. Гук заңы. Электр тогы. Электр тогы көздері.

Сабақ мақсаты:

1. Өз бетімен оқу арқылы Деформация, Гук заңы, Электр тоғы,ток көздері, электр қозғаушы күші

түсініктерді меңгеру

2. Оқушыларды ғылыми ой қорытындыларын жасай білуге дағдыландыру.

3. оқушыларды өз бетімен білім алуға, тақырыпты өз бетінше меңгеруге тәрбиелеу.

Сабақ түрі: конференция

Сабақ әдісі: топпен жұмыс, жеке жұмыс, сұрақ-жауап, практикалық жұмыс

Сабаққа қажетті құралдар: компьютер, слайдтар, телевизор.

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі. (1 мин)

Сәлемдесу, кезекшілікті тексеру.

II. Үй жұмысын тексеру (6 мин)

Бағалау парағы (Ауған А.)

Сұрақтар:

• 1. Күш қай әріппен белгіленеді? (1 ұпай)

• 2. Жылдамдық? Өлшем бірлігі? (2 ұпай)

• 3. Уақыт? Өлшем бірлігі? (2 ұпай)

• 4. Заряд? Өлшем бірлігі? (2 ұпай)

• 5. Кулон заңының формуласы? (1 ұпай)

• 6. Жұмыс кай әріпімен белгіленеді? (1 ұпай)

• 7. Электрленуді байқауға арналған ең ыңғайлы аспап? (1 ұпай)

Сәйкестендіру

7 сынып

8 сынып

1. Презентация «Деформация. Гук заңы» (Ускенбаева Д.)

2.Презентация «Электр тогы» (Ауған Ақ.)

3.Презентация «Ток әсерлері». (Азатбек А.)

4.Презентация «Ток көздері». (Ауған А.)

IV. Жаңа сабақты бекіту. (17 мин)

1. 7 сынып

Физикалық диктант

Латынша деформация –бүліну, бұзылу. Созылу кезінде дененің пішіні ұлғаяды. Сығылу кезінде дененің пішіні кішірейеді. Серпімді дененің ұзаруы мен оған түсірілген күштің арасындағы байланысты 1660 жылы ағылшын физигі Роберт Гук анықтаған болатын. Деформацияның шамасы түсірілген күшке тура пропорционал заңды Гук заңы деп атаймыз.

8 сынып

Физикалық диктант

Электр тогы дегеніміз зарядталған бөлшектердің реттелген қозғалысы. Ток көзін алу үшін зарядтарды бөлгенде электрлік емес күштерді қолданады. Оларды бөгде күштер деп атайды. Бөгде күштердің әрекетін сипаттау

үшін ɛ әрпімен белгіленетін электр қозғаушы. Электр қозғаушы күші - бөгде күштер жұмысының орын ауыстыратын электр зарядына қатынасын айтады.

1. Сұрақ жауап.

7 сынып

1. Демормация дегеніміз не?

2. Кай тілден деформацияны аударганда бұзылу дегенді білдіреді?

3. Серпімді деформация түрлері?

4. Гук заңы? Қай жылы ашылған?

5. Гук занының формуласы?

8 сынып

1. Электр тоғы дегеніміз?

2. Электр тогы пайда болу үшін және ұзақ сақталуы үшін қандай қажетті шарттар қажет?

3. Тоқтың қандай әсерлері бар?

4. Алғашқы ток көзін ашқан физик?

5. Электр қозғаушы күшінің формуласы?

1. Постер қорғау

1. Ток әсерлері (жылулық, химиялық, магниттік, физиологиялық)

2. Деформация (мысалдар), Гук заңы

1. Есеп шығару. Есеп шығару үлгісін көрсету (Ускенбаева Д.)

2. “Ойлан, тап” ойыны

Ойынның шарты: Берілген кестедегі формуланың атауын сәйкесінше сол формуланың жанына тиісті жауабы бойынша орналастыру керек.

8 сынып

V. Қортынды. Бағалау (6 мин)

Инсерт кестесімен жұмыс

VII. Үй жұмысы

7 – сынып

Деформация. Гук заңы. «Күнделікті өмірде кездесетін деформациялар» шағын эссе жазу

10-жаттығу №4

8 – сынып §35.Оқуға. Қайталау.

VI. Рефлексия

Сабақтың мақсаты:

Өз бетімен оқу арқылы Деформация, Гук заңы, Электр тоғы,ток көздері, электр қозғаушы күші

түсініктерді меңгеру

• 1. Күш қай әріппен белгіленеді? (1 ұпай)
• 2. Жылдамдық? Өлшем бірлігі? (2 ұпай)
• 3. Уақыт? Өлшем бірлігі? (2 ұпай)
• 4. Заряд? Өлшем бірлігі? (2 ұпай)
• 5. Кулон заңының формуласы? (1 ұпай)
• 6. Жұмыс кай әріпімен белгіленеді? (1 ұпай)
• 7. Электрленуді байқауға арналған ең ыңғайлы аспап? (1 ұпай)

Жылдамдықтың формуласы

V=S/t

Ауырлық күшінің формуласы

F A = mg

Уақыттың формуласы

t=S/V

Инерция дегеніміз -

Денеге басқа денелер әсер етпегенде дененің жылдамдығын сақтау құбылысы

Кулон заңы

Заряд дегеніміз

F=k*q 1 *q 2 /r 2

Конденсатор дегеніміз

Денелердің немесе бөлшектердің өзара электірлік әрекеттесу қабілетіне ие болуын сипаттайтын физикалық шама

Диэлектрлік қабаттармен бөлінген қосөткізгіштен тұратын зарядтарды жинақтаушы жүйе е

Элементар зарядтың тұрақты саны

Электронның массасы -

=1,6*10 -19 Кл

m =9,1 * 10 -31 кг

ДЕФОРМАЦИЯ. ГУК ЗАҢЫ.

• Латынша деформация – бүліну, бұзылу.

Серпімді деформация түрлері

Созылу және сығылу

Сығылу кезінде дененің пішіні кішірейеді.

Созылу кезінде дененің пішіні ұлғаяды.

• Серпімді дененің ұзаруы мен оған түсірілген күштің арасындағы байланысты 1660 жылы ағылшын физигі Роберт Гук (1635-1703) анықтаған болатын.

Роберт Гук (1635-1703)

Гук заңы: деформацияның шамасы (созылуы немесе сығылуы) түсірілген күшке тура пропорционал, яғни:

- дененің созылу немесе сығылу

шамасы

Электр тогы дегеніміз зарядталған бөлшектердің реттелген қозғалысы.

Еркін электр зарядын тасымалдаушылар

Электр тогы пайда болу үшін және ұзақ сақталуы

үшін қажетті шарттар:

Өткізгіште зарядталған денелерге белгілі бір күшпен әрекет ететін тұрақты электр өрісі болу керек

Электр өрісін тудыратын құрылғы,ток көзі керек

Жылулық

Химиялық

Магниттік

Физиологиялық

Токтың жылулық әрекеті. Өткізгіш бойымен ток өтсе,онда ол қызады. Электр қыздырғыш аспаптарда:электрплита,үтіктер, қайнатқыштарда,дәнекерлегіштерде қолданылады.

А)

Б)

Токтың химиялық әрекеті Химиялық ерітінділерге батырылған металл өткізгіш бойымен ток өткенде,ерітіндінің құрамына енетін заттар бөлінеді. Осы тәсілмен таза күмісті алуға,металл бұйымдардың беттерін күміспен жалатуға болады.

А)

Б)

Токтың магниттік әрекеті Өткізгіш бойымен ток жүргенде ,онда магниттік қасиеттер туындайды.Қарапайым магнит сияқты ол өзіне ұсақ темір денелерді тартады.

А)

Б)

Токтың физиологиялық әсері

Жануарлар денесімен ток өтетін болса,

онда ток бұлшық еттердің жиырылуын тудырады..

Адам денесінен өткен ток ауыр әсер қалдырады .

физиологиялық

Ток көздері

Алғашқы ток көзі 1800ж. Вольт бағанасы

Химиялық энергия

Гальваникалық элемент

Термоэлемент

Ішкі энергия

Электр энергиясы

Генератор

Механикалық энергия

Фотоэлемент

Жарық энергиясы

Гальваний элементтері

Ток көздері

Жылулық ток көздерінде – ішкі энергия электр энергиясына түрленеді

Механикалық ток көздерінде – мех. энергия электр энергиясына түрленеді

Электрофор,

электрометр,

электроскоп,

конденсатор

құралдарын

ойлап тапқан.

Александро Вольта

Итальян физигі

Алғашқы ток көзі 1800ж. Вольт бағанасы

Ток көзін алу үшін зарядтарды бөлгенде электрлік емес күштерді қолданады. Оларды бөгде күштер деп атайды.

Бөгде күштердің әрекетін сипаттау

үшін  әрпімен белгіленетін

электр қозғаушы

күші ұғымын енгіземіз.(ЭҚК )

Электр қозғаушы күші

 = A б /q

Ток көзінің

энергетикалық

сипаттамасы

Бөгде күштер

жұмысының

орын ауыстыратын

электр зарядына

қатынасына тең.

1В=1Дж/Кл

Ток көзінің шартты белгісі Айнур

Гальвани элементі мен аккумулятордың

оң полюсі –ұзын сызықпен, теріс полюсі

қысқа сызықпен кескінделеді.

Генераторлардың полюстерінде

“ +”, “-” таңбалары қойылады.

Электр тогы – зарядталған бөлшектердің бағытталған қозғалысы

Ток болуы үшін қажетті шарттар

Еркін q бар болуы (иондар, электрондар)

Эл. өрісінің бар болуы

(ток көзінен пайда болады)

Ток әсерлері

жылулық

магниттік

химиялық

физиологиялық

Сергіту сәті

Инсерт кестесімен жұмыс

Білемін

Білдім

Білгім келеді

Сабақтағы көніл- күйің

§35-36.

Оқуға .

Қайталау.