Методическая разработка

Ульян өлкәсе Димитровград шәһәренең Габдулла Тукай исемендәге 22 нче номерлы муниципаль бюджет гомуми белем бирү мәктәбе.

Cыйныфтан тыш чара эшкәртмәсе.

М. Җәлилнең иҗатына багышланган әдәби– музыкаль кичә. “Муса Җәлил – һаман безнең арада”.

Төзеде: югары категорияле

татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Сәмигуллина Гүзәл Илдус кызы

Димитровград 2019.

1 алып баручы.

Сынаулары аша сыный тормыш,

Җиз иләктән кат-кат үткәрә

Рухлары көчле булганнарны

Йолдыз итеп күккә күтәрә.

Җырың белән дусны иркәли бел

Җырың белән җиң син дошманны.

Шул максатың алга куеп, Муса,

Үтәдең син намус кушканны.

2 алып баручы.

Добрый день, дорогие гости, уважаемые учителя, любимые ученики! В этом году мы отмечаем большой праздник, посвященный 110-летию со дня рождения Мусы Джалиля – любимого сына татарского народа, Героя Советского Союза, Лауреата Ленинской премии. Данное мероприятие утверждает бессмертие творчества великого поэта.

1. 1 алып баручы.

Исәнмесез кaдeрлe укучылар, хөрмәтлe укытучылaр! Фeврaль aeның кoяшлы мaтур көнeндә пaтриoт шaгыйрeбeз Мусa Җәлилнeң тугaн көнeн билгeләп үтәбeз. Мусa Җәлил зур ихтирaмгa лaeк шәхeсләрнeң бeрсe. Ул чын мәгънәсeндә хaлкыбызның бөeк шәхeсe. Аның әсәрләрен зурлар да , кечкенәләр дә яратып укыйлар, аңа багышлап шигырьләр язалар .

Шигырьләр сөйләү

1. 2 алып баручы

Да, стихотворения, песни Мусы Джалиля бессмертны! Его слова светят маяком и проходят сквозь поколения . “Моя жизнь была одной грустной песней”, - говорит поэт. А для нас имя его стало песней, прозвучавшей на весь мир. Народ был потрясен, прочитав его стихотворения, созданные в плену, перед казнью.

1. Шигырьләр сөйләү

1 алып баручы.

Муса Җәлил... Бу исем һәркемгә яхшы таныш. Шагыйрь, сугышчы, көрәшче. Бөек Ватан сугышы каһарманы.Ул 1906 елның 15 февралендә Оренбург өлкәсендә туа. Кечкенәдән үк әдәбият белән кызыксына. “Бәхет” исемле беренче шигыре “Кызыл йолдыз” газетасында басыла. Мусага ул вакытта 13 яшь була.

2 алып баручы

Истоки творческого пути Мусы Джалиля начинаются в его родной деревне Мустафа. Он родился 15 февраля 1906 года в этой деревне Оренбургской губернии. Муса был низкорослый, черноволосый, кареглазый, очень шустрый мальчик. Несмотря на бедную жизнь, отец его, дядя Мустафа, старался дать своим детям образование. С шести лет Муса начинает учиться в деревенском медресе, проявляет себя умным и смекалистым учеником.- С 13 лет Муса Джалиль начинает писать стихотворения. Его жизнь и творчество связаны с детьми. Он любил веселых, озорных, дисциплинированных, старательных и трудолюбивых детей. И сам в детстве был таким. Он создал для детского чтения стихотворения, песни, подвижно - игровые песни, пьесы. А теперь давайте послушаем его стихотворения, написанные для детей.

Шигырьләр сөйләү

1 алып баручы

Грабители рвутся в наш отчий дом,
Чтоб счастье отнять у страны родной,
Вставай, на край, на борьбу с врагом,
Мы в бурю вступаем, в последний бой!

1941 год. Начинается Великая Отечественная война. По зову Отчизны Муса Джалиль становится в ряды защитников Родины. Война - это трагедия для всех. Мусе Джалилю было всего 35 лет, когда он уходил на войну. С женой Аминой они прожили только 7 лет. Стих “ Аерылу”.

2 алып баручы

Муса Җәлил диюгә,татар халкын, ә татар халкы диюгә, Муса Җәлилне күз алдына китерәсең. Аның шәхесен һәм батырлыгын бөтен дөнья белә. Димәк, ул чын мәгънәсендә халкыбызның бөек шәхесе, горурлыгы.

Шигырьләр сөйләү

2 алып баручы

Война не заставила поэта растеряться. Муса был внутренне готов к ней и буквально с первых же дней, еще не взяв в руки боевого оружия, начал сражаться с врагом пером поэта. Поэт глубоко возмущен посягательством фашистов на мирный труд людей к борьбе до последнего дыхания.Летом 1942 года 2-я ударная армия, в рядах которой сражался поэт, была уже полностью окружена и отрезана от основных сил. В одной из битв, прорываясь к своим, тяжело раненный М. Джалиль попадает в плен. Моабитская тюрьма. Стихи, созданные в Моабитской тюрьме, - не просто

человеческий документ, но и самая высокая поэзия. Эту поэзию отличает подлинная внутренняя культура, уверенное владение стихом, глубокая национальная основа. Моабитский цикл – это наивысшее достижение татарской поэзии периода Отечественной войны и одна из вершин всей многонациональной литературы.

Шигырьләр сөйләү

1 алып баручы

М. Җәлил - татар халкының бөек улы, горурлыгы. Тоткынлыкта ул берсеннән берсе көчлерәк шигырьләр иҗат итә. Ул үзенең бөтен гомерен, яшьлек дәртен, бөтен катлаулы иҗатын халык өчен башлады, соңгы тамчы канына кадәр азатлык һәм якты тормыш өчен көрәште.

Каның белән язган шигырьләрең
Тетрәп укый синең бөтен җир,
Буыннардан буыннарга килер,
Мәңге үлмәс, Муса, синең җыр!

2 алып баручы

1944 елның 25 августында Муса Җәлилне җәзалап үтерәләр.

“Туфрак күмер тәнне, күмә алмас

Ялкынлы җыр тулы күңелне,

“Үлем” диеп әйтәп буламы соң

Җиңеп үлгән мондый үлемне?”

Шигырьләр сөйләү

1 алып баручы

Да, Джалиль – Герой Советского Союза, бесстрашный сын татарского народа, и еще не одно поколение будет гордиться им. Ему возведен памятник у стен Казанского Кремля, Татарский государственный театр оперы и балета имени Мусы Джалиля – украшение нашей столицы.

2 алып баручы

Муса Джалиль, подобно тысячелетнему дубу, будет на своем месте.
Стоит жить, чтоб в землю врезать
След поглубже, позаметней,
Чтоб твое осталось дело
Словно дуб тысячелетний.

Нa этoм вeчeр, пoсвящeнный твoрчeству Мусы Джaлиля, зaкoнчeн. Блaгoдaрим всeх зa учaстиe и зa внимaниe.