План урока по биологии

Күні: 12.11.21ж.

Оқытушының аты-жөні: Балмагамбетова Г.М

Топ: ЛХЭ-111

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Пассивті тасымалдау механизмі. Жасуша мембранасы арқылы заттар тасымалдауының типтері.

Сабақмақсаты

Жасуша мембранасы арқылы заттар тасымалының әр түрлі типтерінің механизмдерін түсіндіру

Бағалау критерийлері

Жасуша мембранасы арқылы заттардың тасымалдануын сипаттайды.

Мембрананың өткізгіштік қасиетін түсіндіреді.

Пассивті тасымал түрлерін ажырата алады.

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған

кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Жұмыс түрлері

Сабақтың басы

8 минут

Сабақтың ортасы

15 минут

12 минут

5 минут

3 минут

2 минут

Ұйымдастыру. Сәлемдесу. Оқушыларды түгелдеу.Өткен тақырыпты меңгертуде «Жасырын ұяшық » әдісі арқылы өткен сабақты пысықтау

1. Нәруыздарқайорганоидтасинтезделеді? Рибосомалар
2. Қандайқосылыстараминқышқылдарынантұрады? Нәруыздар

3. Жасушаныңсұйықбөлігіқалайаталады? Цитоплазма
4. Қандай органоид универсал энергия көзіболыптабылады? Митохондрия
5. Жасушадахромосомаларқайдаорналасқан? Ядро    
6. Қандайзатәсіресеэнергияға бай? Майлар
7. Жасушадажақсыеріткішболып не қызмететеді? Су    
8. Жасушаныңбеткейліқабатықалайаталады? Мембрана 
9. Глюкоза қандайқосылыстаркласынажатады? Көмірсулар 
10. Қандайзаттарсүйеккеберіктікқасиетбереді? Минералдытұздар                        

Бейне жазба, Жасуша мембранасы.https://youtu.be/dEOBOsyE_Oo

Оқушылар бүгін сабақтың тақырыбы қалай деп ойлайсыздар? Оқытушы тақырыпты қысқаша ашады. Слайд бойынша сөйлейді

Оқушылар 3 топқа отырады.

«Осмос» «Диффузия» «Мембрана» болып

3 топқа бөлінеді.

1 топ тапсырмасы: Қажетті сөздерді қолданып диаграмманы толтырыңыз.

Бағалау критерийлері:

1. Осмос түсінігін біледі

2. Биологиядағы осмос пен диффузияның айырмашылығын анықтайды.

3. Заттар тасымалының үш түрін салыстыратын диаграмма құрады.

2 топтың тапсырмасы. Пассивтік тасымаладу түрлерін

диаграммада жазыңыз.

Кестенің 1 бөліміне: тасымал түрін

2 бөліміне: тасымалданатын заттардың атын

3 бөліміне : Ерекшелігін жазыңыз

Бағалау критерийлері:

1. Қарапайым диффузия түсінігін біледі

2. Үш түрлі тасымал салыстыратын кесте құрады

3. Тасымалданатын заттардың атын атайды және ерекшелігіне тоқталады.

3 топтың тапсырмасы

Кестені толтырыңдар.Мембрана арқылы заттардың тасымалдау түрлері

1.Жасуша мембранасы жайлы түсінік береді.

2.Мембрана арқылы заттардың тасымалдау түрлерін кестеге толтырады.

3.Мембрананың атқаратын қызметін сипаттайды.

Lerling apps оқу бағдарламасы бойынша студенттерге тапсырма беріледі.

1. Мембрана құрлысы интерактивті тақтада жазу

Фосфолипидтердің (гидрофобты) құйрықтары

Жартылай интегралды нәрыз

Фосфолипидтердің (гидрафильді) бастары

Интегралды нәруыз

Фосфолипидтердің биқабаты

көмірсулар (гликокаликс элементері)

2. Сәйкестендіріңіз.

1.фагоцитоз; 2.АТФ қажет емес, 3.электрохимиялық градиент бойынша; 4. экзоцитоз; 5.мембрана каналдары арқылы 6.эндоцитоз; 7.арнайы тасымалдаушы белоктар арқылы; 8.электрохимиялық градиентке қарсы; 9.Na/K-насос; 10.қарапайым диффузия; 11. α-глюкозаның тасымалдануы; 12.АТФ қажет; 13.пиноцитоз; 14.рецептормен байланысқан эндоцитоз; 15. жеңілденген диффузия;

3.Биологиялық диктант.

1. ........................ жасушаны қоршаған ортадан қорғайды және заттардың енуі мен шығуын реттейді.

2. Диффузия бөлшектер.................... концентрациялыаймақтан................. концентрациялыаймаққаөткендебайқалады.

3. Судыңіріктемеліөткізгішмембранадағыжоғарыконцентрациялыаймақтантөменконцентрациялыаймаққаөтуі............... депаталады.

4. Молекулалардыңжасушамембранасыныңайналасында..................... – өтемаңызды процесс.

Кілт сөздер:

Жасушамембранасы

Жоғары, төмен

Осмос

Тасымалдануы

Бағалау критерийлері:

1.Мембрананың құрлысын біледі.

2.Активті пассивті тасымалдауды салыстырады.

3.Тасымалдау механизмінің функцияларын айта алады.

Kahoot бағдарламасы арқылы оқущылардың білімдері пысықталады.

Тест сұрақтарына сылка арқылы жауап береді.https://kahoot.it/challenge/04742083?challenge-id=64ba4c43-12a8-4e3d-89ac-ffbff98a98cb_1636539733426

1.Мембрана нәруздары 2ге бөлінеді:

А) итегралды , шеткі

Б) Глицерфосфолиттер және фолопиттер

В) диффузия, осмос

Г) фосфолипидтер, гликолипидтер

2. Заттардың тасымалданудың бұл түрінде, мемрананың екі жағында бір заттың молекулаларының өзара алмасуы жүреді:

А) жеңілдетілген диффузия

Б) Ауыспалы диффузия

В) Қарапайым диффузия

Г) Фагцитоз

3. Әртүрлі орталарда заттардың тәртіпсіз тасымалдануы :

А) осмос

Б) Глицерфосфолиттер және фолопиттер

В) диффузия,

Г) фосфолипидтер, гликолипидтер

4.Жартылай өткізгішті мембрана арқылы еріген заттың таралымы аз жағынан көп жағына қарай су молекулаларының қозғалысы.

А) Осмос

Б) Диффузия

В) Қарапайым диффузия

Г) Мембрана

5.Электрохимиялық  потенциалының мәні төменгі орыннан жоғарғы орынға қарай заттың тасымалы:

А)Енжар

Б) Белсенді - БТ (активті)

В) қарапайым диффузия

Г) диффузия

6. Электрохимиялық потенциалының мәні жоғарғы орыннан төменгі орынға қарай заттың тасымалы:

А) қарапайым диффузия

Б) Белсенді - БТ (активті)

В) диффузия

Г) Мембрана

7. Екіншілі активті тасымалдаудың 2 түрі бар:

А) Симпорт , антипорт

Б) Глицерфосфолиттер және фолопиттер

В) диффузия, осмос

Г) фосфолипидтер, гликолипидтер

8. Мембрананың негізгі қасиеттері:

А)Тұрақтылығы, электроқшаулаушылығы, иілгіштігі

Б) Механикалық, матрицалық, барьерлік

В)  заттасымалы

Г) жасушаның механикалық қорғанышы

9. Мембрананың  негiзгi  функциялары:

А)Тұрақтылығы, электроқшаулаушылығы, иілгіштігі

Б) Механикалық, матрицалық, барьерлік

В)  зат тасымалы, жасушаның механикалық қорғанышы

Г) Симпорт , антипорт

10. Мембрананың  беткі бөлігінде орналасқан ақуыздар:

А)интегральдық

Б) матрицалық 

В)  фагоцитоз

Г) перифериялық

Уақыт артылатын болса пазл құрастырылады.

Рефлексия. «Ұстазға хат»

Бүгінгі сабақты түсінгені және түсінбегені жайлы хат жазады.

Үй тапсырмасы. Негізі терминдерге сипаттама жазу. Заттар тасымалдау типтерінің классификасын құру.