Сағыз орта мектебі
Мәден Айна Сметқызы
Технология пәнінің мұғалімі
Сағыз орта мектебі
Технология
8 сынып
Ет өнімдерінен тағамды өз қолдарымен дайындай білуге ,ет әзірлеудің қыр-сырын білуге дағдыландыру.
Оқушылардың теориялық білімдерін іс-тәжірибе сабағында қолдана білуге үйрету
Ұлттық дәстүрімізді құрметтеуге дағдыландыру,қо-нақ күте білуге,бауырмал-дық пен адалдыққа,әдепті-лікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі:
Көрнекіліктер:
Ұлттық тағамдардың суреті,
слайдтар, интерактивті тақта
Психологиялық тренинг
тест сұрақ-жауап,түсіндіру,
интерактивті тақтамен
ВЕНН диаграмасы,сөзжұмбақ,
сарамандық жұмыс,ББҮ әдісі
нұсқау карта,карточка,
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру бөлімі
Оқушылардың сабаққа қатысуы мен оқу құралдарының әзірлігі тексеріліп, назарын сабаққа аударамын.
1) Ұйымдастыру кезеңі: психологиялық тренинг
2) Үй тапсырмасын тексеру
3) Жаңа сабақты меңгерту
4) Білімді тиянақтау
5) Бағалау
6) Үй тапсырмасы
Психологиялық дайындық :
Мына шарлардың ұнаған түсін
таңдап,сұрақтарға
жауап беріңіздер?
-...неше жасыңызда тағам дайындауды үйрендіңіз ? S
Өзіңіз қандай тағамды ұнатасыз ?
Тағам туралы қандай журнал,бағдарламалар ұнайды ?
Тамақ дайындауда тазалық талаптары қандай?
Қай тағам түрін жасағанды ұнатасыз?
- Қай тағам түрін жасағанды ұнатасыз?
- -Тағам туралы қандай журнал,бағдарламалар
- ұнайды?
3.Өзіңіз қандай тағамды ұнатасыз
4.... неше жасыңызда тамақ дайындауды үйрендіңіз?
5.-Тамақ дайындауда тазалық талаптары қандай?
1. ---неше жасыңызда тамақ дайындауды үйрендіңіз?
2.-Қай тағам түрлерін жасағанды ұнатасыз?
3.-Тағам туралы қандай журнал,бағдарламалар ұнайды?
4.-Өзіңіз қандай тағамды ұнатасыз?
5.-Тамақ дайындауда тазалық талаптары қандай?
Үй тапсырмасын тексеру
1.Технология пәнінің қай тарауында тазалық-гигиеналық талаптарды міндетті түрде сақтауы керек?
а) тігін бұйымдарын модельдеу,ә)мата тану элементтері,
б)тамақ әзірлеу технологиясы
2.Жұқпалы аурулар неден пайда болады?
а)тазалықты сақтамағаннан,ә)серуенге шықпағаннан
б)тамақтану тәртібі бұзылған соң
3.Ішек жұқпалы аурулар неден пайда болады?
а)ауа арқылы,ә)аяқкиім арқылы б)микробтар арқылы
4.Етті қалай дайындайды,майлы сорпа әзірлеу үшін
не істейді?
а)етті сүтке қайнатады,ә)суық суға,б)ыстық суға қайнады
5.Қой етін мүшелегенде нешеге бөлінеді ?
а)13 ә)12 б)9
6.Соғым сойған күні табаққа салынатын ет мүшесі?
а)кәрі жілік, ә)ортан жілік, б)ауыз омыртқа
7.Кәрі жілік малдың қай мүшесінде орналасқан?
а)санда ә)қабырғада, б)қолда
8.Санда болатын ең етті жілік атауы?
а)жамбас, ә)асық жілік, б)ортан жілік
9.Соғым етінен дайындалатын тағам түрі
а)манты, ә)палау б)қуырдақ
10.Сый қонаққа табақ жасағанда қандай ет мүшелері салынады?
а)өкпе,бауыр,ішек-қарын, ә)бас,жамбас,сүбе
б).мойын омыртқа,ортан жілік
Үй тапсырмасын тексеру
Тест жауабы:
1. Б
- А
- Б
- Ә «5» 8-10
- Ә «4» 6-7
- Ә «3» 4-5
- Б
- Б
- Ә
- Ә
Жаңа сабақ
Ет
Тіршілік көзі
Төрт түлік мал
Түйе
Жылқы
Қой
Сиыр
- Құлагер,құлыныңнан керім едің, сұрағанда нағашым беріп едің ...
6
Жылқы етінен жасалған-қазы
Жылқы етінен жасалған-қазы
Ұлттық аса қадірлі тағам-ет асу
Етті қазанға саларда суық сумен жуады. Ұсақ малдың – қой, ешкінің, бұзаудың мүшелері қазанға түгел салынады. Қазанға сыймайтын ірі қараның, жылқының жіліктері, жамбасы ортасынан сындырылады. Етті үлкен ыдыста, кең қазанда піседі,салқын су құйылып, аздап тұз салынады. Қазанның қақпағы жабылады. От бірте-бірте күшейтіледі. Ет бірден қайнаса, қатайып кетеді. Қақпағы жабылып, бүлкілдеп қайнаған ет дәмді болады. Көбік жиналған соң, оны қалқып алып тастайды. Кей жерлерде көбік шыға бастасымен оны сапырып, сіңіріп жібереді. Мұндай сорпа дәмді болады.
Ет бір жарым – екі сағат қайнаған соң, сорпасын татып көреді, татымаса аздап тұз салады. Ет өте семіз болса, бетіндегі майды 1-2 рет қалқып алады. Жас малдың еті 1,5 – 2 сағатта, ірі малдың еті, бас 2-3 сағатта әбден піседі. Ет піскен соң оны сүзіп алып, сорпаны қатты қайнатып, қамыр салады. Ол 7-10 минутта дайын болады.
Ірі қара малдың немесе кәрі малдың еті көпке дейін піспейді, немесе қатты болады. Оған ас қасықпен ас содасын салып қайнатса, ет былбырап піседі .
Бас табақ:
бас,жамбас,ортан жілік,
сүбе,қабырға,
қазы-қарта,
жал-жая
Құда табақ:
бас,жамбас,жауырын,
тоқпан жілік,омыртқа,
құйрық-бауыр
Бала табақ:
асық жілік,бел
омыртқа,қабырға,
бүйрек,
Табақ тартудың
қазақы
рәсімі
Келін табақ:
ұлтабар,сүбе,тіл,
қабырға ,жақ
Күйеу табақ:
төс,құйымшақ,
асық жілік
Құрдас табақ:
тоқпан жілік,
омыртқа,сүбе,
қабырға,
қазы-қарта
Қыз табақ:
Құйымшақ,жүрек,
бүйрек, тіл,бел омыртқа
тоқпан жілік,
қабырға
пайдасы
зияны
Еттің зияны мен пайдасы да бар. Бірақ зиянынан пайдасы көп деп ойлаймын. Бұрынғы ата-бабаларымыз да осы еттің арқасында бойында күш-қайраты тасып, алып денелі болған. Ет жеген жақсы. Әлемнің екі дүркін олимпиада чемпионы Илья Ильинде күнде ет жеп шыныққан. Нәтижесі өте жақсы
Тыйым сөздерді жинастыру барысында оқушылар ізденіс жұмыстарын жүргізеді. Кітапханадан шықпай газет журналдарды қопарып,немесе интернеттен іздеу сияқты жұмыстар жүргізеді.Бірақ сол жұмыстардан гөрі үйдегі
ата-әжелерден сұраған көбірек нәтиже береді. Міне сондай жолмен жинақталған материалдардан төмендегідей кесте жасауға болады..
Оқулықпен жұмыс
(Қорытындылау)
Мүшенің аты
Жеуге болады
Малдың басы
Ми
Неге
Қариялар мен сыйлы
қонақтарға,құдаларға
Жеуге болмайды
Үлкендерге
Көз
Бас-көз болсын деп
Балаларға
Неге
Үй иесіне бір көзін берген
Таңдай
Балаларға
Балалар сыбағасы
Әкең өліп қалады
«Көзайым»бол-сын дұрыс
Желке
Құйымшақ
Былжырап кетесең деп
Қыз балаға
Ұзатылған қызға
Шашы ұзын болсын деп
Жұлын
Балаға
Суға кетіп қаласың деп
Тыйым сөздерді жинастыру барысында оқушылар ізденіс жұмыстарын жүргізеді. .
р/с
1
Шикізаттың атаулары
2
Мөлшері
Қой еті
Дайындау реті
3
500 гр
Құйрық май
4
Нан
100гр
750гр
Сорпа
5
650гр
6
Тұз
30гр
Пияз
1-дана
Қазақтың ұлттық
тағамдарына
қандай тағамдар
жатадыі?
Қазақ халқының
Негізгі азық-түлігі қандай
өнімдерден жасалған?
Сүт өнімдерін ата?
Еттің дәмін
қалай
ажыратамызі?
Еттің қандай
түрін білесіңдер?
Ұн қай
Өсімдіктен
алынады?
Дисахаридтерді
қалай аламыз?.
“ Бос орынды толтыр”
Түйе көп болса,жүк ...
Түйенің үлкені көпірде … жейді.
Жуас түйе …
Жылқы етін жемесең түсіңе кіреді ...
Сиыр сауып ішсең мың күндік,
сойып жесең ...
Семіздікті … көтереді
Сарамандық жұмыс
1.Техникалық қауіпсіздік ережесін еске түсіру.
2.Санитарлық-гигиеналық талапты сақтау.
3.Шашты орамалмен байлап,алжапқыш кию керек.
4.Пышақ қолданған кезде, қолыңды кесіп алма.
5.Қолданып болғаннан кейін пышақты кез-келген жерге тастама.
Етке қамыр дайындау үшін алдымен ұн,тұз, жұмыртқа,су құйып илеп,дөңгелектеп жұқа жайып,кесіп,қайнаған сорпаға саламыз.
Шеберліктерін көрсету
1.Нан тақтайға жазған жаймасының ұқыптылығын,тиянықтылығын қарау.
2.Нанның жазған қалыңдығы мен жұқалығын тексеру.
Бекіту тапсырмасы.
)
Сөзжұмбақ
Бекіту тапсырмасы.
)
Сөзжұмбақ
Сабақты қорытындылау.
-Бүнгі сабақта алған білімдерің,үйренгендерің сендерге күнделікті өмірде қажетті бола ма?
-Сендерге осы сабақ қызықты болды ма?
Сын тұрғысынан ойлау стратегиясы.
Білемін
Білгім келеді
Үйрендім
Бүгінгі сабақ бойынша ерекше әсер еткен көрініс...
Рефлексия “Пирамида 2”
Келесі сабақта не өзгертер едіңіз?
Бүгінгі сабақ бойынша ең маңызды болған зат...
Бағдаршам
Түсінгендікті көрсету үшін бағдаршамның түстерін көрнекі құрал ретінде пайдаланыңыз.
Мысалы:
·Оқушыларда қызыл, жасыл және сары түсті карточкалар бар, оны олар өз парталарына қояды немесе жоғары көтереді (қызыл = түсінбеймін, жасыл = барлығы түсінікті).
·Оқушылар бағдаршамның түстерін пайдалана отырып, өздерін бағалайды. Мұғалімге көрсетілген бағалауды оқушылардың күнделіктеріне жазуына болады.
Қызыл – өте жақсы, жасыл- жақсы,
сары - қанағаттанарлық