Есімдікті? ма?ыналы? т?рлері

П?ні: ?аза? тілі

Сыныбы: 6-сынып

Саба?ты? та?ырып:  Есімдікті? ма?ыналы? т?рлері

SMART ма?сат:

Сыныпта?ы о?ушыларды? кем дегенде 80 пайызы берілген  ?арапайым тапсырмаларды? ішінде жартысынан к?бін  ешбір ?атесіз есімдіктерді? т?рлерін ажырата, салыстыра алуы керек. Саба?ты? со?ында о?ушылар есімдікті? ма?ыналы? т?рлерін ме?гере отырып, есімдікті? ма?ыналы? т?рлерін жіктеуді, салыстыруды, ережелерді ?здеріне ??руды орындай алады.

К?тілетін н?тиже

Саба?ты? т?рі: Жа?а саба?

Саба?ты? ?діс-т?сілдері: ?аза? тілін тиімді о?ыту ?дісі, топпен ж?мыс, с?ра?-жауап.  К?рнекіліктері: Кесте сызбалар, таблица (сілтеу есмдігі) суреттер.

П?наралы? байланыс: тарих,  математика.

Технология: «Сатылай кешенді талдау» технологиясы

Саба?ты? барысы

І. ?йымдастыру кезе?і.

- о?ушылармен амандасу

- саба??а даярлы?ын тексеру

- саба?ты? та?ырыбы мен ма?сатын о?ушылар?а ?здігінен аны?тау?а ба?ыт беру

ІІ. ?ызы?ушылы?ты ояту Бай?азы д?ст?рі ?аза?ты? ежелгі ??рпы саналады. Б?л салт бойынша ?р адам ?лкен жиын?а, ал?алы топ?а ?зіні? ?зірлігін, ж?н-жорал?ысын, той-тарал?ысын, ?нер туындысын ?келеді.

Бай?азы шарты бойынша сынып о?ушылары орта?а шы?ып бір-біріне тілек айтады.

ІІІ. ?айталау о?у -  анасы

Жеребе тартылады. Жеребе с?ра?тары:  1. Есімдікті? н?мірі, ережесі, с?ра?ы  2. Есімдікті? ??рылысына ?арай т?рлері  3. Есімдікті? ма?ынасына ?арай т?рлері  4. Есімдікті? т?рленуі 

5. Есімдікті? с?йлемдегі ?ызметі І?. Ма?ынаны ажырату

1.  ?йы?тап жат?ан ж?ректі ?н оятар. Оны? т?тті орал?ан м?ні оятар. (Абай)

(Оны? деген с?з с?йлемдегі ?андай зат есімнін орнына ?олданыл?ан?)

1.  Бір шалды? т?рт ?лы болыпты. Бірде сол ?лдарын жинапты (ертегіден)

(сол с?зі нені? орнына ?олданылган?)

?. О?улы?пен ж?мыс

?) Берілген с?йлемнен сілтеу есімдігін тауып фонетикалы? сатылай комплексті талдау жаса.

«Оны? айтып т?р?аны шынды?ка жанасады» - деп, Асылхан ?з інісін жа?тады.

Фонологиялы? талдау

- Оны?

      1. Жуан буынды с?з (о,ы жуан дауыстылар)

   2. О —  ны?

   ?        ?

  а.б    б.б

                                    3. О-ны?  - тасымалданбайды

   4. Екпін — ны? буынында?ы

-ы~?а т?сіп т?р

                               5. О + ны? буын ?ндестігі бар

                                     6. О + ны? дыбыс ?ндестігі бар (ілгерінді ы?пал)

Дыбыс?а мінездеме

4 0 = 2            

          2    Δ

Дауысты дыбыстар.

І. Тілді? ?атысына ?арай:

      2         (о,ы)жуан

2

        жі?ішке  Ø

ІІ. Жа?ты? ?атысына ?арай:

1        (Оашык)

2             

            1          (ы ?ыса?)

ІІІ. Ерін мен езуді?  ?атысына ?арай:

  2            1          (о еріндік)

               1             (ы езулік)

Дауыссыз дыбыстар

?н мен салдырды? ?атысына ?арай:

                    Δ    Ø  ?ата?

2  Δ =  

              2   Δ    (н, ?) ?нді

Сергіту с?ті:   Сурет бойынша с?йлем ??растыру, с?йлемнен сілтеу есімдігін табу

1 - тапсырма:  «Сен»  жіктеу есімдігіне морфологиялы? талдау жаса.

Сен

1.       Б?л с?з екі ??рамнан т?рады: Сен

2.   Т?л?асына ?арай- негізгі (себебі бір ?ана т?бірден жасал?ан)

3.       ??рылысына ?арай- дара

4.  С?зде 1 лексикалы?, ] грамматикалы? ма?ына бар.

5.      Лексикалы? ма?ынасы - адам есіміні? орнына ж?мсалатын атау.

6.  Грамматикалы? ма?ынасы- жалпы грамматикалы? ма?ына- есімдік.

7.      Кім? Деген с?ра??а жауап береді.

8.      Ма?ынасына ?арай жіктеу есімдігі

2 – тапсырма: Семантикалы? картаны толтыр

?І.  ?орытынды. Тест тапсырмалары ар?ылы саба?ты ?орыту

1.Есімдік с?йлемде ?андай ?ызмет ат?арып т?р. Батырлар есімі еш?ашан ?мытылмайды.

А) толы?тауыш,   В) баяндауыш,   С) пысы?тауыш,   Д) бастауыш,    Е) аны?тауыш.

2. Болымсызды? есімдігін табы?ыз.

А) д?неме,   В) бірдеме,   С) кімде-кім,   Д) ?лде – кім,    Е) біреу.

3. Толы?тауыш ?ызметін ат?арып т?р?ан есімдікті к?рсеті?із Ол бізбен ?немі а?ылдасады, ке?еседі.

А) ол,     В) бізбен,   С) ?немі,   Д)  а?ылдасады,   Е) ке?еседі.

4. ?ате т?уелденген есімдікті табы?ыз,

А) мені? мынауым,   В)   сені? б?ны?,   С) сізді?  осы?ыз,   Д) оны? м?нысы,    Е) бізді? олымыз.

5. Д?рыс септелген есімдікті табы?ыз.

А) менге,   В) сенмен,   С) сода,   Д) б?дан     Е) сені?.

6. Есімдікті? неше т?рі бар?

 А)  7,    В)  5,    С) 8,    Д) 4,      Е) 3.

7. Сілтеу есімдігін к?рсеті?із?

А)анау,     В) кім?     С) сендер,    Д) еш?ашан,      Е) ?здері.

8. С?йлемде есімдікті? ?ай т?рі кездеседі? Б?кіл сынып о?ушылары кешкі  са?ат беске жиналды.

А) жіктік,   В) ?здік,   С) жалпылы?,    Д) болымсызды?,     Е)   белгісіздік.

9. Септеліп т?р?ан есімдікті к?рсеті?із.

А(осынау,    В) ?рине,    С) ма?ан,    Д) кейбіреулер,   Е) еште?е.

10. Т?рт т?рлі жал?ау жал?ан?ан ?здік есімдігін табы?ыз.

А) ?здері,   В) ?здері?ізді?,    С) ?зі?нен,   Д) ?зі,     Е) ?здерімізденсі?.

?йге тапсырма:

а) Есімдікті? ма?налы? т?рлерін ?олдана отырып, «?мір ?ажап» та?ырыбындаЭССЕ жазу. (м?тін ішінен бір с?зге фонологиялы? талдау жасау)

Ба?алау: Ба?алау пара?шасы бойынша ?орытындылау.

?р тапсырмаларды 10 баллды? шкала бойынша ба?алау