СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Рабочая программа по бурятской литературе 9 кл

Нажмите, чтобы узнать подробности

Просмотр содержимого документа
«Рабочая программа по бурятской литературе 9 кл»

Пояснительная записка

Данная рабочая программа по бурятской литературе составлена на основе следующих документов:

  1. Федерального государственного образовательного стандарта ООО;

  2. Образовательной программы основного общего образования МАОУ «Бурунгольская средняя общеобразовательная школа им.С.Г. Дугарова», утверждённая Приказом №25/1 от 01.09.2020г. (с дополнениями и изменениями);

  3. Положения « О рабочей программе педагога», работающего по ФГОС, утверждённого Приказом №42/13 от 02.09.2019г.

(с дополнениями и изменениями);

  1. Учебного плана на 2020-2021 учебный год МАОУ «Бурунгольская средняя общеобразовательная школа им.С.Г. Дугарова», утверждённого Приказом директора №25/3 от 01.09.2020г.;

  2. Годового учебного графика на 2020-2021 учебный год, утверждённого Приказом №25/4 от 01.09.2020г.;

  3. Программа соответствует учебнику для 9 класса «Бурятская литература», авторов С.А.Ошорова, Д.Б. Цыденов, Улаан - Үдэ, «Бэлиг», 2018г.


Мүнөө үеын, XXI зуун жэлэй , болбосоролой гол зорилго хадаа бэеэ даагаад бодомжолхо, ходо хубилжа байһан оршон тойронхи байдалда түргэн дадажа, өөрөө өөрыгөө болбосоруулжа, хүмүүжүүлжэ шадаха аргатай хүниие хүмүүжүүлгэ болоно.

Федеральна гүрэнэй һуралсалай стандартын ёһоор буряад литература заалгын гол шухала зорилго хадаа литературна текстнүүдые уншаха ба тэдэниие ойлгожо абаха дадалда һурагшадые һургалга болоно. Иимэ һургалга гээшэ литературые уран һайханай үзэгдэл гээшэ гэжэ ойлгуулжа, тэрэниие һурагшадта шата шатаарнь удаа дараалуулан үзүүлжэ, ойлгуулжа, мэдэрхэ арга боломжонуудые олгуулга болоно.

Түрэл буряад литература 5-9-дэхи классуудта үзэлгэ иимэ зорилгонуудые бэелүүлхэ ёһотой:

  • оршон тойронхи юртэмсын байдал ойлгожо абахын хэрэгсэл болгон, уран зохёол уншаха дура, хүсэ һурагшадта олгохо, хүн ба оршон тойрон хоёрой харилсаан һайн байха ёһотой гэжэ ойлгосо нэбтэрүүлжэ, уран зохёолшодой зохёол соогоо табиһан асуудалнууд дээрэ хөөрэлдөө ябуулха;

  • уран үгэ буряад арадта эртэ урдын сагһаа хойшо байһан гэжэ мэдэрэл олгохо, уран зохёолой хэлэ, үгын уран һайханиие хүн зоной харилсаанай хэрэгсэл гээшэ гэжэ хүсэд дүүрэнээр ойлгуулха;

  • арад зоной ажабайдалтай, хүгжэлтынь түүхэтэй, ёһо заншалнуудтайнь, үнэтэй сэнтэй хараа бодолнуудтайнь түрэл литература нягта холбоотой гэжэ һурагшадта ойлгуулха;

  • һурагшадые уншаһан зохёолоо шэнжэлхэ, шүүмжэлхэ, харин ойлгоһоноо мэдэрхэ шадабаритай болгохо;

  • һурагшадай бэлиг, ухаан бодол шэнжэлхэ, зохёохо арга боломжонуудые аман болон бэшэмэл хэлэлгын хүсөөр хүгжөөхэ;

  • өөрын тусхай хараа бодолтой уншагшые, ондоо хүнэй хараа бодолые ойлгохо шадалтай, өөрынгөө бодолые аятай зохидоор, баримталгатайгаар тайлбарилжа, аман үгөөр гү, али бэшэмэл хэлээр дамжуулжа шадаха, шэнжэлһэн, шүүмжэлһэн удхатай дэлгэрэнгы бодомжолгонуудые байгуулха шадабаритайгаар һурагшадые хүмүүжүүлхэ;

  • түрэл литературынгаа зохёолнуудые ойлгохо, сэгнэхэ, арадайнгаа сэнтэй бодолнуудые, ёһо заншалнуудые, хэдэй мянган жэлэй хугасаа соо буйлуулһан үнэтэй дүй дүршэлыень халан абаха, үргэдхэхэ, саашань үргэлжэлүүлхэ, уг дамжан далижуулха гүн сэдьхэлтэй хүниие хүмүүжүүлхэ.

Ажаябуулгын хүсөөр һургалга – һуралсалай шэнэ стандартын онсо илгаа мүн. Иимэ һургалгын шухала зорилгонь хадаа һурагшын хүгжэлтэ болоно.

9-дэхи класста уран зохёол шудалан үзэлгэ

Ном гээшэ хүнэй «мүнхэ хани нүхэр» гэжэ ойлгосо 9-дэхи классай буряад литературын «Зохёогшо – Дүрэ – Уншагша» гэһэн хараада оронхой. Хүн зондо зохёогшо юун гэжэ хэлээб? Намда тэрэ юун гэжэ хэлээб? Энэ хэлэһэндэнь би ямараар ханданабиб? Эдэ гурбан асуудалнууд 9-дэхи классай һурагшадай шудалан үзэхэдэнь, тон шухала зүйл боложо үгэнэ («Хүн зонойхи – миниихи – зохёогшо болон би»). Тиимэ тула уран зохёол дээрэ хүдэлэлгын тон шухала шэглэлнүүдынь хадаа «тайлбарилга», мүн «өөрын бодол, үгэ» болоно. Зохёол шэнжэлэн харалга болон тэрэниие сэгнэлэгэ бэеэ дааһан өөрын һаналтай, һанамжатай холисолдоно. Ондоогоор хэлэбэл, уран зохёолой интерпретаци (тайлбарилга, удхыень гаргалга) болоно.

Хэрбэеэ уншагшын ажал бэеэ дааһан ажал болбол, тэрэ ехэ туһатай сэдьхэлэй ажал болодог. Уншагшын урган гаралтын гурбан шата бии – уншалга, ойлгожо абалга, сэгнэлтэ үгэлгэ.

9-дэхи класста уран зохёол шэнжэлэн үзэлгын методическа байгуулга

Шухала асуудал

Бэдэрэлгэ

Хүдэлмэри

Шатанууд

Онол арга

Зохёогшо

бүгэдэ хүн зоной

уншалга

ухамайшалга (восприятие)

бэеэ дааһан уншалга

Дүрэ

минии

ухаалалга, ухаандаа оруулалга (осмысление)

ойлгосонуудай интерпретаци (тайлбарилга, удхыень гаргалга)

практикум, семинар, реферат (тусхай сэдэбээр элидхэл)

Уншагша

зохёогшо болон «Би»

сэгнэлгэ

литературна-шүүмжэлһэн болон литературна-уран һайханай интерпретаци

зохёолгын хүдэлмэри

9-дэхи класста үзэгдэхэ уран зохёолнууд соо олон янзаар нэрлэгдэһэн шухала асуудалнууд – «Би болон оршон тойронхи байдал», «Би болон гүрэн түрэ», «Би болон байгаали», «Би болон Эхэ орон» гэхэ мэтэ табигдана. Эндэ хаа-хаанагүй «Би» гээшэ түрүүшын һуури эзэлнэ. Энэ хадаа 9-дэхи классай һурагшадай наһанайнь хэмжүүрэй тэмдэг болоно гээшэ. Зүгөөр сагайнгаа ерэхэдэ, эндэхи «Би» гээшэ өөрын хоёрдохи һуури эзэлхэ ёһотой. Энэ наһанай хэмжүүртэ Уншалга гээшэ ажабайдалай удха бэдэрэлгэ бэшэ, харин ажабайдалай үзэгдэлнүүд сооһоо өөрынгөө «Би» гээшые бэдэрэлгэ болоно.

Бэелүүлхэ болзор ба шата – 2020/2021 һуралсалай он.






















3. Содержание учебного предмета

п/п

Список разделов

Кол-во часов

Формируемые УУД по разделам

1.





2.







3.













4.










































Оролто хэшээл. Литература, тэрэнэй хүнэй сэдьхэлэй байдалда оруулдаг үүргэ. Уран зохёол – үгын уран һайхан.


XVIII-XIX зуун жэлнүүдэй буряад арадай бэшэмэл зохёолнууд. «Тобчи домуг» гэжэ бэшэмэл зохёол тухай. Буряад арад зониие гэгээрүүлхэ ажаябуулга. Александр Игумнов болон бусад гэгээрүүлэгшэд тухай.


XX ЗУУН ЖЭЛЭЙ 1-дэхи ХАХАДАЙ БУРЯАД УРАН ЗОХЁОЛ

Уянгата болон уянгата-үргэлжэлһэн зохёол. Мүнхэ Сарьдаг (Будажаб Цыренович Найдаков) «Саянам», «Саяандаа». Д. Дашинимаевай зохёохы зам тухай. «Тоёон» гэһэн шүлэг тухай.

«Тоёон», «Мүнхэ Һарьдаг». Шүлэгэй ритм. Ц.Галсанов «Табан таанараа магтанам», «Хэнгэргэ».



XX ЗУУН ЖЭЛЭЙ 2-дохи ХАХАДАЙ БУРЯАД УРАН ЗОХЁОЛ

Д. Батожабай «Багшашни хэн бэ?» (8ч.)

Классһаа гадуур уншалга (2ч.)

М. Самбуев «Минии таабай», «Һайн даа, Урбаан таабай» гэһэн шүлэгүүд.

Н. Дамдинов «Декабристын бэһэлиг» (7ч.)

Ц.Галанов «Саран хүхы» (7ч.)

Ч.-Р. Намжилов «Арбан табанай һарын толондо…» гэһэн статьятай танилсалга. «Монголой дэбтэрһээ» («Монгол ороной морид хурдан»), «Сагаан үнгэ һайхан», «Урилдаан дээрэ» шүлэгүүдэй удха болон уран арганууд. (2ч.)

Классһаа гадуур уншалга. Ш. Нимбуев «Эхын юрөөл» (1ч.)

Ц.-Д. Хамаев «Ута намарай сэсэг» ( 9ч.)

Классһаа гадуур уншалга. Б.Ябжанов «Эхэ шоно» (2ч.)

Д.-Д. Мункоевой намтар, зохёохы зам. «Эхэ тухай дуун». Уянгата-үргэлжэлһэн зохёол (2ч.)

М. Осодоев «Ууган хүбүүн» (6ч.).

Б. Шойдоков. «Дайсанай ара талада» (9ч.)

Б.Эрдынеев «Хазаар хара һахал» (4ч.)

Классһаа гадуур уншалга. Ц. Шагжин «Будамшуу» (1ч.)

1ч.




2ч.







5ч.












60ч.






































   Үхибүүнэй ѳѳрын хүгжэлтын дүнгүүд (личностные результаты) – энэ наһанай хэмжүүртэ Уншалга гээшэ ажабайдалай удха бэдэрэлгэ бэшэ, харин ажабайдалай үзэгдэлнүүд сооһоо өөрынгөө «Би» гээшые бэдэрэлгэ болоно.

Бэеэ гуримшуулаад ябаха шадабари (регулятивные УУД):

- багшатаяа хамта хэшээлэйнгээ зорилго табиха;

- хэшээлдээ юу хэhэнээ хойно хойноhоонь тоолохо;

- юу хэхэ гээшэбиб гэжэ уридшалан хэлэхэ;

- ѳѳрынгѳѳ, нүхэдэйнгѳѳ, классайнгаа ажал багшатаяа  сугтаа урид зохёогдоhон критеринүүдээр шалгаха;

- багшын үгэhэн түсэбѳѳр, алгоритмаар хүдэлжэ шадаха.

Оршон тойрониие шудалха шадабари (познавательные УУД):

- номоор хүдэлхэ;

- текст уншажа, асуудалнуудта харюу олохо;

- багшатаяа болон нүхэдтэеэ хамта дүн гаргаха;

- текстын удха дамжуулха.

          Харилсаха шадабари (коммуникативные УУД):

- ѳѳрынгѳѳ hанаа бодол аман хэлэлгээр, тиихэдэ багахан текст зохёожо, бэшэгэй хэлэлгээр харуулха;

- хажуудахи хүнүүдээ шагнаха, тэдэнэй хэлэhэниие ойлгохо;

- уран гоёор уншаха, хѳѳрэхэ;

- классайнгаа үхибүүдтэй, багшатаяа яагаад ажалаа эмхидхэхэ, ямар журамуудые сахиха тухайгаа хэлсэхэ;

- хоёр хоёроороо,  бүлэг бүлэгѳѳр хүдэлхэ, тиихэдээ олон ондоо «тушаал» бэе дээрээ абаха: ударидагшын, даабари дүүргэгшын, бэшээшын г.м.   

Буряад литератураар шадабари (предметные УУД):

- уран хурсаар уншаха шадабаритай болохо;

- уран зохёолые сюжетно- композиционно нэгэдэл гэжэ хадуужа абаха;

-уран зохёол дотор авторыень, тэрэнэй зохёол соо зураглагдаhан геройнуудта ба үйлэ хэрэгүүдтэ, ушарнуудта, уншагшадта хандалгые ойлгожо абаха;

- уран зохёол дотор этическэ, социальна-историческа ба нравственна-философско проблематика илгаруулха шадабаритай болохо;

- уран зохёолые ба тэрэнэй хубинуудые бэеэ даагаад анализ хэхэ шадабаритай болохо;

-уран зохёолдо үндэhэ баримтатай эстетическэ сэгнэлтэ үгэжэ шадаха;

-уран зохёолые соёл болон ёhо заншалтай холбожо, тайлбарилха шадабаритай болохо;

- элдэб янзын бэшэмэл ажалнуудые бүтээхэ шадабаритай болохо;

- шэнжэлгын ажалнуудые хэхэ шадабаритай болохо.


Хамта дээрээ:

68ч.














4. Календарно-тематическое планирование

п/п

Наименование разделов и тем

Всего часов

1-дэхи четверть – 18ч.

1

Оролто хэшээл. Литература, тэрэнэй хүнэй сэдьхэлэй байдалда оруулдаг үүргэ. Уран зохёол – үгын уран һайхан.

1

2-3

XVIII-XIX зуун жэлнүүдэй буряад арадай бэшэмэл зохёолнууд. «Тобчи домуг» гэжэ бэшэмэл зохёол тухай. Буряад арад зониие гэгээрүүлхэ ажаябуулга. Александр Игумнов болон бусад гэгээрүүлэгшэд тухай.

2

4

XX ЗУУН ЖЭЛЭЙ 1-дэхи ХАХАДАЙ БУРЯАД УРАН ЗОХЁОЛ

Уянгата болон уянгата-үргэлжэлһэн зохёол.

Мүнхэ Сарьдаг (Будажаб Цыренович Найдаков) «Саянам», «Саяандаа».

1

5-6

Д. Дашинимаевай зохёохы зам тухай. «Тоёон» гэһэн шүлэг тухай.

«Тоёон», «Мүнхэ Һарьдаг». Шүлэгэй ритм.

2

7-8

Ц.Галсанов «Табан таанараа магтанам», «Хэнгэргэ».

2

9-10

XX ЗУУН ЖЭЛЭЙ 2-дохи ХАХАДАЙ БУРЯАД УРАН ЗОХЁОЛ

Д. Батожабай «Багшашни хэн бэ?» (8 саг).

«Нэрээ хухаранхаар, яһаа хухара», «Түрүүшын үдэрнүүд».

2

11-12

«Хоёр атаман», «Жаргал гээшэ юун гээшэб?».

2

13-14

«Багшашни хэн бэ?» гэһэн туужа тухай, туужын байгуулга, сюжет.

Зохёолой уран тодорхой зүйл.

2

15

Шалгалтын хүдэлмэри.

1

16

Х/Х «Багшашни хэн бэ?» гэһэн туужаар бэшэмэл хүдэлмэри.

1

17-18

Классһаа гадуур уншалга (2 саг).

М. Самбуев «Минии таабай», «Һайн даа, Урбаан таабай» гэһэн шүлэгүүд.

2

2-дохи четверть – 14ч.

19-20

Н. Дамдинов. «Өөрөө урдатнай энэб…» гэһэн статья.

«Декабристын бэһэлиг» (7 саг) «Ородой флодой түүхэ бэшэгшэ» (1-дэхи бүлэг)

2

21

«Сибириин нүхэн хаалгануудаар» (2-дохи хуби)

1

22

«Сэлэнгэ мүрэнэй эрьедэ» (3-дахи бүлэг)

1

23

«Декабристын бэһэлиг» гэһэн шүлэглэмэл драма тухай.

1

24

Шүлэглэмэл зүжэг зохёол.

1

25

Х/Х «Декабристын бэһэлиг» гэһэн зохёолоор бэшэмэл хүдэлмэри.

1

26

Ц.Галанов «Саран хүхы» (7 саг) 1, 2-дохи бүлэгүүд.

1

27

«Саран хүхы» (3-6 бүлэгүүд).

1

28

«Саран хүхы» (7-10-дахи бүлэгүүд).

1

29

«Саран хүхы» (11-12-дохи бүлэгүүд).

1

30

«Саран хүхы» гэһэн туужа тухай.

1

31

Арадай аман үгэ уран зохёол соо.

1

32

Х/Х «Саран хүхы» гэһэн зохёолоор бэшэмэл хүдэлмэри.

1

3-дахи четверть -20ч.

33-34

Ч.-Р. Намжилов «Арбан табанай һарын толондо…» гэһэн статьятай танилсалга. «Монголой дэбтэрһээ» («Монгол ороной морид хурдан»), «Сагаан үнгэ һайхан», «Урилдаан дээрэ» шүлэгүүдэй удха болон уран арганууд.

2

35

Классһаа гадуур уншалга. Ш. Нимбуев «Эхын юрөөл».

1

36

Ц.-Д. Хамаев «Ута намарай сэсэг» ( 9саг) (1-дэхи бүлэг)

1

37

«Ута намарай сэсэг» (2-3-дахи бүлэгүүд)

1

38

«Ута намарай сэсэг» (4-5-дахи бүлэгүүд)

1

39

«Ута намарай сэсэг» (6-дахи бүлэг)

1

40

«Ута намарай сэсэг» (7-дохи бүлэг)

1

41

Бухаади үбгэнэй дүрэ. Хүн ба байгаали.

1

42

Туужын байгуулга, сюжет.

1

43-44

Х/Х «Ута намарай сэсэг» гэһэн зохёолоор бэшэмэл хүдэлмэри.

2

45-46

Классһаа гадуур уншалга. Б.Ябжанов «Эхэ шоно» (2 саг)

2

47-48

Д.-Д. Мункоевой намтар, зохёохы зам. «Эхэ тухай дуун». Уянгата-үргэлжэлһэн зохёол.

2

49

М. Осодоев «Ууган хүбүүн» (6ч.). «Эдирхэг хаһа» гэһэн бүлэг

1

50

«Бүхэ барилдаан», «Уулзалга» гэһэн бүлэгүүд.

1

51

«Түрэл нютагһаа холо» гэһэн бүлэг.

1

52

«Баатарай нэрые мүнхэлһэн бэшэгүүд» гэһэн бүлэг.

1

4-дэхи четверть – 16ч.

53

«Ууган хүбүүн» (тобшолол). Владимир Бильдушкиновай дүрэ.

1

54

Х/Х «Ууган хүбүүн» гэһэн зохёолоор бэшэмэл хүдэлмэри.

1

55

Б. Шойдоков. «Дайсанай ара талада» романай 1-дэхи бүлэгэй 1-дэхи хэһэг. Уран зохёолшын намтар болон зохёохы зам (9ч.)

1

56

«Дайсанай ара талада» романай 1-дэхи бүлэгэй 2-3-дахи хэһэгүүд.

1

57

«Дайсанай ара талада» романай 2-дохи бүлэгэй 1,4-дэхи хэһэгүүд.

1

58

«Дайсанай ара талада» романай 3-дахи бүлэг.

1

59

«Дайсанай ара талада» романай 5-7-дохи бүлэгүүд.

1

60

«Дайсанай ара талада» романай 8-9-дэхи бүлэгүүд.

1

61

«Дайсанай ара талада» романай 10-12-дохи бүлэгүүд.

1

62

«Дайсанай ара талада» романай 13-15-дахи бүлэгүүд.

1

63

«Дайсанай ара талада» романай 16-17-дохи бүлэгүүд. Роман тухай ойлгосо.

1

64-65

Б.Эрдынеев «Хазаар хара һахал» (комеди). 1-дэхи үйлэ. (4ч.)

2

66-67

«Хазаар хара һахал» 2-дохи үйлэ.

2

68

Классһаа гадуур уншалга. Ц. Шагжин «Будамшуу».

1


Хамта дээрээ:

68ч.