СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Презентация к уроку родного (табасаранского) языка в 6 классе "Повторение и обобщение по теме "Лексика"

Нажмите, чтобы узнать подробности

Презентация к уроку родного (табасарнского) языка в 6 классе "Повторение и обобщение по теме "Лексика"

Просмотр содержимого документа
«Презентация к уроку родного (табасаранского) языка в 6 классе "Повторение и обобщение по теме "Лексика"»

Уьмумиламиш ап I бан дарс Табасаран ч I алнан дарс: «Лексика текрар ап I уб» Дюзмиш гъап I ур: Дагъниарин асас бинайин уьмуми аьгъювалар тувбан мектебдин табасаран ч I алнан ва литературайин мялим Муртузалиев Фейзулла Муртузалиевич

Уьмумиламиш ап I бан дарс

Табасаран ч I алнан дарс:

«Лексика текрар ап I уб»

Дюзмиш гъап I ур: Дагъниарин асас бинайин уьмуми аьгъювалар тувбан мектебдин табасаран ч I алнан ва литературайин мялим

Муртузалиев Фейзулла Муртузалиевич

Табасаран ч I алнан дарс Эпиграф :  Ч I ал ихь вафалу дуст ву, эгер ухьуз думу ужуди аьгъяш; ч I ал ихь душман ву, эгер ухьуз думу зяифдит I ан аьгъдарш ва ихь фикир ачухъуб шулдарш. Шлиз, лазим вуйи гаф абгури, аьзият гъябкъюндарш, дугъаз варит I ан уч I ру, варит I ан дюзи, лазим вуйи ялгъуз саб гаф бихъбан разивал гъябкъюндар. (В.Кодухов)

Табасаран ч I алнан дарс

Эпиграф :

Ч I ал ихь вафалу дуст ву, эгер ухьуз думу ужуди аьгъяш; ч I ал ихь душман ву, эгер ухьуз думу зяифдит I ан аьгъдарш ва ихь фикир ачухъуб шулдарш. Шлиз, лазим вуйи гаф абгури, аьзият гъябкъюндарш, дугъаз варит I ан уч I ру, варит I ан дюзи, лазим вуйи ялгъуз саб гаф бихъбан разивал гъябкъюндар. (В.Кодухов)

Уьлкейиъ бабан ч I алнан Гьеле вари аьгъдархьуз, Хъюгъдихьа сейир ап I уз,  Ва вари аьгъдруб дубгъуз.

Уьлкейиъ бабан ч I алнан

Гьеле вари аьгъдархьуз,

Хъюгъдихьа сейир ап I уз,

Ва вари аьгъдруб дубгъуз.

Яратмиш ’ валиинди учву улупуб Разивал гьисс ап I уб Баяр-шубар, дарснаъ учвуз ккун ап I ураза… Ичв мумкинвалар ачухъ ап I уб

Яратмиш валиинди

учву улупуб

Разивал гьисс ап I уб

Баяр-шубар, дарснаъ

учвуз ккун ап I ураза…

Ичв мумкинвалар

ачухъ ап I уб

КЛАССДИН ЛЯХИН.

КЛАССДИН ЛЯХИН.

Гьарсабдиз тувна чан ччвур – Гьяйванатдиз ва шейъназ, Мутмйир хьа багахь агъзур, Хъа ччвур алдруб сабкьан хьтар! Вари, улиз рябкъюрайиб, Ихь ликарикк ва к I ул ’ ин, Вари ихь фикриъ айиб  Улупна гафниинди.

Гьарсабдиз тувна чан ччвур –

Гьяйванатдиз ва шейъназ,

Мутмйир хьа багахь агъзур,

Хъа ччвур алдруб сабкьан хьтар!

Вари, улиз рябкъюрайиб,

Ихь ликарикк ва к I ул ин,

Вари ихь фикриъ айиб

Улупна гафниинди.

Мялумат тувраза учвуз дургъунагъ диъ , в ари саб къайдайиъди гъябгъбан бадали. Эгер узу ккебехъну гъузиш, фици у ч ву гъавриъ ахъди ч вахъа йиз? Хъа кюмек апIуз узуз, гьязур ву ккуни, багъри…

Мялумат тувраза учвуз дургъунагъ диъ ,

в ари саб къайдайиъди гъябгъбан бадали.

Эгер узу ккебехъну гъузиш,

фици у ч ву гъавриъ ахъди ч вахъа йиз?

Хъа кюмек апIуз узуз,

гьязур ву ккуни, багъри…

Дарснан метлебар: «Лексика» темайиан ухьу аьгъю гъап I дар текрар ва уьмумиламиш ап I уб. Гафарин лексикайин мяна аьгъю ап I увал давам ап I уб, словарарихъди ляхин ап I бан вердиш ’ валар артмиш ап I уб.  Улхбан культурайин тербия тувуб, ч I алнахьна вуйи гьюрмат артухъ ап I уб.
  • Дарснан метлебар:
  • «Лексика» темайиан ухьу аьгъю гъап I дар текрар ва уьмумиламиш ап I уб.
  • Гафарин лексикайин мяна аьгъю ап I увал давам ап I уб, словарарихъди ляхин ап I бан вердиш ’ валар артмиш ап I уб.
  • Улхбан культурайин тербия тувуб, ч I алнахьна вуйи гьюрмат артухъ ап I уб.
Табасаран ч I алнан уьлке аьхюб ву, хъа душваъ лексикайин чюллер яркьудар ву. Гаф ва гафнан лексикайин мяна Саб мяна ва гизаф мянйир хъайи гафар Гафнан диш ва илт I ибк I у мяна Синонимар Омонимар Антонимар Словарар

Табасаран ч I алнан уьлке аьхюб ву, хъа душваъ лексикайин чюллер яркьудар ву.

  • Гаф ва гафнан лексикайин мяна
  • Саб мяна ва гизаф мянйир хъайи гафар
  • Гафнан диш ва илт I ибк I у мяна
  • Синонимар
  • Омонимар
  • Антонимар
  • Словарар
Ушвниан удубч I вру гаф ширинуб гъапиш, Аькьюл, асул, чан фикир дерин гъабшиш, Чан хайирси, халкьдин хайир ккун гъап I иш, Хъасин дугъкан инсан шулу бахтавар .

Ушвниан удубч I вру гаф ширинуб гъапиш,

Аькьюл, асул, чан фикир дерин гъабшиш,

Чан хайирси, халкьдин хайир ккун гъап I иш,

Хъасин дугъкан инсан шулу бахтавар .

 АБЙИРИН МИСАЛАР   1. Уччвуб гаф йиччвт I ан ширин шул. 2. Гаф сифте дубжну ккун, хъа адап I ну. 3. Инсандиз мелз саб, ибар кьюб гьаддиз тувна: сабан йип, кьюбан 1. Уччвуб гаф йиччвт I ан ширин шул. 2. Гаф сифте дубжну ккун, хъа адап I ну. 3. Инсандиз мелз саб, ибар кьюб гьаддиз тувна: сабан йип, кьюбан хъебехъ.

АБЙИРИН МИСАЛАР

1. Уччвуб гаф йиччвт I ан ширин шул.

2. Гаф сифте дубжну ккун, хъа адап I ну.

3. Инсандиз мелз саб, ибар кьюб гьаддиз тувна: сабан йип, кьюбан

  • 1. Уччвуб гаф йиччвт I ан ширин шул. 2. Гаф сифте дубжну ккун, хъа адап I ну. 3. Инсандиз мелз саб, ибар кьюб гьаддиз тувна: сабан йип, кьюбан

хъебехъ.

 АБЙИРИН МИСАЛАР   1. Уччвуб гаф йиччвт I ан ширин шул. 2. Гаф сифте дубжну ккун, хъа адап I ну. 3. Инсандиз мелз саб, ибар кьюб гьаддиз тувна: сабан йип, кьюбан 1. Уччвуб гаф йиччвт I ан ширин шул. 2. Гаф сифте дубжну ккун, хъа адап I ну. 3. Инсандиз мелз саб, ибар кьюб гьаддиз тувна: сабан йип, кьюбан хъебехъ.

АБЙИРИН МИСАЛАР

1. Уччвуб гаф йиччвт I ан ширин шул.

2. Гаф сифте дубжну ккун, хъа адап I ну.

3. Инсандиз мелз саб, ибар кьюб гьаддиз тувна: сабан йип, кьюбан

  • 1. Уччвуб гаф йиччвт I ан ширин шул. 2. Гаф сифте дубжну ккун, хъа адап I ну. 3. Инсандиз мелз саб, ибар кьюб гьаддиз тувна: сабан йип, кьюбан

хъебехъ.

 АБЙИРИН МИСАЛАР    1. Уччвуб гафну гъван гъюдли ап I ур. 2. Мелзну йиччвра хуру, балара. 3. Йиччв, йиччв гъапну к I ури, ушвниъ меъли шлуб дар. 4.Вахтниинди гъапи аьриф гаф хян абц I ну девлетт I ан багьади шул. 5. Гапри гъап I у зиян сагъ шулу, гафну гъап I у зиян затра сагъ шулдар 6.Халкьдин ч I ал я масу тувруб дар, я масу гъадабгъруб. 7. Гаф жикъиб, мяна ярхиб ужу шул. 8.Дугъри гаф кьут I кьлиб шул. 9. Гафар дап I ну, фикир мап I ан, фикир дап I ну, гафар ап I ин. 1. Уччвуб гафну гъван гъюдли ап I ур. 2. Мелзну йиччвра хуру, балара. 3. Йиччв, йиччв гъапну к I ури, ушвниъ меъли шлуб дар. 4.Вахтниинди гъапи аьриф гаф хян абц I ну девлетт I ан багьади шул. 5. Гапри гъап I у зиян сагъ шулу, гафну гъап I у зиян затра сагъ шулдар 6.Халкьдин ч I ал я масу тувруб дар, я масу гъадабгъруб. 7. Гаф жикъиб, мяна ярхиб ужу шул. 8.Дугъри гаф кьут I кьлиб шул. 9. Гафар дап I ну, фикир мап I ан, фикир дап I ну, гафар ап I ин.

АБЙИРИН МИСАЛАР

1. Уччвуб гафну гъван гъюдли ап I ур.

2. Мелзну йиччвра хуру, балара.

3. Йиччв, йиччв гъапну к I ури, ушвниъ меъли шлуб дар.

4.Вахтниинди гъапи аьриф гаф хян абц I ну девлетт I ан багьади шул.

5. Гапри гъап I у зиян сагъ шулу, гафну гъап I у зиян затра сагъ шулдар

6.Халкьдин ч I ал я масу тувруб дар, я масу гъадабгъруб.

7. Гаф жикъиб, мяна ярхиб ужу шул.

8.Дугъри гаф кьут I кьлиб шул.

9. Гафар дап I ну, фикир мап I ан, фикир дап I ну, гафар ап I ин.

  • 1. Уччвуб гафну гъван гъюдли ап I ур. 2. Мелзну йиччвра хуру, балара. 3. Йиччв, йиччв гъапну к I ури, ушвниъ меъли шлуб дар. 4.Вахтниинди гъапи аьриф гаф хян абц I ну девлетт I ан багьади шул. 5. Гапри гъап I у зиян сагъ шулу, гафну гъап I у зиян затра сагъ шулдар 6.Халкьдин ч I ал я масу тувруб дар, я масу гъадабгъруб. 7. Гаф жикъиб, мяна ярхиб ужу шул. 8.Дугъри гаф кьут I кьлиб шул. 9. Гафар дап I ну, фикир мап I ан, фикир дап I ну, гафар ап I ин.

Ч I АЛ

Ч I ал — инсанар чиб-чпихъди улхбан алат ву. Диди жямяаьтдигъ яшамиш

хьуз кюмек ап I уру. Ч I алну багахь ап I уру гизаф жюрбежюр инсанар. Ч I алнан

кюмекниинди ухьхьан ихь фикрар ачухъ ап I уз шулухьхьан.

Бабан ч I ал ухьу гъахьихъанмина ухьуз ерхьурайи гафар ву.

Ихь гьюкуматдиъ гизаф миллетар яшамиш шула, чпин текрар

даршлу ч I аларихъди. Урусатдиъ гьюкуматдин ч I ал урус ч I ал гьисаб ап I урашра,

имбу халкьарин ч I аларра дургундар. Дурарихьан азадди чпин ч I алариинди

улхуз шулу, гьаци вуйиган, ч I ал имиди халкьра гъубзра.

Ихь бабан ч I ал — табасаран ч I ал вуйихь. Ухьу гизаф дамагълу вухьа, ихь ч I ал

мукьан уччвуб ва девлетлу вуйивалиинди. Ихь ч I ал варит I ан читин ч I аларикан

саб вуди гьисаб ап I ура. «Фонетика» темайихъди ухьу таниш шлуган, учвуз

аьгъю гъабхьунчвуз, фукьан ихь табасаран алфавитдиъ гьярфар ва сесер аш,

дурар фици арайиз гъюраш, фицдар группйириз жара шулаш, фицдар

читинвалар алахьураш. Хъанара ихь ч I алнан грамматика падежариинди

девлетлу ву. Дурар 46 а.

Гъийин йигъаз табасаран ч I алниинди мектебариъ урхуб-бик I уб гъябгъюра,

к I ул'инди вуйи предметси педучилищейиъна вузариъ кивра, ихь ч I алниинди

художествоейин эсерар дик I ура, газетар, журналар, учебникар ва жюрбежюр

пособйир чапдиан адагъура, халкьдин арайиъ бик I уб ва урхуб гъябгъюра.

Жвуван вая жара миллетарин ч I алар ужуди аьгъю ап I уб инсандин аьхю

бахт ву. Хъа жвуван ч I ал ккун ап I уб багъри Ватан ккун ап I бак гьисаб ву.

 ЛЕКСИКА       -Табасаран ч I алнан лексика гафар арайиз гъюбаз лигну швнуб гъатнакан ибарат шула? Асул табасаран гафар. Жара ч I алариан гъафи гафар. Асул табасаран гафар. Жара ч I алариан гъафи гафар.   Асул табасаран гафар аьхюну пай ву. Мушвак ч I алнаъ айи гафарин 80-85% гафар кахьра.  - Фицдар гафариз асул табасаран гафар к I уру?  - Лап бинайиан мина ихь ч I алнаъ ишлетмиш шули гъаши гафариз асул табасаран гафар к I уру:  дада, бай, риш, биц I и, чру, саб, кьюб, п I акь, т I уб, к I ари, мурччв, узу, уву, лихуб, жаргъуб ва гь.ж.  Фицдар жара ч I алариан ихь ч I алназ дуфна гафар:  - фарс ( иран ) ч I алнаан: шекер, чайдан, ранг, бамбаг, душман, гьунар, дуст, десте, Зугьраб, Навруз, Пери, Мерден, Мирза, Жигьан, Ширинат;  аьраб ч I алнаан: Аллагь, дин, гуннагь, дюаь, табиаьт, мектеб, аьлим, илим, алгебра, гьисаб, гьярф, Багъир, Рягьим, Гьяйдар, Лейли, Майрам;  азербайжан ( тюрк ) ч I алнаан: агъ, ад, багъ, бурж, гюзел, гъачагъ, гъунши, дагъ, дюз, игит, гъирмаж, ягъли, ягълухъ;  урус ч I алнаан: трактор, автомат, ферма, космонавт, лексика, подлежащее, синтаксис ва ж. .

ЛЕКСИКА

-Табасаран ч I алнан лексика гафар арайиз гъюбаз лигну швнуб гъатнакан ибарат шула?

Асул табасаран гафар.

Жара ч I алариан гъафи гафар.

  • Асул табасаран гафар. Жара ч I алариан гъафи гафар.

 

Асул табасаран гафар аьхюну пай ву. Мушвак ч I алнаъ айи гафарин

80-85% гафар кахьра.

- Фицдар гафариз асул табасаран гафар к I уру?

- Лап бинайиан мина ихь ч I алнаъ ишлетмиш шули гъаши гафариз асул табасаран гафар к I уру:

дада, бай, риш, биц I и, чру, саб, кьюб, п I акь, т I уб, к I ари, мурччв, узу, уву, лихуб, жаргъуб ва гь.ж.

Фицдар жара ч I алариан ихь ч I алназ дуфна гафар:

- фарс ( иран ) ч I алнаан: шекер, чайдан, ранг, бамбаг, душман, гьунар, дуст, десте, Зугьраб, Навруз, Пери, Мерден, Мирза, Жигьан, Ширинат;

аьраб ч I алнаан: Аллагь, дин, гуннагь, дюаь, табиаьт, мектеб, аьлим, илим, алгебра, гьисаб, гьярф, Багъир, Рягьим, Гьяйдар, Лейли, Майрам;

азербайжан ( тюрк ) ч I алнаан: агъ, ад, багъ, бурж, гюзел, гъачагъ, гъунши, дагъ, дюз, игит, гъирмаж, ягъли, ягълухъ;

урус ч I алнаан: трактор, автомат, ферма, космонавт, лексика, подлежащее, синтаксис ва ж.

.

 ВАРИТ I АН ГИРАМИ ГАФАР  Дада. Ватан. Ч I ал.  Халкь.

ВАРИТ I АН

ГИРАМИ ГАФАР

Дада. Ватан. Ч I ал. Халкь.

ЧIалнан илмин табшуругъар 1.ЧIалнаъ айи вари гафарин хазнайиз сабишв'инди фу кIуру? 2. ЧIалнан лексика аьгъю апIру илимдиз фу кIуру? 3. Гаф арайиз гъюбан бадали сесери лан гъайри , дидик фу кади ккунду? 4.Кьюб вая сабшвнуб мяна хъайи гафариз фицдар гафар кIуру? 5. Гафарикан гизафдарихъ чпин диш мяна ктарди,  сарун фициб мяна хъади шулу? 6. Мяна жигьатнаан сабс д ар вуйи вая лап багахьлу вуйи  гафариз фицдар гафар кIуру? 7. Сесериз лигну чпин арайиъ саб тафавутра адру,   амма мянайиз лигну чиб жа-жара гафариз фицдар гафар кIуру? 8.Чпин мянайиз лигну чиб-чпиз къаршу (аькси вуйи) гафариз  фицдар гафар кIуру?

ЧIалнан илмин табшуругъар

1.ЧIалнаъ айи вари гафарин хазнайиз сабишв'инди фу кIуру?

2. ЧIалнан лексика аьгъю апIру илимдиз фу кIуру?

3. Гаф арайиз гъюбан бадали сесери лан гъайри , дидик фу кади ккунду?

4.Кьюб вая сабшвнуб мяна хъайи гафариз фицдар гафар кIуру?

5. Гафарикан гизафдарихъ чпин диш мяна ктарди,

сарун фициб мяна хъади шулу?

6. Мяна жигьатнаан сабс д ар вуйи вая лап багахьлу вуйи

гафариз фицдар гафар кIуру?

7. Сесериз лигну чпин арайиъ саб тафавутра адру,

амма мянайиз лигну чиб жа-жара гафариз фицдар гафар кIуру?

8.Чпин мянайиз лигну чиб-чпиз къаршу (аькси вуйи) гафариз

фицдар гафар кIуру?

ЖАВАБАР Лексика. Лексикология. 3. Мяна. 4. Гизаф мянйир хъайи гафар. 5.Илт I ибк I у мяна. 6. Синонимар. 7. Омонимар. 8. Антонимар.

ЖАВАБАР

  • Лексика.
  • Лексикология.

3. Мяна.

4. Гизаф мянйир хъайи гафар.

5.Илт I ибк I у мяна.

6. Синонимар.

7. Омонимар.

8. Антонимар.

Гьамус урус писатель Аркадий Гайдардин «Ярхла уьлкйир» к I уру повестдиан саб ч I ук I нахъди таниш хьидихьа.   Шубубпиб – гергмиб, амма ц I иб биц I иб, хилихъ хъап I ру сяътиз ухшар айиб, к I ак I хьайи стрелка алиб. Дугъу (Петькайи) думу шейъ за гъап I у. Стрелка гъут I убччву, минди-тинди гъажабгъу ва хъанара чан йишвахь дийибгъу. «……………………..», – гъаври гъаши Петька. Гафнан лексикайин мяна

Гьамус урус писатель Аркадий Гайдардин «Ярхла уьлкйир» к I уру повестдиан саб ч I ук I нахъди таниш хьидихьа.

 

Шубубпиб – гергмиб, амма ц I иб биц I иб, хилихъ хъап I ру сяътиз ухшар айиб, к I ак I хьайи стрелка алиб. Дугъу (Петькайи) думу шейъ за гъап I у. Стрелка гъут I убччву, минди-тинди гъажабгъу ва хъанара чан йишвахь дийибгъу.

«……………………..», – гъаври гъаши Петька.

Гафнан лексикайин мяна

Дургъунагъар адашвай. Суаларик зарафат кайивал фит ’ инди аьгъю шулаш, фикир тувай.    Фуну рягъюхьди кушар жвурхуз шулдар?  Узу дагъдинра шулуза, ккуртдинра. Фу к I уру узуз?  Фуну крандиан шид убхъуз шулдар?  Фуну багъдиан вичар ит I уз шулдар?  - Фициб мянайиъди ишлетмиш дап I на мушваъ гафар? Гафнан илт I ибк I у мяна

Дургъунагъар адашвай. Суаларик зарафат кайивал фит ’ инди аьгъю шулаш, фикир тувай.

 

  • Фуну рягъюхьди кушар жвурхуз шулдар?
  • Узу дагъдинра шулуза, ккуртдинра. Фу к I уру узуз?
  • Фуну крандиан шид убхъуз шулдар?
  • Фуну багъдиан вичар ит I уз шулдар?

- Фициб мянайиъди ишлетмиш дап I на мушваъ гафар?

Гафнан илт I ибк I у мяна

Диш мянайиъди тувнайи гафарин ибарйир дик I ай  Хулар дивуб, планар дивуб Дяхнин удар, дюзвалин удар Арфарин рамаг, фикрарин рамаг Вахт йибк I уб, гьяйванат йибк I уб Уч I ру гарк I ал, уч I ру мелз Гъюдли стул, гъюдли хасият

Диш мянайиъди тувнайи гафарин ибарйир дик I ай

Хулар дивуб, планар дивуб

Дяхнин удар, дюзвалин удар

Арфарин рамаг, фикрарин рамаг

Вахт йибк I уб, гьяйванат йибк I уб

Уч I ру гарк I ал, уч I ру мелз

Гъюдли стул, гъюдли хасият

Дургъунагъ Хьадну шулу швнуб гъат Алди гъалин чру палат. Хъа аязлу кьюрд диди АдапIуру гъяцIлиди.  (М. Митаров) .

Дургъунагъ

Хьадну шулу швнуб гъат

Алди гъалин чру палат.

Хъа аязлу кьюрд диди

АдапIуру гъяцIлиди.

(М. Митаров) .

Лето – зима, ясный – тусклый, летний – зимний,  тепло – холодно, солнечно – пасмурно, жаркий – холодный, прозрачное – мрачное, чудесная – ужасная. Антонимы

Лето – зима,

ясный – тусклый,

летний – зимний,

тепло – холодно,

солнечно – пасмурно,

жаркий – холодный,

прозрачное – мрачное,

чудесная – ужасная.

Антонимы

Гафарин диктант  1 . Йискьубан вахт, кьюрд у н кьяляхъ ва хьадан улихь гъюрайиб. 2. Гьяфтайин юкьудпи йигъ 3. Гужли микI. 4. Ушвар дисру ваз. 5. Календарин хьубпи ваз. 6. Абйирилан гъурубкьу мал-девлет 7. Варж йис . 8. Гизаф мани (йигъ). 9. ЧIалнан сесерикан улхру илим.

Гафарин диктант

1 . Йискьубан вахт, кьюрд у н кьяляхъ ва хьадан улихь гъюрайиб.

2. Гьяфтайин юкьудпи йигъ

3. Гужли микI.

4. Ушвар дисру ваз.

5. Календарин хьубпи ваз.

6. Абйирилан гъурубкьу мал-девлет

7. Варж йис .

8. Гизаф мани (йигъ).

9. ЧIалнан сесерикан улхру илим.

ЖАВАБАР 1. Хьадукар 6. Ирс 2. Хамис 7. Аьсир 3. Кулак 8. ЦIюхъюм 4. Рамазан 9.Фонетика 5. Май

ЖАВАБАР

1. Хьадукар 6. Ирс

2. Хамис 7. Аьсир

3. Кулак 8. ЦIюхъюм

4. Рамазан 9.Фонетика

5. Май

Рягьятвалин дакьикьа Ихь эрг ’ вал - физминутка, Ичв йишварихь дийигъай : Сабан ис йихьай, хъасин за йихьай. Хилар зисди варди заай. Ис йихьай, гъудужвай, ис йихьай, гъудужвай, Гьамус жаргъай ичв йишварихь. Хъасин ц I ибди ергай, Ва ичв йишварихь деай.

Рягьятвалин дакьикьа

Ихь эрг ’ вал - физминутка,

Ичв йишварихь дийигъай :

Сабан ис йихьай, хъасин за йихьай.

Хилар зисди варди заай.

Ис йихьай, гъудужвай, ис йихьай, гъудужвай,

Гьамус жаргъай ичв йишварихь.

Хъасин ц I ибди ергай,

Ва ичв йишварихь деай.

Синонимар Ляхин — пише, кеспи, гъуллугъ.  Тувнайи гафарихъ синонимар дикIай. инсан - меъли - аваза - кьаби - ччим -  гъабгъу - улхуб - уччвур - кьувват -

Синонимар

Ляхин — пише, кеспи, гъуллугъ.

Тувнайи гафарихъ синонимар дикIай.

инсан - меъли - аваза -

кьаби - ччим - гъабгъу -

улхуб - уччвур - кьувват -

Синонимар  Мяна жигьатнаан сабсдар вуйи вая лап багахьлу гафариз синонимар к I уру. Уччвур – гюзел, уткан, успагьи.

Синонимар

Мяна жигьатнаан сабсдар вуйи вая лап багахьлу гафариз синонимар к I уру.

Уччвур – гюзел, уткан, успагьи.

ОМОНИМАР

ОМОНИМАР

Учу гьюжат ап I урача хьадну ва кьюрдну, йигъну ва йишвну. Уву узухъди, узу увухъди жарадар вухьа. Фиткан мушваъ улхуб гъябгъюра? Антонимар

Учу гьюжат ап I урача хьадну ва кьюрдну, йигъну ва йишвну.

Уву узухъди, узу увухъди жарадар вухьа.

Фиткан мушваъ улхуб гъябгъюра?

Антонимар

Антонимы – слова, противоположные по лексическому значению : правда – ложь, вверх – вниз. Употребление антонимов делает нашу речь ярче и выразительнее, поэтому они часто встречаются в одном и том же тексте, а иногда в одном и том же  предложении : Родная сторона – мать , чужая – мачеха /пословица/

Антонимыслова, противоположные по лексическому значению : правда – ложь, вверх – вниз.

Употребление антонимов делает нашу речь ярче и выразительнее, поэтому они часто встречаются в одном и том же тексте, а иногда в одном и том же предложении : Родная сторона – мать , чужая – мачеха /пословица/

А.А.Пластов  «Сабпи йиф» И.Э.Грабарь «Февралдин ук I ушин»

А.А.Пластов

«Сабпи йиф»

И.Э.Грабарь

«Февралдин ук I ушин»

Антонимы – слова, противоположные по лексическому значению : правда – ложь, вверх – вниз. Употребление антонимов делает нашу речь ярче и выразительнее, поэтому они часто встречаются в одном и том же тексте, а иногда в одном и том же  предложении : Родная сторона – мать , чужая – мачеха /пословица/

Антонимыслова, противоположные по лексическому значению : правда – ложь, вверх – вниз.

Употребление антонимов делает нашу речь ярче и выразительнее, поэтому они часто встречаются в одном и том же тексте, а иногда в одном и том же предложении : Родная сторона – мать , чужая – мачеха /пословица/