Қазақстандағы экологиялық мәселелер

Қазақстан тарихы. 9 сынып 05.03.2016 Сабақтың тақырыбы: Қазақстандағы экологиялық мәселелер.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Айналадағы ортаның ластану жолдары, ондағы қоғамның рөлін қарастыру, қазіргі кездегі Қазақстандағы экологиялық мәселелер туралы білім қалыптастыру.

Дамытушылық:оқушылардың ойлау қабілетін, сөйлеу мәдениетін дамыту,теориялық білімді өздігінен ізденіп, игеру және зерттеу қабілеттерін қалыптастыру. Тәрбиелік: Оқушыларды патриоттыққа тәрбиелеу, мәдени құндылықтар мен табиғатты қастерлеуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: жаңа сабақты меңгерту

Сабақтың типі: Биология пәнімен кіріктірілген сабақ

Сабақтың әдісі: Сыни тұрғыдан ойлау,жеке,ұжымдық,

топпен жұмыс,

Көрнекілігі: Интерактивті тақта,деңгейлік тапсырмалар т.б.

Сабақтың барысы:І.Ұйымдастыру кезеңі:

1.Амандасу, оқушыларды түгендеу.

2.Сыныпты 2 топқа бөлу.

3. Оқушылардың назарын сабаққа

аудару.

І.Өткенді еске түсіру.“Кім көп біледі?(сұрақ-жауап)

1.Ұлы отан соғысы қашан басталды?/1945ж. 22маусым/

2.Азамат соғысы қай жылдары болды?/1918-1920 жж./

3.КСРО конституциясы қай жылы қабылдынды?/1936 жылы/

4.Сауатсыздықты жою қоғамы қай жылы ұйымдастырылды?/1924 жылы/

5.Тың игеру жүргізілген облыстар/Павлодар,Ақмола,Көкшетау,Қостанай,СҚО,Торғай/

6.Жаңаөзен қаласындағы ірі толқу қай жылы болды?/1989 ж. маусымда/

7.Қазақстан тәуелсіздік алғанына неше жыл болады?/25 жыл./

ІІ. Қызығушылықты ояту .(Жаңа сабаққа дайындық).

Сабақтың тақырыбын анықтау үшін бейнежазба көрсету: Nature of Kazakhstan. Mp4 (3 мин.9 сек.)

ІІІ. Мағынаны тану

(Жаңа материалды меңгерту).

Сабақтың жоспары:

1.Экология ғылымы.

2.Қазақстандағы экологиялық мәселелер:

• Семей полигоны.

• Арал теңізі.

• Балқаш.

1.Экология ғылымымен таныстыру. (мәтінмен жұмыс).1

  (әр топ өз тапсырмаларын оқып, түсіндіреді.)

І топ

• «Экология» терминін ғылымға алғаш рет кім және қашан енгізді?

• Экология нені зерттейді?

• Экология ғылымының мақсаты.

 ІІ топ

• Экологиялық факторлар деген не?

• Экологиялық факторлар қандай топтарға бөлінеді?

• Экология ғылымының негізгі міндеттері.

 «Менің шығармашылығым».
(Іздену,зерттеу)
1.Өздігінен ізденіп келген оқушылар өз жұмыстарын ортаға салады.

-Қазақстандағы экологиялық мәселелер.
-Семей полигоны.
-Арал теңізі.
-Балқаш.

ІV. Мағынаны ажырату:

1-тапсырма: кестемен жұмыс.
І топ

«Сандық көрсеткіштерге сипаттама бер»

ІІ топ

«Сөздік көрсеткіштерге сипаттама бер»

2-тапсырма: Ұжымдық жұмыс.

«Сәйкесін тап»

“Сергіту сәті”

3-тапсырма: топтық жұмыс.
“Не?Қайда?Қашан?”

V-кезең: Ой-толғаныс. (ОЖСБ-ға дайындық)

Жеке жұмыс.

Тест сұрақтары:

1.Қазақстан қай жылдары нағыз экологиялық апат аймағына айналды?

А) 1940 жылдардан бастап
В) 1945 жылдардан бастап
С) 1950 жылдардан бастап

D) 1955 жылдардан бастап

E) 1960 жылдардан бастап

2. 1949 – 1963 жылдар аралығында ауада жасалған жарылыс саны?

А) 113
В) 213
С) 131

D) 231

E) 311

 3. Полигон зардабын тартқан Семей өңірімен іргелес жатқан өңірлер?

А) Атырау, Қарағанды, Өскемен

В) Қарағанды, Павлодар, Өскемен

С) Павлодар, Шымкент, Қарағанды

D) Өскемен, Алматы, Атырау

E) Қарағанды, Павлодар, Талдықорған

 4. Капустин Яр атом полигоны қай өңірде орналасты?

А) Шығыс Қазақстан

В) Оңтүстік Қазақстан

С) солтүстік Қазақстан

D) Батыс Қазақстан

E) Орталық Қазақстан

5. Сырдария мен Әмудария өзендерінің суын пайдалануда ысырапшылдыққа жол берілуінің зардабы қай теңізге әсер етті?

А) Жерорта
В) Балқаш
С) Қара теңіз

D) Каспий

E) Арал

6. Арал теңізінің суы азайды:

А) 3 есе

В) 2 есе
С) 4 есе

D) 7 есе

E) 10 есе

 7. Арал өңірінде экологияның күрт шиеленісуіне үлкен әсер етті:

А) «Капустин Яр» полигоны
В) «Байқоңыр» ғарыш айлағы
С) Семей полигоны

D) Қытайдағы Лобнор полигоны

E) Өскемендегі ірі кәсіпорындар

8. «Байқоңыр» космодромы қай жылдан бастап жұмыс істей бастады?

А) 1953 жылдан бастап
В) 1955 жылдан бастап

С) 1957 жылдан бастап

D) 1959 жылдан бастап

E) 1951 жылдан бастап

9. Ірі қалалардағы экологиялық жағдайдың шиеленісуіне әсер етті:

А) Тұрғындардың көп болуы
В) Көпірлердің аз болуы
С) Саябақтар

D) Ірі кәсіпорындар

E) Трамвай мен троллейбус

10. Өскемен қаласында орналасқан ірі кәсіпорын:

А) Мақта-мата комбинаты

В) Пресс автоматтары зауыты
С) Ауыр машина жасау зауыты

D) Кен-химия комбинаты

E) Қазмырыш комбинаты

Тест жауаптары:

1.С 2. А 3. В 4.D 5. Е 6. А 7. B 8. С 9. D 10.E

VІ. Қорытынды:Бүгінгі сабағымызда биология пәні көмегіне сүйене отырып экология ғылымымен таныстық. Сонымен қатар тарих пәні арқылы Қазақстандағы экологиялық проблемалар туралы мағлұмат алдық. Бұл проблемалардың түп негізінде тарихи факторлардың бар екендігін анықтадық. Бірақ бұл проблемалар тек Қазақстанды ғана емес, бүкіл Жер шарын, яғни Адамзатты толғандырып отырған өзекті мәселе екендігін түсінді.Олай болса ортақ үйіміз – Жер шарын қорғау бәріміздің борышымыз!

Рефлекция

« Бүгінгі сабақтан не алдым,не білдім,

не түйдім?»

(түйіндеме жасау)

Не алдым?

Не білдім?

Не түйдім?

VІІ.Бағалау:
Оқушылардың жинаған жетондары бойынша бағалау және жеңімпаз топты анықтау.

VІІІ.Үйге тапсырма:
1.Қазақстандағы экологиялық мәселелер.
2. Тест жазу

Қостанай ауданы әкімдігінің білім бөлімі

«Озерный орта мектебі» ММ

Тақырыбы: Қазақстандағы экологиялық мәселелер.

Өткізген:Байлина Э.Б.

Сынып: 9 «А»

Озерный ауылы,2016 жыл