Презентация к уроку "Эрдни Деликов - великий воин"

«Залу һин зөргәс үүл бүтдг»

Билгтә шулгч Бүрнə Дорҗин Басң 1918 җилд Кетчнр нутга (Приозерн район) Тугтн әәмгт нүүдлч хальмгин гер-бүлд һарсмн. Арвн һурвтаһасн авн колхозд кɵдләд, хɵɵннь багшин сурһульд сурад, бичкдүд дунд чигн кɵдлсмн. « Ленина ачнр » , « Улан баһчуд » , « Улан хальмг » газетмүдин халхсар Басӊгин шүлгүд эртәр һарч йовла. Хɵɵннь тер газетмүдт кɵдләд, ик дамшлтта журналист-газетч болсн бийнь, шүлг бичдг эрдмəн улм гүүдүлəд, билгән хурцдулад йовб.

«Туурмҗ» — Терскән харслһна Аһу их дəəнд гүҗрәд, олнд зɵрмгəрн үлгүр болҗ туурсн, Советск Союзин Баатр Делгә Эрднин дүр үзүлж, 1942 җилин июль сард Теӊ, (Дон) Ьол деер деер-мч фашистнриг икəр хораһад, зɵрмгəр əмнəсн хаһцсна тууҗинь мɵңкрүлсн урн зокъял, зүркни дурсхл болн ɵргмҗ.

Дорҗин Басң хальмг келн-улсин амн үгин урн билгин булгас эвгәр утхж, нигт тɵрмүд тəвж, үүдəврмүдәрн эндр ɵдрин тосхл- йовсн бичəч-коммунист бəəсмн.

Дорҗин Басң ик эртəс авн мергн орчулач бəəсмн. Украинə алдр эрдмтнр—Шевченко, Франко, осетин — Хетагуров, орс мɵңк Пушкин, Лермонтов, алдршсн бичәч М. Шолохов, С. Михалков, моӊһл бичәчнр — Һомбо, Тарва — эднә зокъялмуд хальмг умшачнрт Басңгин урн келəр дамҗҗ тодлгдсмн. «Чик хаалһ»,« Хойр бɵлгтә» ик роман — хальмг урн үгин ɵргн әӊгтә үүдәврмүдин түрүн харадань болҗ һарсн деерән, делгү колхоз теегт делгрснә батта урн тууҗнь болҗ үлдлə.

1958 г. (апрель-май) в гостях у Номто Очирова в селе Советском

(п. Кетченеры) поэт Д. Кугультинов и писатель Б. Дорджиев.

«Олн әмтнд туслхла, Алдр нерн делгрх.» Советск Союзин Баатрмуд

Делг ә Эрднь

Хальмгудын дундас т үрүн болҗ Советск Союзин баатр нер зүүсмн.

Делг ә Эрднин төрсн һазр

Станица, Дон

Те ң Һол

• «Мини бу автн!Андн фашистнриг к үүчтн!Манахс хооран цухрдмн биш! »

• СССР-ин Деед Советин Президиумин Зәрлгәр1943-ч җил моһа сарин 31-д баатр зөрмг кевәр немшнрлә ноолдсн төләд Эрднь Деликовд Советск Союзин Герой нер зүүлһсмн .

• 1968-гч җ илд «Литературин болн искусствин с ә н гисн үү дврм ү дин т ө л ә Советск Союзин Баатр Эрднь Деликовин нерт ә хальмгин комсомолын м ө р ә тогтагд җ
• 1980-гч җилд Крымск астрофизическ обсерваторь 2113-гч тойгта баһ планетд «Эрднь» гидг нер өгсмн.
• Хальмг Таңһчин селәнд, уульнцсд Делгә Эрднин нер зүүлһсмн.

Салын Тугтн сел ә нд мемориальн комплекс секгдв

Делг ә Эрднин дүр бичәчнрин үүдәврмүдт

Делг ә Эрднин дүр зурачнрин үүдәврмүдт

• В. Павлов.Портрет Героя Советского Союза Эрдни Деликова.1988 җ
• Ким Ольдаев. «Калмыки не отступают! Герой Советского Союза Э. Деликов.»

Делг ә Эрднин дүр шавачнрин үүдәврмүдт

Никита.Санджиев «Герой Советского Союза Эрдни Деликов.» 1961 г

Боктан Эледжиев «Эрдни Деликов» металл, литье

Наран Эледжиев «Эрдни Деликов» дерево,1970г

Наран Эледжиев «Подвиг Эрдни» дерево